اکنون آمریکا بر سر جنگ و موضوعات دیگر دچار افتراق شده و به انتخابات ریاستجمهوری چشم دوخته که تا چند ماه آینده برگزار میشود.
رئیسجمهوری آمریکا در هفتمین و آخرین سخنرانی سالانه خود در کنگره که در آخرین دوشنبه ماه ژانویه هر سال انجام میشود، فهرستی کوتاه از پیشنهادهایی را ارائه داد که پیام مهمی را در بر داشت.
سخنرانی او و فهرست پیشنهادهایش نشان داد که کاخ سفید میداند زمان بزرگترین دشمن سیاسی دولت بوش است و آمریکا اکنون دیگر به بوش فکر نمیکند.
سخنرانی او معلوم نکرد که تاریخ بالاخره بعد از این 8 سال درباره بوش چه قضاوتی خواهد کرد. اما فهرست پیشنهادهایی که ارائه کرد نشان داد که او هنوز بهدنبال بلندپروازیهای سالهای اولیه است.
روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی در این باره نوشت: بوش در این سخنرانی 2 ابتکار عمده دوره دوم دولت خود یعنی تأمین اجتماعی و موضوع مهاجرت را کار ناتمام خود خواند. او در بخش دیگر سخنرانی خود به موضوع عراق اشاره کرد که بیش از هر موضوع دیگری قضاوت دنیا و تاریخ درباره این رئیسجمهور را شکل میدهد.
بوش درباره عراق هیچ وعدهای مبنی بر عقبنشینی نیروها نداد و تنها گفت که منتظر توصیههای فرمانده دیوید پتریاس میماند. این ژنرال آمریکایی اکنون در مقر خود در بغداد که کمپ پیروزی نام دارد به برنامههایی برای چگونگی پیشروی در عراق فکر میکند.
بوش درباره طرح افزایش نیروی نظامی آمریکا در عراق گفت: بعضی ممکن است کارایی طرح افزایش نیرو در عراق را تکذیب کنند اما تروریستها هستند که بدون شک میدانند این طرح کارآمد بودهاست.
او گفت که القاعده در عراق رو به زوال است.
رئیسجمهوری آمریکا اکنون کمتر از یک سال در این مقام فرصت دارد. همانطور که ادژیل اسپای از مشاوران کاخ سفید روز دوشنبه به بعضی خبرنگاران گفت، وقتی کنگره تا یک ماه دیگر، به صورت موقت تعطیل شود و نامزدهای 2 حزب دمکرات و جمهوریخواه در این انتخابات مشخص شوند، دیگر زمان رئیسجمهوری فعلی هم به پایان میرسد.
رقابت انتخاباتی امسال در آمریکا چنان داغ است که سخنرانی سالانه رئیسجمهوری و این سنت با بیش از 2 قرن سابقه در رسانههای داخل آمریکا میان 2 خبر حمایت سناتور ادوارد کندی از باراک اوباما و انتخابات درون حزبی ایالت فلوریدا که امروز برگزار میشود، گم شد.
بعضی از نمایندگان و به ویژه سناتورهای آمریکایی حتی هنگام سخنرانی رئیسجمهوری در کنگره حضور نداشتند و برای تبلیغات انتخاباتی به ایالات دیگر رفته بودند. مهمترین آنها سناتور جمهوریخواه جان مک کین بود که در فلوریدا به سر میبرد.
سخنرانی امسال جورج بوش بر خلاف 6 سخنرانی دیگر او بر موضوعات داخلی آمریکا متمرکز بود و اقتصاد و نگرانی از تضعیف و رکود آن بخش قابل توجه این سخنرانی را به خود اختصاص داد.
او اعتراف کرد که مردم آمریکا به آینده خود خوشبین نیستند و گفت: ما امشب در حالی با یکدیگر دیدار میکنیم که اقتصادمان در شرایط نامشخصی به سر میبرد و مردم سراسر آمریکا بر سر میز غذا درباره این آینده نامعلوم اقتصادی ابراز نگرانی میکنند.
نزدیکان و مشاوران بوش بعد از این سخنرانی تأکید داشتند که سخنرانی رئیس جمهوری را به آخرین سخنرانی سالانه رونالد ریگان تشبیه کنند.
ریگان 20 سال پیش در چنین سخنرانی گفت: بیایید این سخنرانی آخر را به بهترین سخنرانی تبدیل کنیم و بگوییم که همه چیز به خوبی به خط پایان رسیده است.
