مراسم سوگواری حضرت سیدالشهدا(ع) با آیینهای سنتی عاشورایی نقش بسیار مهمی در فرهنگ شیعه دارد و مؤلفههای بزرگی از هویت مذهبی شیعیان ایران و جهان را شکل داده است. در همه نقاط استان، شهر و روستا خیمهها برپا و کوچه و خیابانها سیاه پوش میشوند. عزاداری و به سوگنشینی که وجه اشتراک آنها شهیدان کربلاست، اما این آیینها دارای تفاوتها و رسوم خاصی است. مرکزی نیز به قدمت و سابقه چند هزار ساله در برخی مناطق دارای تنوع آیینهای عاشورایی است. در عزاداری حضرت سیدالشهدا(ع) ولوله و غوغایی برپاست. تکمیل تجهیزات و عوامل عزاداری از قبیل زنجیر، طبل، دهل و سیستم صوتی، جذب مداح، آوردن تعزیهخوانها، برپایی تکیهها و... درمیان مردم حال و هوای متفاوتی دارد.
از جمله آیینها و مراسم مذهبی محرم در استان مرکزی میتوان به تعزیه سیار بازار اراک، وفس کمیجان و گرکان آشتیان، تعزیه تفرش، آیین نخلگردانی شهرهای خمین، تفرش و نراق، نخلبندان تفرش، مراسم علمگردانی روستای هزاوه و عزالدین، آیین علمبران و همچنین مراسم چغچغه زنی روستای انجدان اشاره کرد که مردم را از اقصی نقاط کشور به تماشا میکشاند. مراسم عزاداری امام حسین(ع) نیازمند بازنگری تخصصی به منظور شناخت و رفع آسیبها و خرافههایی است که وارد آن شده است.
- ضرورت شناخت فرهنگ حسینی
یک کارشناس مذهبی در استان میگوید: شناخت، ابلاغ و اجرای فرهنگ حسینی از سوی مبلغان استان به عنوان وظیفه اصلی زمینهساز تحقق سبک زندگی حسینی در جامعه خواهد بود. حجتالاسلام «داود چمانی» بیان میکند: تبیین واقعه عاشورا برای مردم استان به صورت واقعی و آنگونه که رخ داده به دور از انحراف و ایجاد شبهه باید مورد توجه همه مبلغان قرار گیرد. وی میافزاید: برخی دشمنان با ایجاد شبهه بین جوانان با هدف هویتزدایی ایرانی و اسلامی این روزها به فکر تحریف واقعه عاشورا هستند که وعاظ، مداحان و هیأتهای مذهبی در استان نباید به آنها اجازه و فرصت دهند. این کارشناس مذهبی اظهار میکند: جوانان بسیاری این روزها در ماه محرم در محافل عزاداری حضور مییابند که مبلغان باید بخشی از زمان سخنرانی خود را به این موضع بسیار اساسی اختصاص دهند تا سؤالهای آنها برطرف شود.
چمانی ادامه میدهد: در مجلس عزاداری امام حسین(ع) باید دشمنشناسی، ولایتمداری و تکلیفمداری به عنوان نیازهای مهم جامعه امروز به صورت ویژه مورد توجه همگان قرار گیرد. وی میگوید: مبلغان معمولاً برای بیان واقعیتها در ابتدا بعد عاطفی این مهم را برای آمادهسازی مخاطبان مورد نظر قرار میدهند، البته این مسأله نباید اصل حادثه عاشورا را کمرنگ کند. این کارشناس مذهبی بیان میکند: صاحبان مجالس در اراک یا سایر نقاط استان نباید با برگزاری مراسم تا دیر وقت موجب مزاحمت برای سالمندان و کودکان یا بیماران در ساعتهای پایانی شب شوند و باید از مزایای ماه محرم به نحو احسن بهرهمند شد. چمانی میافزاید: درسهای واقعی عاشورا برای زندگی فراروی همه انسانها لازم است و هرکس میتواند به نوعی از آن بهرهمند شود که امیدواریم این موضوع مورد توجه همه آحاد جامعه قرار گیرد.
