همشهری آنلاین_ مهدی اسماعیل‌پور: لرزش دوباره پایتخت، هرچند هیچ خسارت جانی و مالی به دنبال نداشت، اما بار دیگر این حقیقت تلخ را در گوش تهرانی‌ها فریاد زد که روی گرده گسل‌ها نشسته‌اند و دیر یا زود روز موعود فرا خواهد رسید. لرزش خفیف تهران دوباره مسئولان را به تکاپو انداخت تا باز به فکر روز مبادا بیفتند تا نواقص و مشکلات احتمالی سایت‌های اسکان اضطراری این محدوده از پایتخت را بررسی و رفع کنند. در مجموع فقط در ۶ منطقه تهران ۱۰ سایت «اسکان اضطراری» پیش‌بینی شده که ۳ سایت آن در منطقه ۲۱ و ۲۲ قرار دارد. تفاوت این سایت‌ها با نقاط امن «تخلیه اضطراری» این است که پناه جویان آسیب دیده از زلزله احتمالی یا حوادث دیگر که خانه و کاشانه خود را از دست داده‌اند در این اماکن اسکان داده می‌شوند. علاوه بر این، پایگاه «مدیریت بحران چند منظوره» منطقه که در اختیار سازمان «ورزش» بود، دوباره در اختیار ستاد «بحران» قرار گرفت. در این گزارش سراغ مسئولان رفتیم تا درباره امکانات وشرایط سایت اسکان اضطراری بوستان طبیعت در منطقه ۲۱ و سایت‌های اسکان اضطراری «چیتگر» و «خرگوش دره» در منطقه ۲۲ بیشتر بدانیم.
سال ۱۳۹۲ بود که شهرداری منطقه ۲۱ به فکر ساخت بزرگ‌ترین سایت اسکان اضطراری در غرب تهران افتاد. برای ایجاد این مرکز، فضایی در حدود ۲۰ هزارمترمربع در نظر گرفته شده بود. قرار بود این مرکز دارای ۲۰۰ سکوی ۳متر در ۵متر برای برپایی چادر، ۴۳ سکوی آبخوری، ۲۵ چشمه سرویس بهداشتی، نانوایی پرتابل، برق اضطراری و شبکه آب آشامیدنی اضطراری شامل ۲ مخزن ثابت ۱۲۰ هزار لیتری باشد. همچنین در همان زمان مقرر شد در شرایط عادی نیز این سایت به‌عنوان بوستان مورد استفاده مردم قرار بگیرد. معاون خدمات شهری شهرداری منطقه ۲۱، درباره امکاناتی که در محل اسکان اضطراری بوستان طبیعت وجود دارد به همشهری محله می‌گوید: «۲۶۸ سکوی بتونی برای اسکان اضطراری جانمایی شده است که هر سکو برای یک خانواده ۵ نفره ظرفیت دارد. در مجموع تعداد کل ظرفیت سکوها ۱۳۴۰ نفر است. ۷۴ چشمه سرویس بهداشتی صحرایی به علاوه ۳۴ سرویس بهداشتی معمولی خود بوستان که در مجموع به ۱۰۸ چشمه سرویش بهداشتی می‌رسد. همچنین تعداد ۹ سکوی آبخوری ساخته شده است که هر سکوی آبخوری ۱۲ شیر آب دارد. در مجموع ۱۰۸ شیر آبخوری موجود است. ۷ چشمه حمام صحرایی، ۱۹۱ پایه چراغ و ۲ شیر آتش‌نشانی از دیگر امکانات این سایت اسکان اضطراری منطقه است. ایجاد شبکه آبرسانی، مخزن آب و موتورخانه و مخزن گازوییل، از دیگر امکانات این محل به شمار می‌رود. »
- امکانات خوب اما کافی نیست
در مقایسه با طرح اولیه، سایت اسکان اضطراری در بسیاری از موارد از جمله تعداد سکوها یا تعداد سرویس‌های بهداشتی جلوتر است، اما در برخی موارد مانند سکوهای آبخوری که قرار بود ۴۳ سکو باشد یا نانوایی پرتابل، از برنامه و طرح اولیه عقب‌مانده است. با توجه به جمعیت منطقه که براساس سرشماری سال ۱۳۹۵ به ۱۸۶ هزار و ۳۱۹ نفر می‌رسد و همچنین تعداد خانوار ساکن که براساس آخرین آمار ارائه شده ۶۰ هزار و ۴۳۲ خانوار است، اکنون سؤال اینجا است که ظرفیت ۱۳۴۰ سکوهای اسکان اضطراری برای چنین جمعیتی کافی و مناسب است؟ «سیاوش زابلی»، درباره دلیل انتخاب این بوستان و این نقطه از منطقه ۲۱ برای ایجاد سایت اسکان اضطراری، این‌گونه توضیح می‌دهد: «با توجه به اینکه در این محدوده ساختمان‌های مسکونی و اداری نداریم و محوطه‌اش به‌طور کامل باز است، بوستان طبیعت به‌عنوان سایت اسکان اضطراری انتخاب شد. از طرف دیگر با توجه به اینکه این بوستان در حوالی بزرگراه‌های شهید «لشکری» و «فتح» قرار دارد، دسترسی به آن آسان و سریع است. » بوستان طبیعت در کیلومتر ۱۹ بزرگراه فتح، در محله چیتگر جنوبی قراردارد. همچنین پایگاه چند منظوره ستاد بحران منطقه در شهرک «استقلال» واقع شده است. این پایگاه در اختیار سازمان ورزش شهرداری بود که اسفندماه سال ۱۳۹۸ دوباره در اختیار ستاد مدیریت بحران قرار گرفت. نواقص و مشکلات آن از جمله «پدبالگرد» پایگاه، ترمیم و برطرف شد.
