گرچه بهنظر میرسد افزایش تقاضا و کاهش تولید، واردات و در نهایت عرضه این کالاها از جمله عوامل اصلی نابسامانی بازار محسوب شود اما طی سالهای اخیر در بسیاری از کالاها که به گفته مسئولان هیچ کاهش تولید یا عرضه یا افزایش غیرقابل پیشبینی تقاضایی صورت نگرفته نیز نابسامانی بازار را شاهد هستیم.
نمود عینی وعدههای مسئولان در این زمینه را میتوان در بسیاری از طرحهای تنظیم بازار نوروز ۸۷ مشاهده کرد.
جایی که وزیر جهاد کشاورزی با اتکاء به تولید داخل و کاهش تعرفه واردات برخی کالاها و در سایه ذخیرهسازی انجام شده خبر از تنظیم بازار گوشت قرمز و مرغ در این ایام داد اما با وجود اقدامات انجام شده وعدههای مسئولان برای تنظیم بازار مواد پروتئینی محقق نشد که این امر نشانگر تاثیر عوامل دیگری در نابسامانی بازار کالاهااست.
با گرانی اخیر قیمت برخی دیگر از محصولات کشاورزی مانند گوجه فرنگی و صیفیجات نیز برخی شرایط جوی و کاهش تولید این محصولات را عامل نابسامانی بازار قلمداد کردند.
اگر این دیدگاه مسئولان را بهعنوان عامل نابسامانی بازار بپذیریم، نکته اساسی آن است که دستگاههای متولی تنظیم بازار با وجود برنامهریزیهایی که انجام دادهاند تا چه حد قادر به حذف این عنصر نامطلوب از چرخه تولید و عرضه بودهاند یا اینکه این سیاستگذاریها چندان کارآمد نبوده است؟
افراد سود جو و افزایش قیمتها
با این روند محمد بحرینی با بیان اینکه گرانی گوجه فرنگی ربطی به میزان تولید نداشته و قیمت این محصول به دلیل وجود عوامل سودجو و افزایش مصرف، هنوز متعادل نشده است، میگوید: اکنون از نظر تولید گوجه فرنگی در کشور مشکلی وجود نداشته و به تدریج 714 هزار تن تولید کنونی وارد بازار می شود.
مدیرکل دفتر سبزی و صیفی وزارت جهاد کشاورزی همچنین با اشاره به سایر عوامل مؤثر در نابسامانی بازار این محصولات میگوید: تاثیر کند شدن حملونقل محمولههای تولیدی به بازارهای مصرف در ایام تعطیلات نوروز روی قیمت محصولاتی همچون گوجه فرنگی، بادمجان، کدو و خیار چشمگیر بوده، اما هم اکنون قیمت این محصولات در بازار مصرف به حالت متعادل برگشته ولی گوجه فرنگی به دلیل وجود عوامل سودجو و افزایش مصرف هنوز متعادل نشده است.
قیمت کاذب بازار گوشت
این در حالی است که مدیرعامل اتحادیه دامداران کشور در زمینه علل افزایش قیمت گوشت قرمز به ایسنا گفت: درصورتیکه قیمت نهادههای دامی کنترل و بحران خشکسالی به بهترین نحو مدیریت شود، قیمت گوشت نسبت به سال گذشته تغییری نخواهد کرد. البته قیمتهای فعلی در بازار نیز قیمتهای کاذب است چراکه قیمتها در شبکه توزیع منحرف شده و تولیدکننده سودی از آن نمیبرد.
محمود زارعزاده خشکسالی شکل گرفته در سالجاری را مضاعف بر مشکلات سال گذشته دانسته و گفت: بروز خشکسالی برای تولید گوشت نگرانکننده است مگر اینکه تمهیدات بسیار جدی از سوی وزارت جهاد کشاورزی و مسئولان برای مقابله با این بحران در نظر گرفته و اجرا شود.