بعد ایشان من را فرستادند که بروم و از فلان شرکت یک عدد استنت «مرغوب» بخرم به قیمت یک میلیون و 800 هزار تومان و 2 تا بالون هم بخرم به قیمت... . حالا من می‌خواهم بدانم واقعیت قضیه چیست؟...»
شاید اکثرشما خوانندگان محترم می‌دانید آنژیوگرافی یعنی چه، ولی بد نیست اینجا درباره کلمات توضیحاتی داده شود. اصولاً یکی از مطمئن‌ترین راه‌های معاینه وضعیت رگهای قلب انجام آنژیوگرافی است. در این کار، پزشک متخصص قلب در اتاقی که شبیه به اتاق عمل است و « کت لب» نامیده می‌شود از محل کشاله ران لوله‌هایی را به محل سرچشمه رگهای تغذیه کننده قلب که «سرخرگهای کرونری» نام دارند می‌رساند و با تزریق یک ماده حاجب (که حکم تزریق رگ را دارد) و با فیلمبرداری به‌دنبال تابش اشعه ایکس، وضعیت جریان خون در رگهای قلب و گرفتگی احتمالی آنها را با دقت بسیار زیادی مشخص می‌کند.
فیلم آنژیوگرافی امروزه به‌صورت دیجیتال و روی یک لوح فشرده(CD) به بیمار تحویل داده می‌شود تا بتواند آن را به پزشکان دیگر هم نشان دهد و با آنها مشورت کند.
پزشک پاسخ می‌دهد: «شما می‌توانید لوح فشرده آنژیوگرافی را از دکتر بگیرید و به پزشکان دیگر حتی در همان بیمارستان نشان دهید و...» بیمار با معذرت خواهی صحبت پزشک را قطع کرده و می‌گوید: « دکتر گفت این کار باید خیلی فوری انجام شود و ما با عجله همه کارها را کردیم و پول را تهیه کردیم و جنس‌ها را خریدیم که کار سریع انجام شود.»
- خوب، حالا که کارها انجام شده است، چه فایده‌ای دارد که الان با هم این حرف‌ها را می‌زنیم؟
- «راستش از کارها و قیمت‌ها اطمینان کامل ندارم.»
- «واقعاً استنت قبلی نامرغوب بوده؟»
استنت چیست؟ وقتی یک رگ قلب دچار گرفتگی است، حتی اگر گرفتگی آن برطرف شود ولی چیزی که از داخل رگ را باز نگه دارد در آن محل گذاشته نشود، به احتمال نزدیک به 50 درصد آن رگ در همان محل دوباره دچار گرفتگی می‌شود. به همین دلیل، یک لوله فلزی شبیه به یک فنر ظریف که در بین مردم به آن « فنر قلب» می‌گویند در آن محل درون رگ گذاشته می‌شود. با استنت احتمال گرفتگی دوباره رگ در همان محل به حدود 5 تا 17 درصدمی رسد.
متأسفانه با دانش امروزی هنوز دقیقاً مشخص نیست کدام افراد دچار این گرفتگی مجدد خواهند شد و به همین دلیل مراجعه و پیگیری منظم وضعیت رگهای قلب فقط با معاینات و آزمایش‌های مورد نظر پزشکان متخصص قلب میسر می شود.
« ببینید. من نمی‌دانم منظور دکتر معالج پدر شما از استنت نامرغوب چه بوده ولی به خدمت شما عرض می‌کنم که استنت‌ها را در حالت کلی می‌توان به 2 دسته بزرگ تقسیم کرد: یکی استنت‌هایی که روی آنها به دارو آغشته شده که اصطلاحاً به آنها استنت‌های دارویی گفته می‌شود. دسته دوم استنت‌هایی هستند که روی آنها دارویی وجود ندارد که باز آنها هم 2 دسته می‌شوند؛ دسته‌ای که از جنس فولاد هستند و دسته‌ای که از فلزهای کروم- کبالت ساخته شده‌اند.
