« مسئولان علمی کشور ما همچون خبرنگاران و خبرگزاریهای مختلف عادت به کسب مقامهای دهانپرکن دارند و متأسفانه توجهی به اعتبار علمی رقابتهای علمی ندارند. در این شرایط ما انتظار استقبالی بهتر از این از بچهها نداشتیم.»
دکتر محمد قدسی عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف و مسئول سایت ACM در ایران در گفتوگو با همشهری با بیان این مطلب ادامه میدهد: فقط کافی است تا به فهرست دانشگاههایی که در این رقابت پس از تیم ما قرار گرفتهاند نگاهی بیندازید تا به اهمیت کار دانشجویان ایرانی و اعتبار ACM پی ببرید.
دانشگاههای صاحبنامی نظیر آکسفورد، بریتیش کلمبیا، کارنگی ملون، کورنل و کیوتو ژاپن از جمله تیمهای مورد اشاره دکتر قدسی هستند که با حل ۵ مسئله و کمتر در رتبههایی پایینتر از دانشگاه شریف قرار گرفتهاند.
نماینده شایسته ایران که با حل ۶ مسئله و همراه با تیمهایی از جمله تیم دانشگاههای پرینستون و توکیو رتبه سیزدهم این مسابقات را کسب کرد و به این ترتیب پس از تیم دانشگاه تسینگوای چین که با حل ۷ مسئله در جایگاه ششم ردهبندی مسابقات قرار گرفت، همانند سال گذشته در بین نمایندگان قاره پهناور آسیا دومین تیم برتر مسابقات شد.
اهمیت کار دانشجویان ایرانی وقتی روشنتر میشود که بدانیم بسیاری از کارشناسان، ACM را المپیک برنامهنویسی کامپیوتری مینامند، چراکه برای شرکت در مرحله نهایی این مسابقات، داوطلبان ناگزیر به شرکت در چند مرحله مقدماتی و شرکت در مسابقات منطقهای هستند تا بتوانند سهمیه حضور در مرحله نهایی مسابقات را به دست آورند.
دکتر قدسی در این زمینه میگوید: نفس حضور در مرحله نهایی مسابقات بسیار ارزشمند است چه برسد به حضور در جمع ۲۰ تیم برتر مسابقات.
وی ادامه میدهد: دانشگاههای معتبر دنیا برای حضور قدرتمند در این مسابقات برنامه ویژهای دارند و در کشورهای اروپای شرقی بسیاری از مواقع تیمهایی که سهمیه حضور در مرحله نهایی را به دست میآورند یک ترم از درس خواندن در دانشگاه معاف میشوند تا تمام توانشان را برای شرکت در این مسابقه بگذارند.
چین از دیگر کشورهایی است که برای ACM حسابی جداگانه باز میکند: تیمهای چینی با شرکت در سایتهای مختلف مسابقات منطقهای سهمیههای زیادی برای مسابقات نهایی کسب میکنند و امسال با ۱۴- ۱۵ تیم در مسابقه نهایی حاضر بودند.
حمایت کمیته ACM از سایت شریف
امسال دهمین سالی است که دانشگاه صنعتی شریف بهعنوان سایت منطقهای غرب آسیا فعالیت میکند و از قضا این سایت از اعتبار ویژهای نزد برگزارکنندگان ACM برخوردار است: از حدود ۴ سال پیش IBM که حامی مالی اصلی مسابقات است بهدلیل مشکلات سیاسی حمایتش را از سایت ما قطع کرده، اما از آنجایی که سطح مسابقات منطقهای که در سایت ما برگزار میشود بالاست و همواره تیمهایی که از این سایت به مسابقات نهایی راه مییابند در مسابقه قوی ظاهر میشوند و مقامهای درخور توجهی کسب میکنند، کمیته ACM همچنان تمایل دارد تا مسابقات منطقهای غرب آسیا در ایران برگزار شود.
به این ترتیب امسال هم مسابقات مقدماتی این منطقه در ایران برگزار شد و یک تیم تایوانی و 3 تیم از دانشگاههای صنعتی شریف، تهران و صنعتی امیرکبیر جواز حضور در مسابقات نهایی را به دست آوردند ولی خودداری کانادا از صدور روادید برای ۲ تیم ایرانی باعث شد تا در نهایت فقط تیم ۳ نفره (وحید لیاقت، مهدی صفرنژاد و نیما احمدی پوراناری) از شریف مجوز حضور در بین ۱۰۰ تیم برتر جهان را به دست آورند.
۱۰۰ تیمی که از بین ۶۰ هزار و ۷۰۰ تیم از ۱۸۲۰ دانشگاه ۸۳ کشور جهان در دانشگاه آلبرتای کانادا گرد هم آمدند تا با حل ۱۱ مسئله در طول ۵ ساعت در سی و دومین مرحله نهایی این مسابقات Acmشرکت کنند.
