همشهری آنلاین_ زینب زینال‌زاده: حالا دیگر فقط گلفروشان در بزرگراه‌های شهید هاشمی‌نژاد و شهید کاظمی بساط خود را پهن نمی‌کنند، بلکه در لاین دیگر هم صیفی‌فروشان و لباس‌فروش‌ها حضور دارند. کسب و کارهایی که علاوه بر ایجاد معضل ترافیک، خطرات جانی برای رهگذران و خودشان دارد.
با گذشت بیش از ۱۰سال، دیدن کودکان کم‌سن در حاشیه بزرگراه شهید هاشمی‌نژاد دیگر سبب تعجب و حیرت رهگذران نمی‌شود. کودکانی که با دستان نحیف و اندام‌های ظریف، گل‌های خاردار را کنار هم می‌چینند و در گرمای تابستان و سرمای زمستان کنار بزرگراه به انتظار می‌نشینند تا خودرویی مقابلشان توقف کند و شاخه گلی از آنها بخرد. این بچه‌ها آرزوهای کودکی‌شان را همراه با شاخه‌های گل حراج کرده‌اند و در قبال‌کاری که می‌کنند، دستمزد ناچیزی می‌گیرند. از لاین در قرق گلفروشان که بگذریم، در مسیر شرق به غرب بزرگراه شهید هاشمی‌نژاد، یعنی درست مسیری که پس از خروج از بهشت زهرا(س) در پیش‌رویتان قرار می‌گیرد، معضل جدیدی شکل گرفته است. البته جدید نیست، اما توسعه، گستردگی و فراوانی آن چندی است بیشتر شده است و جلب توجه می‌کند. این لاین به بازار روزی می‌ماند که می‌توانید پس از فاتحه‌خوانی بر مزار عزیزان سفر کرده، مایحتاج خود را خریداری کنید و راهی خانه شوید.
در گذشته کودکان و نوجوانان در حاشیه بزرگراه می‌ایستادند و محصولات کشاورزی به خودروهای عبوری می‌فروختند، اما اکنون انواع میوه‌وصیفی، سبزیجات، لباس، ساعت دیواری و پتو هم می‌فروشند. عده‌ای از رانندگان عبوری با اینکه قصد خرید هم ندارند، با دیدن تنوع اجناس وسوسه شده و در حاشیه بزرگراه توقف می‌کنند و باعث ترافیک بیشتر در این محدوده می‌شوند. «امیر رمضانی» ۱۲ساله کنار پلاستیک‌های صیفی‌جات ایستاده است و با حرکت دست، خودروهای عبوری را ترغیب به ایستادن و خرید می‌کند. تمرکزش به جلب مشتری است و با ما همکلام نمی‌شود و پدرش را صدا می‌زند. پدر با چهره آفتاب سوخته از داخل آلونک زمین کشاورزی بیرون آمده و برخلاف چهره خشمگین با لحنی مهربان می‌گوید: «بفرمایید! در خدمتم.» دلیل کسب و کارش در حاشیه بزرگراه را می‌پرسیم که می‌گوید: «محصولات را خودمان کشت کرده‌ایم و مستقیم کنار زمین کشاورزی به مردم می‌فروشیم. این کار خلاف نیست و داریم زحمت می‌کشیم.»
او ادامه می‌دهد: «وقتی جای مناسبی برای عرضه محصولاتمان نیست چاره‌ای جز فروش آنها کنار بزرگراه نداریم.» با او درباره خطراتی که پسرش و خودروهای عبوری را تهدید می‌کند، صحبت می‌کنیم که جواب می‌دهد: «ما کشاورز هستیم و باید محصولاتمان را بفروشیم. پسرم پس از سال‌ها کار، می‌داند چطور از خودش مراقبت کند. مسئولیت خودروهای عبوری هم با من نیست و راننده‌ها باید مراقب باشند تا تصادف نکنند.» کارش را قانونی می‌داند و حتی حاضر نمی‌شود برای محافظت از جان فرزندش، پلاستیک‌های پر از صیفی را به پشت گاردریل انتقال دهد.
چندمتر آن طرف‌تر چند خانم مشغول تماشای لباس‌هایی هستند که کنار بزرگراه چیده شده‌اند. با همدیگر درباره قیمت پایین لباس‌ها پچ پچ می‌کنند و یکی از آنها می‌گوید: همین لباس را سه‌راه جمهوری ۴ برابر قیمت می‌فروشند.
