شما هم این روزها رویاهای عجیب می‌بینید؟

همشهری آنلاین، فاطمه عباسی: دکتر مری-الن لینال، متخصص اعصاب و روانپزشک دانشگاه کمبریج اخیرا در مقاله‌ای که گاردین آن را منتشر کرده است به بررسی کیفیت خواب در این روزهای کرونایی پرداخته است: 

این روزها رویاهای شما چگونه‌اند؟ اگر آنها به طور غیر منتظره‌ای واضح و عجیب هستند، شما تنها نیستید. ممکن است اطرافیان شما به به این خواب‌ها علاقه‌مند نباشند، اما  افراد زیادی هستند که در اینترنت، رسانه‌های اجتماعی و انجمن‌های آنلاین "رویاهای قرنطینه" خود را تعریف می‌کنند.

برخی از این خواب‌ها به وضوح نمادی از ترس‌های روزانه ما هستند؛ مشکلات تنفسی، خارش بدن، گیر افتادن! اما این ویروس و حواشی آن همیشه نقش اول را ندارند. رویاهای برخی افراد دارای مضامین نگران کننده کاملا متفاوتی است. برخی دیگر رویاهای بیشتر و خیال‌انگیزتری می‌بینند.

این واقعا عجیب است که هرچه ساعت‌های بیدار ما یکنواخت‌تر می‌شوند، زندگی شبانه ما متفاوت‌تر به نظر می‌رسد. از نظر علمی، آنچه که رویاهای ما را کم و بیش گرافیکی می‌کند، امری اسرارآمیز است. هرچه در ساعت‌های بیداری بیشتر نسبت به احساساتمان آگاه باشیم، رویاهایی رنگی‌تر و به یادماندنی‌تر خواهیم داشت. 

در شرایط قرنطینه فعلی، ما شانس کمتری برای استفاده از استراتژی‌های عادی خود برای مقابله با این اتفاق داریم. شاید اضطراب جمعی ناخودآگاه ماست که شب‌ها از لانه خود بیرون می‌زند و شاید کسلات ناشی از اختلال در کارهای روزمره ما موثر باشد. 

گزارش‌های مربوط به اختلال در خواب، عموما پس از وقوع حوادث طبیعی و معضلات اجتماعی افزایش می‌یابد. لازم نیست ما مستقیما تحت تاثیر این وقایع باشیم تا تاثیر آنها بر روند خواب شبانه ما مشهود باشد. به بیان دیگر، این اتفاق یکی از ظهورهای اختلال اضطراب پس از حادثه است. 

اما سوال اینجاست که چرا اکثر ما در حال تجربه کردن رویاهایی به شدت واقعی و به یادماندنی هستیم آن‌هم در شرایطی که بحران کرونا در حال شدت یافتن است؟

رویاها، علی الخصوص انواع عجیب آن‌ها، معمولا در مرحله‌ای از خواب اتفاق می‌افتند که REM یا حرکت سریع چشم نام دارد. ما در طول زمان خواب، مرتبا به این مرحله ناخوشایند وارد و از آن خارج می‌شویم. به لحاظ فعالیت الکتریکی مغز، این مرحله ارتباط نزدیکی با زمان بیداری ما دارد. اگر در این مرحله از خواب بیدار شویم، احتمال به یادآوری رویاها بیشتر خواهد بود. 

آنچه باعث افزایش سطح استرس در ما می‌شود، قرار گرفتن در شرایط غیر قابل پیش‌بینی و غیر قابل کنترل است. غیر قابل کنترل بودن بر رویاهای ما نیز اثر می‌گذارد و مدت زمان خواب در مرحله REM را افزایش می‌دهد.

بحران کرونا باعث به وجود آمدن مشکلات اقتصادی، انزوای اجتماعی، از دست دادن نقش‌های روزمره و برای برخی از دست دادن عزیزانشان شده است. برخی از این استرس‌ها، واقعی و موجود هستند و برخی دیگر مواردی هستند که ما از وقوع آن‌ها هراس داریم.

عدم اطمینان و غیرقابل پیش‌بینی بودن بر تجربه زندگی ما حاکم است و تاریخ بشریت همیشه همین‌گونه بوده است. آنچه بحران فعلی را متمایز می‌کند، استرس حاصل از فاصله اجتماعی است.

رویاهای عجیب ما نوک کوه یخ روان ما هستند؛ ما اکنون در یک آزمایش بزرگ قرار داریم و درگیر اثرات افزایش استرس و کاهش چشمگیر ارتباطات اجتماعی به طور همزمان هستیم. این فرصتی است برای مطالعه پیرامون واکنش روانی انسان؛ اینکه چه عواملی بر افراد گوناگون تاثیر می‌گذارند، چگونه این تاثیرگذاری اتفاق می‌افتد و چه عواملی به ما کمک می‌کند. 

این بحران می‌تواند دانش ما را در مورد چگونگی کمک به کسانی که ممکن است حتی پس از پایان یافتن کرونا نیز با انزوای اجتماعی مواجه باشند، دگرگون کند. این رویاهای عجیب برای بسیاری از ما تمام خواهند شد ولی رعایت بهداشت خواب در این ایام اهمیت بیشتری دارد. حداقل اخبار مربوط به کرونا را پیش از خواب مجددا چک نکنید!