هشدار نسبت به عوارض مصرف خودسرانه مکمل‌ها

 رضا یزدان پناه در گفت و گو با  ایرنا افزود: مصرف خودسرانه مکمل‌های غذایی ممنوع است، هیچ فردی نباید مصرف مواد غذایی تازه و مورد نیاز بدن را کنار بگذارد و برای تامین نیازهایش فقط به استفاده از مکمل‌ها روی آورد.

وی گفت: بسیاری از افراد تصور می‌کنند که به عنوان مثال اگر روزی چند عدد از قرص کلسیم بخورند، مشکل‌شان به طور کلی حل می‌شود و هیچ وقت دچار پوکی استخوان نخواهند شد.

وی اظهار داشت: در حالی که شیر منبع خوبی برای تامین کلسیم است و همراه با مصرف یک لیوان شیر، علاوه بر دریافت کلسیم از مواد مغذی دیگری مانند فسفر، ویتامین B۲ و پروتئین وارد بدن می‌شود، بنابراین هیچ وقت با مصرف یک قرص کلسیم نمی‌توان تمام خواص موجود در شیر را دریافت کرد و به همین دلیل نیز هیچ زمانی قطع مصرف مواد غذایی و مصرف مکمل‌ها به تنهایی توصیه نمی‌شود.

• فقط گاهی باید از مکمل‌ها استفاده کنیم

یزدان پناه تاکید کرد: مصرف ویتامین‌ها و املاح در شرایط خاصی می تواند بسیار مفید و موثر باشد، اما هر یک از افراد در موقعیت‌های خاصی باید بر اساس نظر پزشک معالج یا متخصص تغذیه از مکمل‌ها کمک بگیرند تا نیازشان تامین شود.

وی ادامه داد: به عنوان مثال کسانی که دچار کم خونی و فقر آهن هستند، با مصرف زیاد گوشت، حبوبات و آجیل که منبع خوبی از آهن است نیز نمی توانند بیماری‌شان را درمان کنند و باید بر اساس نظر پزشک از مکمل‌ها و قرص‌های مورد نیاز کمک بگیرند تا مشکل برطرف شود، گاهی نمی‌توانیم با مصرف مواد غذایی نیاز بدن را تامین کنیم و ناچار هستیم از مکمل‌ها استفاده کنیم.

این پزشک اظهار داشت: به هیچ عنوان نباید مکمل‌ها خودسرانه و بدون تجویز پزشک یا متخصص تغذیه مصرف شود، چرا که استفاده از مکمل‌ها نیز می‌تواند عوارضی دربرداشته باشد، به عنوان مثال افراد زیادی برای درمان و کنترل ریزش مو از مکمل‌های روی استفاده می کنند و باور دارند این مکمل برای حل مشکل شان مفید است.

یزدان پناه گفت: افرادی هم می‌خواهند فرزندشان قد بلندی داشته باشد و فکر می‌کنند خوردن مکمل‌های روی به رشد قدی آنها کمک خواهد کرد، غافل از اینکه مصرف بی رویه و بیش از حد مجاز مکمل روی می‌تواند با ایجاد اختلال در جذب آهن، موجب بروز کم خونی و فقر آهن شود.

وی تصریح کرد: کودکانی که بدون تجویز پزشک از این مکمل‌ها استفاده می‌کنند، به خصوص زمانی که خودشان هم زمینه کم خونی و فقر آهن داشته باشند، مشکل شان تشدید خواهد شد.

به گفته یزدان پناه، مصرف مکمل کلسیم نیز در صورتی که فرد دچار کمبود کلسیم نباشد، همین وضع را ایجاد خواهد کرد و می‌تواند موجب بروز اختلال در جذب آهن و در نتیجه کم خونی و فقر آهن شود.

• مصرف خودسرانه مکمل آهن خطرناک است

یزدان پناه اضافه کرد: بسیاری از افراد بدون نظر پزشک، هر وقت احساس کنند لازم بوده از مکمل های حاوی آهن استفاده می‌کنند و تصور می‌کنند این کار به نفع شان است. بعضی از پزشکان هم بدون بررسی دقیق و انجام آزمایش‌های لازم مصرف این مکمل‌ها را توصیه می‌کنند در حالی که مصرف خودسرانه مکمل آهن نه تنها مفید نخواهد بود که حتی ممکن است مضر نیز باشد.

وی اظهار داشت: آهن زیادی در بدن باعث ایجاد نقص سیستم ایمنی می‌شود و احتمال عفونت را افزایش می‌دهد، کودکانی که بی‌رویه به آنها قرص و شربت آهن داده می‌شود، احتمال سرماخوردگی، عفونت‌های دستگاه تنفسی، اسهال و عفونت‌های گوارشی بسیار بیشتر می‌شود و همچنین، مصرف زیاد آهن می‌تواند رادیکال‌های آزاد را نیز در بدن افزایش دهد.

این متخصص داخلی خاطرنشان کرد: رادیکال آزاد احتمال ایجاد لخته خون در عروق را نیز افزایش می دهد و سکته های مغزی و قلبی را به همراه دارد، به هیچ عنوان در گروه سنی بالای ۵۰ سال نمی توانیم و اجازه نداریم خودسرانه مکمل های آهن یا مولتی ویتامین را استفاده کنیم که مخصوص این سنین نیست.

یزدان پناه گفت: مکمل های مولتی ویتامینی که در بازار وجود دارد، برای سنین خاصی تعریف شده و فقط باید بر اساس آن مصرف شود، همچنین مکمل های مخصوص دوران بارداری نیز با مکمل هایی که قبل از این ماه ها مصرف می شود، تفاوت دارد و باید بر اساس نیازهای زن باردار تعیین شود.

وی افزود: مصرف هر یک از مکمل ها، در هر سنی بهتر است بر اساس نظر متخصص تغذیه یا پزشک معالج باشد تا مشکلی برای فرد ایجاد نکند، به عنوان مثال، خیلی از مکمل های تغذیه ای و ویتامینی در جذب و عملکرد داروها اختلال ایجاد می کند به خصوص سالمندان که از داروهای متفاوتی استفاده می کنند، باید این موضوع را در نظر داشته باشند.