گرفتاری اینجاست که یک مسئول دولتی حتی بهقدر یک کاسب معمولی با الزامات و اقتضائات خصوصیسازی نسبتی ندارد. بهگمان من حذف یارانه کاغذ میتوانست بزرگترین دستاورد این دوره از وزارت ارشاد باشد. حذف یارانه کاغذ باعث حذف رانتها، ویژه خواریها و روابط غیراصولی ارشاد با ناشران نزدیک بهخود میشد. وجود یارانه باعث شده بود تا با عدد سرطانی 7 هزار ناشر در ایران مواجه باشیم؛ در حالی که بازار رقابتی با پدیده یارانه هرگز سر سازگاری ندارد.
اما با حذف یارانه کاغذ باید زمینه حرکت صنعت نشر به سمت صنعتی خصوصی و کارآمد مهیا میشد ولی متأسفانه زمینهسازیهای ارشاد در این قسمت دوم سیاستگذاری حذف کاغذ یارانهای، بسیار ضعیف بود و عملا اتفاق مبارک حذف یارانه نتوانست بهعنوان یک دستاورد بزرگ تلقی شود.
حمایت از مخاطب اگر به معنای اعطای بن کاغذی یا الکترونیک باشد در یک نگاه آماری یعنی کمک به صنعت نشر کمک آموزشی و متأسفانه کتابهای عامه پسند؛حمایت مخاطب هم به اندازه حمایت از ناشر کار غلطی است.ارشاد با اضافه در آمد ناشی از حذف یارانه فقط باید در جهت خصوصی کردن صنعت نشر هزینه کند. این یعنی تسهیل قوانین و سازوکارهای ورود بخش خصوصی به صنعت نشر، خاصه در زمینه توزیع که مشکل عمده ماست.
توزیع، حلقه بعد از ناشر است تا کتابفروشی و فروشگاههای کتاب؛ متأسفانه ارشاد در این زمینه هم هیچ حرکت مثبتی انجام نداده است.بحث خرید کتاب هم به اندازه اعطای بن یا اعطای یارانه کاغذ فساد آور است.
ورود ارشاد به عرصه خرید کتاب هم اگرچه بهنظر میرسد جزء سالمترین روشهای حمایتی باشد اما بهدلیل عدمشفافیت، خاصه در کتابخانههای عمومی، بهجایی نرسیده است.
متأسفانه برای کتابخانههای عمومی از میان کتبی که دارای اقبال عمومی بوده اند، کتابی خریداری نمیشود و این باعث بیرونقی کتابخانهها شده است؛ بنابراین شفافیت در عرصه خرید کتاب نیز میتواند یکی از دستاوردهای مهم ارشاد باشد. شفافیت یعنی روشن شدن اسامی حقیقی و حقوقی شوراهای خرید کتاب و فهرست کتابهای خریداری شده. با همه این اوصاف، حذف یارانه کاغذ در زمینه فرهنگ مکتوب بزرگترین دستاورد ارشاد است.
ترجمان وجود 7 هزار ناشر به زبان صنعتی یعنی اینکه پول دهیم تا کاغذ بخرد و کتاب چاپ کند و بعد هم کتاب را خریداری کنیم. در چنین شرایطی همه باید به سراغ نشر بروند؛ آن هم با کارنامه درخشان سالی 4 کتاب. حذف یارانه کاغذ باعث پایان کار این دسته از ناشران خواهد شد و مطمئنا ناشران حرفهای از این پدیده رضایت کامل دارند.