و درحالی‌که گفته می‌شود در روزهای آتی، این طرح در کمیسیون بهداشت مورد تصویب قرار خواهد گرفت، برخی کارشناسان معتقدند طرح مزبور، اگرچه یک گام مثبت تلقی می‌شود، اما مشکل چندانی از مدیریت نظام سلامت حل نمی‌کند.
به گفته این کارشناسان، در حال حاضر بیمارستانها اغلب توسط پزشکان متخصص و فوق تخصص اداره می‌شود که با توجه به وقت کم این افراد و نیاز مردم به توان علمی آنان در بخش درمان، خلأ مدیران توانمند و البته آشنا با موازین و اطلاعات پزشکی که دائماً پاسخگوی مشکلات مردم در محل خدمت باشند، حس می‌شود.
با این‌حال در طرح ارائه شده به مجلس، تنها بر استفاده از پزشکان عمومی به‌عنوان مدیر بیمارستان، و نه رئیس بیمارستان که نقش اصلی را در اداره بیمارستان دارد تأکید شده است و همچنین هیچ تأکیدی بر آموزش مدیریت به پزشکان، یا حداقل گزینش افرادی که سابقه مدیریت دارند، نیست.
دکتر مسعود مسلمی فرد، نایب رئیس انجمن پزشکان عمومی کشور می‌گوید: متأسفانه گرفتاری و مشغله بیش از حد پزشکان متخصص و حضور کمتر آنها در مسند مدیران اجرایی باعث می‌شود که مردم یک منبع پاسخگو پیدا نکنند؛
همچنین اجرای این طرح موجب می‌شود که هماهنگی بین بخشی ایجاد شود و مردم سرگردان نشوند و از سویی دیگر به‌دلیل عدم اشتغال پزشکان عمومی اجرای این طرح باعث ایجاد اشتغال و بهره‌وری در نظام سلامت می‌شود.
او در پاسخ به این سؤال همشهری که چرا دراین طرح به‌طور مشخص بر حضور پزشک عمومی در مقام ریاست بیمارستان که قدرت اجرایی بیشتری دارد تأکید نشده است، می‌گوید: ما در این طرح هم روی مدیریت و هم ریاست بیمارستان تأکید داریم و از آنجا که برداشتن سنگ بزرگ معمولا نشانه نزدن است، بیشتر تأکیدمان روی مدیریت بیمارستان‌هاست، آن هم بیمارستان‌های دولتی که درصورت تصویب و اجرا شدن طرح، به تبع آن در بیمارستان‌های خصوصی نیز اجرا خواهد شد.
مسلمی‌فرد درخصوص مدیریت بیمارستان‌های هیات امنایی می‌گوید: مدیران بیمارستانها اختیار کافی ندارند، جز بعضی بیمارستانها که به تازگی هیأت امنایی شده‌اند و آیین نامه این بیمارستانها از امسال اجرایی می‌شود.
به گفته وی، اگر برنامه چهارم توسعه درست اجرا شود، بر اساس ماده 49 آن، اختیاراتی به هیأت امناهای دانشگاه‌های علوم پزشکی و به تبع آن به بیمارستان‌های دولتی داده می‌شود تا بتوانند با شریک کردن پرسنل در تصمیم‌گیری‌ها، مدیریت نوینی را در بیمارستانها فعال کنند به نحوی که هر‌کس پاسخگوی عملکرد خودش باشد و شاخص‌ها و عملکردها نشان‌دهنده کارآمدی افراد باشد نه اینکه مدیر خوب و بد یکسان باشند و ملاک‌های دیگری حاکم باشد.
تخصص پزشکی مهم نیست؛ مدیریت مهم است
در همین حال، دکترغلامرضا کیانی، دکترای مدیریت راهبردی، عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف و دبیر همایش مدیریت در سلامت که هفته اول اسفند برگزار می‌شود، در این باره به همشهری می‌گوید: سرمایه‌گذاری زیادی در نظام سلامت کشور شده است و این سرمایه‌گذاری‌ها نیاز به مدیریت دارند تا بهره وری بالا برود.
