سیاست متمایزی که به نظر می‌رسد از سوی بالاترین مقامات سیاسی کشور پشتیبانی شده و واجد اهمیت است زیرا برقراری رابطه بین ایران و مصر به عنوان مهمترین و پرجمعیت‌ترین کشور عربی منطقه برای کشورمان مهم است، این درحالی است که مصر دومین کشور دنیا بعد از اسرائیل است که از کمک‌های آمریکا استفاده می‌کند.
روابط ایران و مصر از بعد از انقلاب اسلامی در سال 1356، تیره شد؛ یعنی از زمان پیروزی انقلاب که محمدرضا پهلوی، به مصر پناهنده شد و بعد‌ها در آنجا درگذشت و سادات رئیس جمهور وقت این کشور مراسم ختم رسمی برایش برگزار کرد. دولت مصر در ادامه این سیاست ترجیح داد در جنگ خونین هشت ساله تحمیلی عراق علیه ایران، از عراق حمایت کند و خبرگزاری‌های خارجی نوشتند که سربازان مصری چند هفته در سال 1986 در کنار ارتش صدام حسین جنگیدند.
اخیرا تلاش‌هایی دو جانبه برای حل مشکلات روابط 2کشور و شکستن یخ های دیرینه شکل گرفته است. نخستین بار دردولت خاتمی بحث مذاکره برای حل چالشهای پیش رو مطرح شد اما ناتمام باقی ماند. با آن که یکی از مسائل مطرح شده توسط مصر پاک کردن نام خالد اسلامبولی، ترور کننده انورسادات رئیس جمهور سابق مصر از روی یکی از خیابانهای تهران بود که به منزله تائید این ترور تلقی می شد اما این خواسته با وجود موافقت شورای شهر تهران عملی نشد.
یخ‌های روابط تا دو سال پس از تشکیل دولت نهم نیز ادامه یافت. اما پس از آن که احمدی نژاد درسفر به یکی از کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس، رسما اعلام کرد اگر مصر بخواهد بلافاصله سفارت ایران را درقاهره بازخواهد کرد، وارد فاز جدیدی شد؛ هر چند که اتفاق خاصی طی چندین ماه پس از این اعلام رخ نداد.
تلاش برای ارتقای سطح رابطه با مصر به عنوان مهمترین کشور عربی به شکل دیگری- که حاکی از اهمیت موضوع است - دنبال شد، اما این بار کانال برقراری روابط دیپلماتیک تغییر محسوسی کرد.
پس از کنار رفتن علی لاریجانی از دبیری شورای عالی امنیت ملی، وی سفری به مصر کرد. سخنگوی وزارت امورخارجه دولت نهم این سفر را شخصی و نه دولتی و رسمی خواند درحالی که لاریجانی نظر دیگری داشت؛ او به گونه‌ای از این سفرسخن گفت که این گمانه را تقویت می‌کرد که او ازسوی مقامات عالیرتبه کشور به این سفر رفته است.
حداد عادل پس از لاریجانی
یک هفته قبل از سفر حداد عادل به مصر، حسنی مبارک و احمدی نژاد گفتگویی تلفنی انجام دادند؛ اما حرفی از احتمال سفر احمدی نژاد به مصر مطرح نشد. ( این اولین تماس سران دو کشور از زمان قطع روابط ایران با مصر در 29 سال پیش بخاطر قرارداد صلح مصر با اسرائیل بود.) بعد از این تماس تلفنی مسئولین ایرانی گفتند که برنامه فوری برای دیدار ندارند و مصری‌ها هم در این باره حرفی نزدند.
اگر چه سفر حداد به قاهره برای شرکت در پنجمین کنفرانس روسای پارلمان‌های کشورهای اسلامی اعلام شد اما دیدار وی درحاشیه این کنفرانس با برخی مقامات بلندپایه مصر از جمله حسنی مبارک، رئیس جمهور این کشور بر اهمیت این سفر افزود.
حداد عادل حضور خود را در کشور مصر نشان بهبود روابط ایران و مصر خواند. همزمان با این دیدار وزیر خارجه ایران هم 2کشور را در مرز برقراری روابط رسمی سیاسی توصیف کرد.
رئیس جمهور مصر در جریان سفر حداد عادل به این کشور اعلام کرد، هیچ گونه فشاری را از جانب ایالات متحده آمریکا در جهت توقف از سرگیری روابط دیپلماتیک ایران و مصر نمی پذیرد.