از آنها درباره توقف و خریدشان از حاشیه بزرگراه می‌پرسیم که یکی از خانم‌ها می‌گوید: «برای نخستین بار است که از اینجا خرید می‌کنیم. تاکنون چنین چیزی ندیده بودیم و برایمان جالب بود. به همین خاطر توقف کردیم و به خاطر قیمت کم لباس‌ها، قصد داریم خرید کنیم. اکثر کسانی که از اینجا رفت‌وآمد می‌کنند، می‌دانند که دستفروش‌ها در حاشیه بزرگراه حضور دارند. بنابراین مراقب هستند و با سرعت کم رانندگی می‌کنند. هرچند توقف در حاشیه بزرگراه خطر دارد، اما در برخی از نقاط مانند همین‌جا می‌توان ایستاد و خرید کرد.» فروشنده‌ها از وضعیت کنونی راضی هستند و برخی از خریداران هم ایجاد چنین فضاهایی را کمک به اقتصاد خانواده‌ها می‌دانند، اما افرادی هم وجود دارند که قانون شکنی را جایز نمی‌دانند و فعالیت دستفروشان در حاشیه بزرگراه را تخلفی آشکار و بزرگ معرفی می‌کنند.
«رضا عبدی» از جمله مخالفان فعالیت دستفروشان در حاشیه بزرگراه است. او می‌گوید: «محل کارم در باقرشهر است و هر روز از این مسیر رفت‌وآمد می‌کنم. بارها شاهد تصادف خودروها به خاطر فعالیت بساطی‌ها بوده‌ام، اما نه فروشنده‌ها رعایت می‌کنند و نه برخی از شهروندان.» او به غیبت نیروهای راهور و معبربان هم اشاره و عنوان می‌کند: «به جز ایام خاص نیروهای راهور و معبربان در این بزرگراه حضور ندارند و به همین دلیل بساط و تعداد دستفروشان در حاشیه این بزرگراه هر روز بزرگ‌تر و بیشتر می‌شود.»
- ساماندهی دستفروشان به‌زودی عملیاتی می‌شود
شرکت ساماندهی مشاغل شهر تهران، متولی ساماندهی دستفروشان و بساط‌گستران در پایتخت است. «سیدعلی مفاخریان» مدیرعامل این شرکت می‌گوید: «طرح ساماندهی دستفروشان و مشاغل مزاحم برای اجرا در کل تهران تدوین شده است و به یک خیابان یا بزرگراه محدود نمی‌شود. بنابراین برنامه ویژه‌ای برای دستفروشان حاشیه بزرگراه شهید هاشمی‌نژاد نداریم.
محتوای مصوبات مربوط به شناسایی و ساماندهی دستفروشانی است که تصمیم دارند در این حرفه بمانند و از این طریق امرارمعاش کنند. » به گفته مدیرعامل شرکت ساماندهی مشاغل شهر تهران، ساماندهی دستفروشان از طریق مشارکت ثبت احوال و وزارت کار و امور اجتماعی در حال انجام است.
او می‌گوید: «اطلاعات حدود ۱۰هزار دستفروش توسط مناطق بیست و دوگانه جمع‌آوری شده است که از طریق سازمان ثبت احوال و وزارت کار صحت‌سنجی می‌شود و افرادی که مستعد هستند، در یکی از بازارهای روز مناطق بیست و دوگانه مشغول کار و فعالیت می‌شوند. فعالیت این افراد غیرقانونی است و باید ساماندهی شوند. اگر در طرح شناسایی و ساماندهی شرکت قرار گیرند، شرط ادامه فعالیتشان در بازارهای روز خواهد بود، در غیراین صورت مأموران شهربان و معبربان موظف به جمع‌آوری آنها هستند که این کار به‌طور مستمر با مشارکت نیروهای انتظامی و راهور مناطق انجام می‌شود.»
- شناسایی محلی برای فعالیت بساط‌گسترها
«سید امیـر فتاحیان» مدیرعامل شهربان و حریم‌بان شهرداری تهران می‌گوید: «معاونت خدمات شهری شهرداری تهران، رسیدگی به این موضوع را به معاونت خدمات شهری شهرداری منطقه ۱۹ و مدیرعامل سازمان بهشت زهرا(س) واگذار کرده است.
برای رفع این معضل جلسات متعددی برگزار و مقرر شد سازمان بهشت زهرا(س) نقطه مناسبی را در مسیر بزرگراه شناسایی و طرح ساماندهی و فعالیت دستفروشان توسط معاونت خدمات شهری شهرداری منطقه ۱۹ و شهربان اجرا شود.»
به گفته فتاحیان، تاکنون اقدام‌های خوبی برای ساماندهی دستفروشان تهران انجام شده است. او می‌گوید: «بیشتر این کارها در مناطق ۶، ۱۱ و ۱۹ انجام شده و توسط شورای امنیت و رئیس‌جمهور مورد تقدیر قرار گرفته است. مدیران شهری در جریان معضل پیش آمده در بزرگراه شهید هاشمی‌نژاد هستند و به‌زودی شاهد ساماندهی و فعالیت این افراد در نقطه‌ای امن خواهیم بود.»
نظر شما