به گفته وی، مدیریت سنتی توان اداره بهره ور سازمان‌های مرتبط با حوزه سلامت را ندارد و مدیران برای اداره سازمان خود باید مجهز به دانش، بینش و مهارت‌های مدیریتی متناسب با عصر حاضر باشند. کیانی تاکید می‌کند: یک فرد به صرف اینکه پزشک حاذق یا جراح قابلی باشید صلاحیت اداره یک بیمارستان و حتی یک مطب را ندارد.
به گفته وی، اینکه یک پزشک یا یک جراح بهتر می‌تواند یک بیمارستان را اداره کند یکی از باورهای مدیریت سنتی است، درحالی‌که مدیریت مانند هر علم دیگری برای خود اصول و قواعدی دارد و موضوع آن اداره سازمان‌هاست.
کیانی تأکید می‌کند: مدیر یک بیمارستان باید مدیریت بر دانشگران و افراد متخصص را بداند و این بیشتر از چگونگی تشخیص بیماری و فرآیند درمان یک بیمار برای اداره یک بیمارستان مهم است چراکه یک مدیر برای اینکه موفق شود باید تفکر راهبردی داشته باشد، مجهز به نگاه سامانه‌ای باشد، دید فرآیند نگر داشته باشد، بازار را بفهمدو ... در حالی‌که شما از یک جراح خوب انتظار دیگری غیراز این قابلیت‌ها و مهارت‌ها دارید.
مخالفان چه می‌گویند؟
ارائه طرح به‌کارگیری پزشکان عمومی در مدیریت نظام سلامت درحالی‌است که گروهی از کارشناسان معتقدند روسای دانشگاه‌های علوم پزشکی در حال حاضر نیز هیچ منعی برای حضور پزشکان عمومی بر مسند ریاست بیمارستانها ندارند.
دکتر مسعود امینی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس درخصوص پیشنهاد مطرح شده مبنی بر واگذاری ریاست بیمارستان‌های دولتی به پزشکان عمومی، به مهر می‌گوید: به‌نظر می‌رسد این پیشنهاد، یک طرح خام و غیرعلمی باشد، زیرا تا زمانی که اهداف این بحث مشخص نشود، نمی‌توان نسبت به موفقیت آن امیدوار بود.
او البته مدیریت و ریاست بیمارستانها را جدا از یکدیگر دانسته و می‌افزاید: اینکه عنوان می‌شود ریاست بیمارستانها بر عهده پزشکان متخصص و فوق تخصص است و همین امر باعث می‌شود، آنان کمتر وقت داشته باشند که بر امور بیمارستان نظارت کنند، درست نیست، چراکه این بحث تنها یک بخش از مشکلات بیمارستان‌های دولتی است و نمی‌توان به‌طور دقیق گفت که حضور این قبیل پزشکان بر مسند ریاست بیمارستانها، تا چه اندازه موجب نابسامانی در امر نظارت بر مراکز درمانی می‌شود.
امینی با اشاره به این که در اغلب کشورها از مدیران اقتصادی نیز در مدیریت بیمارستانها استفاده می‌شود، تأکید می‌کند: بر اساس گزارش‌های موجود، بالای 97 درصد مدیران بیمارستانها در ایران نیز پزشک نیستند و همین امر نشان می‌دهد که موضوع مدیریت و ریاست بیمارستانها از یکدیگر جداست.
وی، وظایف مدیریت بیمارستان را شامل پرداختن به موضوعات مالی و اداری دانسته و می‌افزاید: با توجه به اینکه اغلب پزشکان شاغل در بیمارستانها، دارای تخصص و فوق تخصص در رشته‌های مختلف علوم پزشکی هستند، نمی‌توان قبول کرد که ریاست یک بیمارستان بر عهده پزشک عمومی باشد.
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، در عین حال تصریح می‌کند: تا زمانی که این پیشنهاد به کمیسیون بهداشت و درمان مجلس ارائه نشده و زوایای آن بازگو نشود، نمی‌توان درخصوص مفید بودن پیشنهاد نظر داد، اما آنچه وجود دارد، اینکه روسای بیمارستان‌های علوم پزشکی در حال حاضر هم هیچ منعی برای استفاده از پزشکان عمومی بر مسند ریاست بیمارستانها ندارند.
