تأمین بودجه لازم برای مدیریت شهرک‌ها و مجتمع‌های بزرگ مسکونی از یک سو و تلاش برای دریافت حداقل شارژ ماهانه از سوی دیگر موجب شده است تا هیئت مدیره، روش‌های مختلفی را برای تأمین هزینه امتحان کند. استفاده از بخش مشاع بسیاری از بلوک‌های شهرک اکباتان و اجاره دادن آن به مشاغل گوناگون از این نمونه است. تصمیمی که براساس اساسنامه بلوک‌ها گرفته می‌شود و مخالفانی را نیز با خود همراه می‌کند. مخالفانی که جوابی برای این سؤال خود که «براساس چه قانونی و ضوابط حقوقی فضای مشاع بلوک‌ها اجاره داده می‌شود؟ و تا چه اندازه فعالیت هیئت‌مدیره در این خصوص برای ساکنان شفاف‌سازی شده است؟» دریافت نکرده‌اند.
۳۳ بلوک شهرک اکباتان علاوه بر معماری خاص و منحصربه‌فرد خود، از نظر استحکام و استانداردهای ساختمان‌سازی زبانزد است، این بلوک‌ها دارای یک فضای مشاع وسیع که شیوه استفاده از آن موافقان و مخالفانی دارد. اگر گذرتان به این شهرک مسکونی افتاده باشد بازارچه‌های کوچک محلی و مغازه‌ها و باشگاه‌های ورزشی بلوک‌ها را دیده‌اید. این کسب و کار محلی بیشتر در بخش مشاع ساختمان‌ها راه‌اندازی شده‌اند و براساس اساسنامه، هر بلوک درآمد حاصل از اجاره آنها برای پرداخت هزینه‌های جاری صرف می‌شود. با این حال همه اهالی موافق این کار نیستند و دلایلی برای خود مطرح می‌کنند. «حمیدرضا صالحی» عضو جدید هیئت‌مدیره بلوک ۱۹ در این‌باره می‌گوید: «براساس قانون تملک آپارتمان‌ها و قوانین کشوری، کسی اجازه تخلف ندارد اگرچه آن، منفعت افرادی را هم تأمین کند. در شهرک اکباتان مانند بسیاری از شهرک‌ها و مجتمع‌های بزرگ مسکونی بخش‌های مشاع و عمومی وجود دارد. اگر از راه‌پله‌ها، پارکینگ و بخش‌های تأسیساتی شهرک بگذری م فضایی در زیرپیلوت ساختمان‌ها وجود دارد که جزء مشاعات محسوب می‌شود. بعضی از هیئت مدیره بلوک‌ها تخلف می‌کنند و این فضا را اجاره می‌دهند. این فضا اگرچه بخش مشاع ساختمان است اما اگر قرار باشد کاربری تجاری پیدا کند، باید براساس قوانین و مقررات باشد. بسیاری از شرکت‌هایی که این فضاها را اجاره می‌کنند شرکت‌هایی با مسئولیت محدود هستند. در نتیجه متعهد به همه حوادث و مسئولیت‌ها نیستند. بسیاری از آنها هیچ تابلویی هم ندارند. بی‌تردید ما به‌عنوان کارفرما و یا موجر، در آینده باید پاسخگو باشیم.»
- هیئت‌مدیره شفاف‌سازی کند
صالحی بر این باور است که این تغییر کاربری در طولانی مدت برای سازه‌های ساختمان نیز خطرساز خواهد بود. او می‌گوید: «این فضای پیلوت‌ها در گذشته محل عبور باد بوده است. باد انرژی زیادی دارد و محصور کردن این فضا موجب شده است تا باد به راحتی جریان پیدا نکند و از نظر سازه‌ای خطرساز خواهـد بود. تخریب‌هایی که به چشم دیده نمی‌شود و چند سال دیگر اثراتش مشخص می‌شود. این دلایل موجب شد تا موضوع را پیگیری کنیم و شهرداری حکم تخریب این واحدهای زیرپیلوتی را که کاربری تجاری پیدا کرده‌اند به کمیسیون ماده ۱۰۰ ارجاع داده است تا وضعیت مشخص شود.» صالحی که ۳۰ سال است در شهرک اکباتان زندگی می‌کند در کنار همه انتقادهایی که مطرح می‌کند موضوع شفاف‌سازی از طریق هیئت مدیره را مهم می‌داند و می‌گوید: «متأسفانه هیئت‌مدیره‌ها خیلی در این زمینه شفاف‌سازی نمی‌کنند. اگر قرار است منفعت عمومی مطرح باشد باید در یک جلسه، برای همه ساکنان توضیح داده شود. به حتم بسیاری از سوء‌تفاهم‌ها برطرف می‌شود.»
