شهید آوینی بزرگ مردی است که کیومرث پور احمد اورا چنین توصیف می کند:«سید مرتضی آوینی آنچنان بود که می‌نمود و آنچنان می‌نمود که بود، با همه صداقت و صراحتش، با همه گرما و خلوصش و خلوص و خلوص...آخر مگر می‌شود در این وانفسا این همه خالص بود، این همه ناب، این همه صیقل یافته، این همه شفاف، پاک و زلال؟ آن قدر زلال که در نی‌نی چشمهایش تا ته ته دلش را می‌دیدی و البته آن کرانه کوچکی از دریای دلش را که تو می‌فهمیدی، که معشوقه، به قد همت عاشق باشد، و من هرگز آن‌قدر شفاف نبودم که بتوانم همه بیکرانگی دریای دلش را ببینم، بعضی ها بزرگند و نه اینکه فقط در ذهن‌های حقیر بزرگ باشند، و سید مرتضی آوینی آن کیمیای کمیابی بود که به راستی بزرگ بود و گرم و مؤمنانه حرف می‌زد»
وحالا دوستدانش قرار است در پانزدهمین سالگرد عروج این هنرمند روز سه شنبه بیست فروردین ماه در سالن بزرگ کشور گرد هم آیند تا بار دیگر به نقد وتحلیل اندیشه ها و افکار وی بپردازند.
در این مراسم محمدرضا جوزی استاد فلسفه و همکار شهید آوینی در مجله‌ی سوره به ایراد سخن می پردازد و دو فیلم مستند هم به نام‌های «راویان شهید» ساخته حسین مهدویان و «نوفل لوشاتو» به کارگردانی حامد کلاهدوز پخش خواهد شد. بر پایی میزگردی با حضور محمدعلی زم، بهروز افخمی و خسروشاهی بخش اصلی این مراسم را تشکیل می دهد.بی شک صحبت های افخمی در این مراسم جالب وشنیدنی خواهد بود.
اوپیش ازاین در یادداشتی منتقدان آوینی را به کفتارها و کرکس هایی تشبیه کرده بود که او بزرگوانه به آن ها می خندید.افخمی در این یادداست آورده است:«سید مرتضی فرزند جنگ بود وشکارچی شیر نه اهل جدال با کلاغ ها و کرکس ها و کفتارها این بود که به زوزه ی آن ها بزرگوارانه می خندید و به راه خود می رفت.
فهمیده بود که به مقصد نزدیک شده است و می‌دانست که در اواخر راه جادوگران و خون آشامان و اشباح اعوان شیطان آشکارا و سراسیمه از این سو و آن سو پیش می آیند تا هر طور که بتوانند رهزنی کنند . این بود که سر بلند نمی کرد و تمام هوش و حواسش را به پایش داده بود آرام و پاورچین گام بر می داشت و قدم در جای پای راه نما می گذاشت .»
علاوه بر این مراسم قرار است به منظور استمرار دوسالانه «جایزه بزرگ شهید آوینی» و محافظت و ارزش‌گذاری میراث سمعی و بصری جنگ برنامه ایی دو روزه با عنوان «بازیابی خاطرات» برپا شود . نوزدهم و بیستم فروردین ماه سال جاری سالن سینما حقیقت «مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی» از ساعت 15 تا 19 میزبان این برنامه خواهد بود.
فیلم‌های جنگی «آرشیو ملی فرانسه» و فیلم‌های آرشیوی یوسف جان‌نثار از مبارزات «احمدشاه مسعود» برنامه های روز اول را تشکیل میدهد و قسمت‌های برگزیده‌ای از مجموعه مستند «روایت فتح» ساخته شهید آوینی در روز دوم به نمایش درمی اید ودرادامه جلسه پرسش و پاسخ پیرامون لزوم حفظ و بازبینی تصاویر جنگی، باحضور مهدی همایونفر(تهیه کننده) و مصطفی دالایی (فیلمبردار جنگی) ، آنیس دو ویکتور (دکترای مردم‌شناسی و سینما و استاد دانشگاه آوینیون فرانسه)، کامیل پِرآن (مسئول آرشیو ملی سمعی و بصری فرانسه و مدیر کارگاه‌های آموزش فیلمسازی) و یوسف جان نثار( فیلم بردار افغانی) ، برپا خواهد شد...