پس از حداد عادل، علی اکبر ناطق نوری رئیس بازرسی بیت رهبری عازم این سفر شد. به نظر می‌رسید سفر لاریجانی، حداد عادل و ناطق نوری در سطحی بالاتر از سفرهای رسمی دولتی قرار دارند. سفر متکی وزیر امورخارجه و سپس علی اصغر محمدی مدیرکل خاورمیانه وزارت امورخارجه که درخلال مسافرت حداد عادل و ناطق نوری انجام شد تحرکی از سوی دولت را به نمایش گذاشت.
هرچند که همه این سفرها در شرایطی که آمریکا با سفر جرج بوش به منطقه خاورمیانه، راهبردی را برای انزوای ایران درمیان کشورهای عربی تدارک دیده بود، سیاستی فعال برای خنثی سازی اهداف امریکا تلقی می‌شد.
علت لغو سفر احمدی نژاد به مصر
از محتوای سفر ناطق نوری به مصر خبری منتشر نشد. تردیدی نبود که این سفر نیز در راستای برقراری روابط با یکی از مهمترین کشورهای عربی منطقه خاورمیانه بوده است، اما این که این سفر چه دستاوردهایی داشته، مشخص نشد.
پس از این سفرهای پی درپی که بدون پاسخ از سوی مصر بوده و هنوز هیچ مقام رسمی این کشور به ایران سفر نکرده است، اعلام شد که احمدی‌نژاد به زودی به مصر سفر می‌کند اما این سفر نیز بلافاصله بدون هیچ توضیحی به تعویق افتاد.
نبی رودکی نماینده شیراز و نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس در مورد علت لغو این سفربه خبرنگار آفتاب گفت: «احتمالا علت تعویق سفر رییس‌جمهوری به مصر باید عدم آمادگی دولت مصر باشد که امیدواریم بعد از سفر رییس‌جمهوری کشورمان به بغداد، سفر مصر با اعلام آمادگی مصر انجام گیرد.»
رودکی با اشاره به اینکه سفر احمدی‌نژاد به مصر به پیشنهاد خود رییس‌جمهوری بوده، گفت: «همانگونه که رئیس‌جمهوری ایران به جلسه شورای همکاری خلیج‌فارس توسط دولت قطر دعوت شد و در آنجا سخنرانی نمود و پیشنهاد همکاری امنیتی و اقتصادی داد، امیدوارم با دعوت دولت مصر این سفر انجام گیرد.»
انتظارات ایران و مصر از یکدیگر
با وجود تلاشهای ایران برای پایان 3 دهه قطع روابط با مصر، روزنامه واشنگتن پست در شماره روز پنجم فوریه خود نوشت : «دیپلمات‌ها درباره سفرهای پی در پی مقامات بلندپایه ایران به قاهره به شدت هشدار دادند و اعلام کردند که بعید است تلاش تهران برای پایان دادن به 3دهه قطع روابط با مصر به این زودی منجر به از سرگیری روابط رسمی با قاهره گردد. »
منابع خبری ایران به نقل از حداد عادل گفته‌اند که2 کشور ایران و مصر به‌زودی اقداماتی را در جهت افزایش اعتمادسازی متقابل انجام خواهند داد به گونه‌ای که سران مصر بتوانند راحت تر با همتایان ایرانی خود ارتباط برقرار کنند.
تنها چند موضوع جزئی باقی مانده‌اند که حل خواهند شد، اما حل آنها مستلزم زمان است و ما تلاش خواهیم کرد در این مسیر حرکت کنیم. اما مقامات مصر اعلام کرده‌اند که این مسائل مهم «جزئی» نیستند و ارتباط های اخیر بیشتر تلاشی در جهت حل این مسائل بوده اند. به گفته آنها، اغلب این موضوعات مربوط به مسائل امنیتی و نه عادی‌سازی کامل روابط با ایران است.»
این روزنامه آمریکایی نوشت: «از دیدگاه ایران، چشم انداز روابط عادی با مصر به ایران کمک می‌کند با تلاشهای آمریکا در جهت متحد کردن قدرت های سنی منطقه علیه رژیم ایران مقابله کند و وجهه خود را بعنوان ابرقدرت منطقه ارتقا دهد. در همین حال وزارت امور خارجه آمریکا نیز اعلام کرده است، به عهده 2 کشور است که تصمیم بگیرند چه نوع روابطی با یکدیگر داشته باشند.»