- ضرورت پرهیز از خرافه
مدیر کل تبلیغات اسلامی استان مرکزی نیز با اشاره به اینکه پرهیز از خرافه و غنیسازی سوگواری و محتوابخشی به عزاداری سید و سالار شهیدان(ع) از سوی برگزار کنندگان هیأتها ضروری است میگوید: مسئولان هیأتهای مذهبی و مبلغان دینی که در ایام محرم به سراسر استان اعزام شدهاند باید به غنیسازی محتوای سخنرانیها و سوگواریهای حسینی توجه ویژه داشته باشند. «صفر قربانپور» بیان میکند: مکتب عاشورا درسهای ارزشمند کمال و سعادت را به بشریت میآموزد. این فرهنگ ناب عاشوراست که میتواند بشر را از انحرافها، ضلالت و گمراهیهای عصر حاضر نجات دهد. امام حسین(ع) کشتی نجات بشریت است و کسانی که بر این کشتی سوار شوند هرگز گمراه نخواهند شد.
وی با اشاره به اینکه قبل از شروع ماه محرم کارگاههای آموزشی عملیات محرم برای روحانیون، هیأتهای مذهبی و خواهران مبلغه در استان برگزار شده میافزاید: برنامههای عزاداری هیأتهای مذهبی از شب نخست ماه محرم در حسینیهها و مساجد سراسر استان آغاز شده است. همچنین قرار است در روز تاسوعای حسینی نسبت به برگزاری اجتماع عزاداران حسینی در استان اقدام شود. مدیر کل تبلیغات اسلامی استان مرکزی اظهار میکند: هیأتهای مذهبی باید در سخنرانیها و عزاداریها هدف سیدالشهدا(ع) از قیام عاشورا را برای عزاداران آن حضرت تبیین و بیان کنند. همچنین باید با برگزاری عزاداری سنتی در کنار شور و عزت حسینی به تبیین و اشاعه فرهنگ عاشورا و امام حسین(ع) توجه ویژه داشته باشند و مباحث صوری و ظاهری را دنبال نکنند و مباحث محتوایی را دنبال کنند.
قربانپور ادامه میدهد: فرهنگ عاشورا همه نقاط مختلف دنیا را در برگرفته و امروز مردم جهان حتی در مذاهب غیراسلامی نیز امام حسین(ع) را از خود میدانند و در ایام عاشورا به سوگواری برای سومین مقتدای شیعیان جهان میپردازند. ملت ایران نیز به عنوان طلایهداران مذهب مقدس تشیع وظیفه خطیری در برگزاری آیین عزاداری حضرت سیدالشهدا(ع) به شکل شایسته دارند. مبلغان نیز با تبیین اهداف و آرمانهای آن امام همام، گسترش فرهنگ عاشورا و اهداف والای حضرت سیدالشهدا(ع) را بر عهده دارند.
- مداح نیاز به علوم تخصصی مداحی دارد
مداح پیشکسوت استان مرکزی در مورد مداحی در ایام سوگواری امام حسین(ع) و اهمیت پرهیز از خرافه گویی میگوید: هر شغل و حرفه و فنی برای بهتر ارائه شدن نیازمند به دست آوردن علم آن رشته است که با آموزش میتوان نیازهای اساسی را فرا گرفت، اما حوزه مداحی که یک تخصص است نیاز به فرا گیری و آموزش بیشتر دارد و مهمتر از آن خود مداح است که در درجه اول باید صاحب معرفت باشد و فنون مداحی را بلد باشد. هر فردی که صدای خوب و دلنشینی داشت مداح نیست. مداح باید به فنون مداحی آگاهی و شناخت داشته باشد و به علم آن آگاه باشد.
«سید جواد رفیعی» بیان میکند: بعد از انقلاب برای هر کاری یک متولی انتخاب کردند، اما حوزه مداحی یا چند متولی داشت یا اصلاً برای آن متولی در نظر گرفته نشد که این مسأله آفتهایی را وارد این حوزه کرده است. وی ادامه میدهد: یکی از رموز موفقیت یک مداح آشنایی به فنون مداحی و شناخت شعر صحیح برای مداحی است. شعر سلاح مداح است و هر چه شعر وزینتر و غنیتر باشد مداح در کار خود موفقتر خواهد بود. مداح پیشکسوت استان مرکزی اظهار میکند: مداح نباید برای اینکه خود را بزرگ کند، شأن اهل بیت(ع) را زیر سؤال ببرد و اهل بیت(ع) را کوچک کند. هر مداحی در شاخهای از این فنون تخصص دارد که باید آموزشهای لازم را به او داد.
نظر شما