متن زیر مقاله‌ای است از خانم دکتر فریبا لطیفی از اعضای کنگره مدیریت سلامت در ایران که برای همشهری آنلاین ارسال کرده‌اند.
***
مشکل اصلی و امروزی نظام سلامت، فن‌آوری نیست، مدیریت است1. اولین کنگره بزرگ مدیریت سلامت در ایران به بررسی چندوچون مدیریت در نظامی می‌پردازد که هفتاد میلیون مشتری (مصرف‌کننده خدمات) دارد و بیش از صدهزارنفر کادر متخصص و دانشگر و کارکنان بسیاری مشغول خدمات‌رسانی در آن هستند و کالای مورد معامله در این بازار گسترده "جان انسان" است.
سلامت و آموزش دو رکن اساسی توسعه‌ی ملت‌ها هستند و این دو شاخص هستند که میزان کیفیت زندگی را در یک کشور رقم می‌زنند.
از این روست که شاهدیم بسیاری از کشورها به بازنگری و بازآفرینی نظام‌های سلامت و آموزش خود پرداخته‌اند.
آدمی که همواره درد جانکاه ناشی از بیماری و دست‌و‌پنجه نرم‌کردن با کابوس مرگ را از ابتدایی‌ترین روزهای زندگی‌اش تجربه کرده است، پیوسته در تکاپو بوده تا راه‌هایی اثربخش‌تر برای پیشگیری از بیماری و درمان و نگهداری از سلامت خود بیاید.
روند پیشرفت‌های پزشکی گویای آن است که پزشکان و دانشمندان سایر علوم کوششی بی‌امان داشته‌اند تا با دستیابی به دانش و بکارگیری فناوری‌های نو کیفیت سلامت نسل بشر را بهبود بخشند.
در ادامه این روند، امروز مشاهده‌گر آنیم که در نظام سلامت جهانی، هرروز دستاوردی جدید در درمان یا پیشگیری از بیماری‌ها معرفی می‌گردد.
پروژه‌های پژوهشی سنگین و گسترده‌ای در جای جای کره خاکی در حال انجام است تا فناوری‌های مدرن و دانش‌های میان‌رشته‌ا‌ی امروز و فردا (مانند مهندسی، فیزیک، شیمی، ژنتیک، فناوری‌اطلاعات و ننوتکنولوژی ...) را بکار گیرند که دردی از درمانده‌ای درمان کنند. و بی‌شک در این زمینه پیشرفت‌های چشمگیری نیز حاصل شده است.
ولی در سال‌های اخیر توجه عمومی به حلقه‌ی مفقوده‌ای جلب شده است که متضمن انسجام خدمات، بهره‌وری نظام سلامت و بهره‌مندی همگانی از سلامت است. این عاملِ تعیین‌کننده، "مدیریتِ" نظام سلامت است.
صاحبنظران به این نکته رسیده‌اند که بهبود سلامت افراد در جوامع، چالشی است که پیش از اینکه به میزان بهره‌برداری از فن‌آوری‌های پیچیده وابسته باشد متاثر از چگونگی مدیریت نظام سلامت است و ساماندهی این نظام، نیاز به دانشِِ روز مدیریت دارد.
مایکل پورتر، یکی از برجسته‌ترین صاحبنظران مدیریت استراتژیک، با مطالعه‌ی عمیق نظام سلامت آمریکا، ضرورت پرداختن به این مهم را در کتاب خود با صراحت تاکید می‌کند:
"مشکل اصلی و امروزی نظام سلامت، فن‌آوری نیست، مدیریت است!"
اهمیت مدیریت در نظام سلامت سبب شده است که این‌بار این استراتژیست نام‌آور در عرصه مدیریت سلامت دست به قلم ببرد.
کتاب "استراتژی مدیریت سلامت" حاصل پروژه‌ی مطالعاتی گسترده و ژرفی است که تیمی به رهبری مایکل پورتر در مورد مشکلات سلامت آمریکا انجام داده‌است. اگرچه هدف کتاب در کل، بازتعریف نظام سلامت در آمریکا بوده است ولی آموزه‌های آن جهانی می‌باشد.
نویسندگان در این رابطه می‌نویسند: "در این کتاب، نظام خدمات درمانی ایالت متحده در کانون توجه قرار گرفته، اما اصول در همه جای جهان یکی است."
کتاب "استراتژی مدیریت سلامت"، در قالب دو بخش، ابتدا به شناسایی مشکلات موجود و گره‌های نظام سلامت نشسته و سپس با فرموله کردن "استراتژی رقابت ارزش‌آفرین" برای این نظام به ارایه راه‌حل‌هایی برای حل مشکلات آن پرداخته است.
پورتر برای بهبود نظام سلامت، راه‌حل سنتیِ ایجاد انحصار دولتی را کارساز نمی‌داند. وی بر این باور است که پیاده‌سازی استراتژی رقابتِ ارزش‌آفرین و فراهم آوردن زمینه رقابت بر سر افزایش ستاده برای بیمار، رقابتی است بانتیجه که همه دست‌اندرکاران نظام سلامت از آن بهره‌مند می‌شوند.
سلامت برای انسان‌های امروز یکی از دغدغه‌های اصلی است تا جایی که در انتخابات کشور‌های توسعه‌یافته یکی از پارامترهای مهم جلب رای برای کاندیداها و یا احزاب، قول‌ها و اقدامات آنان در جهت توجه به وضعیت سلامت مردم و جامعه و بهبود آن است.
از این رو است که اکنون، رهبران بسیاری از کشورها به کنکاش مشکلات سلامت مردمشان پرداخته و آینده ساختار نظام‌های سلامت خود را به چندوچون گذاشته‌اند.
امید است که برگزاری اولین کنگره مدیریت سلامت در کشور، راهگشایی باشد برای مدیریت نظام سلامت سرزمینمان و راهنمایی برای مدیران سلامت که خوشبختی را برای ایرانیان به ارمغان می‌آورند، چراکه به گفته پزشک فرانسوی، آلبرت شوایتزر: "خوشبختی چیزی نیست مگر سلامتی و حافظه‌ای ضعیف"!
1 - به نقل از کتاب استراتژی مدیریت سلامت نوشته مایکل پورتر