ریگان در آن زمان و در آخرین سال ریاستجمهوری، با دمکراتها در مجلس بر سر تجارت، مهاجرت و رفاه اجتماعی به توافق رسید.
او همچنین با اتحاد شوروی هم، پیمان کنترل تسلیحاتی امضا کرده بود. اما بوش هیچکدام از این دستاوردها را نداشته است. گروهی دیگر از دستیاران بوش، این سخنرانی را به آخرین سخنرانی سالانه بیل کلینتون تشبیه میکنند.
حتی بیل کلینتون هم با وجود کاهش محبوبیت بهدلیل رسوایی اخلاقی، به اندازه بوش دچار تنزل جایگاه در افکار عمومی نشده بود.
کلینتون و ریگان در حالی سخنرانی سالانه خود را ایراد میکردند که معاونانشان از نامزدهای مطرح انتخابات و از گزینههای ریاستجمهوری بعدی بودند.
به همین دلیل رئیسجمهورها سعی داشتند قوانین را طوری در کنگره به تصویب برسانند که به سود جانشینان شان هم باشد، اما بوش هنگام سخنرانی در کنگره مانند بسیاری از سیاستمداران واشنگتن هیچ تصور روشن و حتی فرضیهای درباره اینکه رئیسجمهوری بعدی آمریکا کیست، در ذهن نداشت.
او گفت که از نامزدهای جمهوریخواه در انتخابات حمایت میکند اما همه در آمریکا میدانند که هیچیک از نامزدهای جمهوریخواه حتی نمیخواهند نام بوش در مراسم تبلیغاتی و گردهماییهای آنها بیاید.
تازهترین نظرسنجی که نیویورک تایمز به همراه شبکه سی.بی.اس نیوز انجام داده، نشان میدهد که میزان محبوبیت بوش کمتر از 29 درصد است. بعد از سال 2001 و اولین سخنرانی او در کنگره که با روزهای بعد از حملات 11 سپتامبر و جنگ افغانستان همزمان بود، 82 درصد از مردم آمریکا از بوش حمایت میکردند.
در سالهای بعد رفته رفته و به میزان زیادی از محبوبیت او کم شد. در حال حاضر تنها 19 درصد از مردم آمریکا باور دارند که این کشور در مسیر درستی گام برمیدارد.
گزارش وضعیت ایالات متحده
رئیسجمهورهای آمریکا هر سال در آخرین دوشنبه ماه ژانویه سخنرانی را در کنگره انجام میدهند که سنتی دیرینه دارد. معمولا در این سخنرانی برنامه رئیسجمهوری برای سال پیش رو و همچنین گزارشی درباره دستاوردهای سال گذشته ارائه میشود.
در قانون اساسی آمریکا آمده است که رئیسجمهوری باید هر سال گزارشی درباره وضعیت ایالات متحده به نمایندگان مجلس ارائه دهد. بهدلیل ماهیت این سخنرانی، نام آن وضعیت اتحاد ( منظور ایالات متحده است) گذاشته شده است.
این گزارش در 200 سال گذشته به صورتهای مختلفی تعبیر شده است. اولین سخنرانی وضعیت اتحاد را جورج واشنگتن در سال 1790 در نیویورک که اولین پایتخت آمریکا بود انجام داد.
توماس جفرسون از ارائه این سخنرانی در کنگره خودداری کرد و آن را نوعی سخنرانی امپراطوری یا سلطنتی دانست. به همین دلیل در 100 سال بعدی رئیسجمهورها سخنرانی خود را به صورت یک متن مکتوب به کنگره ارائه میدادند.
وودراو ویلسون اما در سال 1913 بار دیگر این رسم را به پا داشت و در سخنرانی سالانه خود در کنگره، خواستار انجام اصلاحات در موانع تعرفههای تجاری آمریکا شد. برای اولین بار سخنرانی کالوین کولیدج در سال 1923 در کنگره در رادیو برای مردم آمریکا پخش شد.
در سال 1947 و در زمان ترومن پخش تلویزیونی این سخنرانیها هم پا گرفت و رفته رفته ماهیت این سخنرانیها هم تغییر یافت.
با پخش رادیو تلویزیونی این سخنرانیها، رئیسجمهورها موضوع این سخنرانی را به مسائل روز داخلی و خارجی تغییر دادند.