- براساس اساسنامه عمل می‌کنیم
«ربابه طایفه تبریزی» عضو شورایاری شهرک اکباتان اجاره فضای زیرپیلوتی بلوک‌های شهرک را براساس اساسنامه قانونی می‌داند و می‌گوید: «مساحت این زیرپیلوتی‌ها متغیر است و هیئت‌مدیره هر بلوک براساس نیاز و قابلیت‌های لازم از این فضا استفاده می‌کند. اینکه باید با فضای عمومی این زیرپیلوتی‌ها چه کنیم در اساسنامه ساختمان آمده است و هیئت مدیره اختیار لازم را برای استفاده از آن دارد. هر ۳۳ بلوک شهرک، اساسنامه مشخصی دارند. این اساسنامه که زیر نظر هیئت‌مدیره منتخب اهالی تنظیم می‌شود، همه موارد را در نظر می‌گیرد. در اساسنامه موضوع اجاره بخش مشاع زیرپیلوتی‌های اکباتان برای کمک به هزینه شارژ بلوک‌ها درج شده است. ما تغییری در سازه نداده‌ایم. همان اتاق‌های موجود را اجاره می‌دهیم. برای مثال در بلوک ما این فضا به یک باشگاه زنانه اجاره داده شده است که خانم‌ها از آن استقبال کرده‌اند. دفاتر بیمه، خیاطی، آرایشگاه و بیشتر فعالیت‌های خدماتی بی‌دردسر، گزینه نخست برای اجاره دادن این فضاها هستند. از طرفی اولویت با اهالی شهرک است. یعنی به غریبه‌ها اجاره نمی‌دهیم. تلاش می‌کنیم موضوع کسب و کار محلی را برای اهالی خودمان تسهیل کنیم. از این‌رو قیمت اجاره‌ها هم کم است.» عضو شورایاری شهرک اکباتان می‌گوید: «هر ۶ماه، جلسه هیئت مدیره برگزار می‌شود تا گزارش عملکرد ارائه شود. افرادی که مخالف هستند حق اظهارنظر دارند و نظراتشان بررسی می‌شود. برای مثال در بلوک ما خانم‌ها مخالف بودند تا این فضا را به باشگاه ورزشی مردانه اجاره بدهیم، در نتیجه موضوع را در اساسنامه درج کردیم.»
- هزینه‌های شهرک بالاست
«ساخت سالن اجتماعات برای دورهمی‌های گروهی اهالی شهرک و راه‌اندازی کتابخانه عمومی در فضای زیرپیلوتی‌ها بسیار مورد استقبال اهالی قرار گرفته است.»
«حسین کرد» رئیس هیئت‌مدیره مرکزی شهرک اکباتان با بیان این مطلب می‌گوید: «همه فضای عمومی و مشاع بلوک‌های شهرک این قابلیت را ندارند. اما بعضی از بلوک‌ها به‌ویژه بلوک‌هایی که به بازارچه و مغازه‌ها دسترسی کمتری دارند، تلاش کرده‌اند تا با اجاره دادن فضای زیرپیلوتی ساختمان نیازهایشان را برطرف کنند. راه‌اندازی یک سوپرمارکت محلی بی‌شک برای اهالی منفعت دارد. اما این نکته که این فضاها به‌عنوان فضای کسب و کار مطرح شود باید به شکل قانونی مورد ارزیابی قرار بگیرد. الان از نظر شهرداری این کار غیرقانونی است و پرونده بسیاری از این مغازه‌هایی که در زیرپیلوت‌ها راه‌اندازی شده است، به کمیسیون ماده ۱۰۰ ارجاع داده شده تا وضعیت بررسی شود. اما بیشتر اهالی از استفاده بهینه از این اتاقک‌ها و فضای مشاع راضی هستند چون در پرداخت هزینه‌های شارژ ماهانه بسیار کمک حال است. هزینه‌های نگهداری از شهرک زیاد است. به‌عنوان مثال اگر در گذشته هزینه تعویض یک قطعه تأسیساتی ۷ میلیون تومان بود، اکنون زیر ۱۰۰ میلیون تومان نیست. در نتیجه باید راهی برای درآمدزایی شهرک پیدا کنیم تا به ساکنان فشار مالی اضافه نشود.»
- استفاده فرهنگی از فضای عمومی
از نظر رئیس هیئت‌مدیره مرکزی شهرک اکباتان راه‌اندازی کتابخانه در این فضاها بهترین الگوی استفاده از این فضاهای مشاع بوده است. اهالی خودشان کتابخانه را راه‌اندازی کرده‌اند و خدمات فرهنگی رایگان ارائه می‌دهند. حسین کرد می‌گوید: «بسیاری از این فضاها پیش از اینکه به کتابخانه یا باشگاه ورزشی و مغازه تبدیل شود، یک فضای دنج برای رفت و آمد افراد معتاد و بزهکار شده بود. اگر کسی مخالف استفاد بهینه از این فضا است باید دلایل موجهی ارائه کند چون هیئت‌مدیره براساس منفعت عمومی و رضایت اهالی تصمیم می‌گیرد و تا به امروز خوشبختانه مشکلی نداشته‌ایم.»
نظر شما