تقریباً تمام استنت‌ها در تمام دنیا تحت نظارت‌های دقیق و کنترل‌های بسیار حساس تولید می‌شوند؛ از سوی دیگر واردات آنها از راه‌های قانونی مستلزم ارائه گواهی‌های معتبر بین‌المللی ست.
شاید منظور دکتر پدر شما این بوده که استنت قبلی، غیردارویی بوده و این استنت دارویی است؛ ولی خوب هرکدام مزایا و معایب خود را دارندو نمی‌توان گفت آن که ارزان‌تر است، نامرغوب است.»
شاید جالب باشد بدانید که در حدود 8 ماه پیش نتایج یک پژوهش بین‌المللی بزرگ به نام COURAGE به چاپ رسید که نشان می‌داد برای کسانی که گرفتگی رگهای قلب آنها در وضعیت پایدار و مزمنی قرار دارد، استفاده از استنت با مصرف قرص و دارو بدون هرگونه عمل هیچ فرقی ندارد. به عبارت دیگر، پزشک باید به بیمار توضیح دهد و انتخاب را به‌عهده او بگدارد.
مسلم است که اکثر بیماران ترجیح می‌دهند از اتاق« کت لب» و عمل گذاشتن استنت بپرهیزند و فقط به خوردن دارو و قرص‌ها اکتفا کنند. جالب توجه است که به‌نظر می‌رسد اکثر بیمارانی که در کشور ما برای آنها استنت گذاشته می‌شود در وضعیت پایدار قرار دارند و شمار کمی از بیماران دریافت کننده استنت در وضعیت ناپایدار هستند.
بنابراین شاید بتوان بسیاری از بیماران را با توضیح اینکه لازم است به‌طور منظم تحت آزمایش‌های مربوطه باشند و داروها را به‌طور مرتب مصرف کنند، به خانه فرستاد و از گذاشتن استنت در آنها پرهیز کرد.
-«پس استنت قبلی نامرغوب نبوده!»
پاسخ پزشک این است: « خیر! کسی نمی‌تواند پیشگویی کند که گرفتگی دوباره رگ قلب برای چه کسی اتفاق می‌افتد. در عین حال سازمان نظارت بر غذا و داروی ایالات متحده طی یک اظهار رسمی اعلام کرد که اگر استنت دارویی در موارد مصرف مجاز استفاده نشودممکن است برای بیمار بیشتر خطرآفرین باشد. پس نمی‌توان گفت که استنت غیردارویی نامرغوب است؛ هر یک به جای خود خوب هستند.
استنت دارویی علاوه بر قیمت بالا با مصرف بسیار دراز مدت داروی ضد‌انعقاد خون (شاید حتی تا آخر عمر) همراه است ولی نمی‌توان گفت که این امر دلیل بر نامرغوب بودن استنت دارویی است.»
آیا شما جایی را سراغ دارید که امکان مشاوره با آن د رهنگام بروز پرسش های قلبی وجود داشته باشد؟ اگر بیماریهای قلبی اولین عامل مرگ در بین ایرانیان هستند، آیا لازم نیست توجه بیشتری به آنها شود؟ آیا در یک پایگاه اینترنتی جامع نمی‌توان اطلاعات اولیه را در اختیار بیماران قرارداد که حتی بتوانند در موقع لزوم با ارسال نامه الکترونیک پرسش خود را با متخصصان امر مطرح کنند؟ به‌نظر می‌رسد که پرداختن به تصادفات جاده‌ای راحت‌تر است تا دست به گریبان شدن با آگاه کردن مردم درباره پیشگیری و درمان بیماریهای قلبی.
شاید باید آنقدر منتظر بمانیم تا آقای «سیا ساکتی» معروف در کارتون‌های تبلیغاتی به سنی برسد که دچار گرفتگی رگهای قلب شود و آن وقت در مورد آن هم صحبتی به میان آید!