در مسابقات امسال ۳۳ تیم از آسیا، ۳۷ تیم از آمریکا، ۳۲ تیم از اروپا، ۳ تیم از آفریقا و ۲ تیم از اقیانوسیه شرکت داشتند و در نهایت تیم دانشگاه فناوری اطلاعات، مکانیک و اپتیک سن پترزبورگ با حل ۸ مسئله اول شد و تیمهای مؤسسه فناوری ماساچوست(MIT)، دانشگاه فنی Izhevsk State روسیه، دانشگاه ملی Lviv و دانشگاه ایالتی مسکو همگی با حل ۷ مسئله و بهدلیل تفاوت امتیاز بهترتیب رتبههای دوم تا پنجم را کسب کردند.
مدالهای بیرنگ
مسابقات بینالمللی برنامهنویسی دانشجویی از سال ۱۹۷۶ به همت انجمن بینالمللی ماشینهای محاسباتی (ACM) پایه گذاری شده و با هدف رقابت و تشویق توانایی «حل مسئله» بین دانشجویان رشته کامپیوتر و فراهم کردن زمینه شکوفایی استعدادهای آنان و ترغیب کارگروهی در تولید نرمافزار با استقبال فزاینده دانشجویان جهان هر ساله برگزار میشود.
سابقه شرکت دانشجویان ایرانی در این مسابقات به ۱۰ سال پیش بازمیگردد، اما با وجود اعتبار و اهمیت بالای مسابقاتACM و رتبههای قابلتوجه تیمهای ایرانی، این مسابقات مورد بیمهری مسئولان علمی کشور بودهاند: « امسال نیز همانند سالهای گذشته، وزارت علوم در تامین هزینههای سنگین سفر دانشجویان ایرانی راه یافته به این مسابقات، هیچ حمایتی از آنها نکرده و این تیم با تلاش و پیگیری گسترده اعضا و مسئولان دانشگاه و همچنین با حمایت مالی یک مؤسسه خصوصی موفق به شرکت در این مسابقات شده است.»
دکتر قدسی با بیان این مطلب ادامه میدهد: در تمام سالهایی که این مسابقات را برگزار کردهایم هیچگاه مسئولان وزارت علوم در روزهای برگزاری مسابقه در محل برگزاری حاضر نشدهاند درحالیکه در چند دوره بهصورت رسمی از آنها دعوت کرده بودیم.
کمک به گرفتن ویزا، پرداخت هزینههای سفر و... از دیگر مواردی است که به گفته وی معمولا از سوی مسئولان با بیتوجهی روبهرو میشود: «ما انتظار نداریم دانشجویانی که در این مسابقات میدرخشند از سربازی معاف شوند و یا جوایز نقدی چشمگیری بگیرند چون اصلاً اینگونه تشویقها را مناسب نمیدانیم، اما انتظارمان این است که این دانشجویان نخبه از سوی محافل علمی به رسمیت شناخته شوند و ارزش کارشان درک شود.»
سخنان این عضو هیات علمی دانشگاه شریف درحالی است که به اعتقاد برخی کارشناسان مقامهایی که در برخی رقابتهای علمی از سوی جوانان ایرانی کسب میشود و در محافل رسمی مورد تقدیر و تشویق فراوان قرار میگیرد از نظر اعتبار به هیچعنوان قابل مقایسه با رقابتی چون ACM نیست.
دکتر قدسی در این زمینه به همشهری میگوید: گاهی اوقات دیده میشود که یک تیم ایرانی در بین 4 تیمی که در یک رقابت شرکت میکند، مقام دوم را کسب میکند، اما بهنظر میرسد کسی به تعداد تیمها و اعتبار مسابقه اهمیتی نمیدهد و کسب یک مدال نقره برای خوشحالی ما کفایت میکند.
وی در ادامه میافزاید: «بهعنوان مثال در مسابقات روبوکاپ، تیمهای ایرانی حضوری چشمگیر دارند ولی معمولا در قسمت شبیهسازی شرکتکننده بیشتری داریم و مقامهای بهتری کسب میکنیم، درحالیکه این بخش در مقایسه با بخشهایی چون رباتهای واقعی سایز کوچک و متوسط اعتبار کمتری دارد و تیمهای مطرحی در آن شرکت نمیکنند.»
وی در پایان با تأکید بر اینکه شرکت در هر رقابت علمی ارزشمند است، تصریح میکند: اما انتظار میرود در ارزشگذاریهای جامعه علمی فقط به مدالهای رنگارنگ توجه نشود و ارزش و اعتبار علمی رقابتها نیز مدنظر قرار گیرد.
دانشگاه هایی نظیر آکسفورد، بریتیش کلمبیا و کیوتو ژاپن از جمله تیمها یی هستند که با حل ۵ مسئله و کمتر در رتبههایی پایینتر از دانشگاه شریف قرار گرفتهاند.