- چیتگر پناهگاه زلزله‌زدگان
منطقه ۲۲ به سبب نوساز بودن خانه و محله‌هایش و همچنین تراکم جمعیتی پایین و البته وجود بزرگراه‌ها و بوستان‌های جنگلی، این ظرفیت را دارد که در زمان وقوع بلایای طبیعی نظیر «زلزله»، پذیرای تعداد زیادی از پناه‌جویان و بازماندگان حادثه باشد. با توجه به این موضوع، شهرداری منطقه ۲۲ با همکاری سازمان «پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران»، ۲ سایت اسکان اضطراری در بوستان‌های «چیتگر» و «خرگوش دره» احداث کرده است. دبیر ستاد مقابله با بحران منطقه ۲۱، درباره سایت اسکان اضطراری بوستان چیتگر به همشهری محله می‌گوید: «مجتمع اسکان اضطراری چیتگر از ۲ فاز شرقی و غربی تشکیل شده است که روی هم ۱۶۸۹ سکوی بتنی دارند که با استفاده از ۱۶۵۰ پایه چراغ برای روشنایی و برق اضطراری، روشنایی آنها تأمین شده است. در فاز غربی، ۱۴۹۷ سکوی بتنی، ۶۳ سکوی آبخوری، ۴ سرویس بهداشتی ثابت (هر کدام دارای ۲۰ چشمه)، ۱۰ سرویس بهداشتی پرتابل (هر کدام دارای ۵ چشمه)، یک سکوب نانوایی، یک اتاق دیزل ژنراتور، یک میلیون لیتر منبع آب ذخیره و ۱۴۵۰ پایه چراغ وجود دارد. در فاز شرقی نیز ۱۹۲ سکوی بتنی، ۷ سکوی آبخوری، یک سرویس بهداشتی ثابت (شامل ۲۰ چشمه)، ۵ سرویس بهداشتی پرتابل (هرکدام شامل ۵ چشمه)، ۵ سکوی حمام، یک اتاق دیزل ژنراتور و ۲۰۰ پایه چراغ وجود دارد. » در مجموع ۷۰ سکوی آبخوری و ۱۷۵ چشمه سرویس بهداشتی در فاز غربی و شرقی این سایت اسکان اضطراری وجود دارد. از دیگر ویژگی‌های این مجموعه، داشتن مرکز بهداشتی ـ درمانی است. این درمانگاه در شرایط عادی به‌صورت روزانه نیز به شهروندان خدمات درمانی می‌دهد. فاز غربی بوستان چیتگر، ۲۵۳ هکتار و فاز شرقی ۶۵۸ هکتار مساحت دارد که هنگام بروز زلزله برای اسکان اضطراری شهروندان تهرانی روی هم به ۹۱۱ هکتار فضا می‌رسد. بوستان چیتگر که از غرب به شرق امتداد دارد، از جنوب به آزادراه تهران _کرج، از شمال به بزرگراه شهید «همدانی»، از غرب به شهرک «سرو آزاد» و باغ «گیاه شناسی» و بالاخره از شرق به بلوار «کوهک» در شهرک «راه‌آهن» دسترسی دارد. همچنین دریاچه بوستان شهدای چیتگر در نزدیکی این بوستان قرار دارد که در صورت لزوم می‌توان از این ظرفیت ۳۵۵ هکتاری نیز استفاده کرد.
- «خرگوش دره» با ۱۵۰ سکوی بتنی و ۱۶ حمام
سایت اسکان اضطراری در بوستان جنگلی «خرگوش دره»، روبه‌روی ورزشگاه بزرگ «آزادی» قراردارد. «مهدی اسفندیاری» درباره امکانات و ظرفیت دومین سایت اسکان اضطراری منطقه ۲۲ به همشهری محله می‌گوید: «در این بوستان ۱۵۰ سکوی بتنی، ۱۱ سکوی آبخوری، ۲ سرویس بهداشتی (شامل ۲۰ چشمه)، ۱۱ سرویس بهداشتی پرتابل (شامل ۵ چشمه)، ۱۱ سکوی حمام، ۲ اتاق دیزل ژنراتور، ۹۰ هزار لیتر منبع آب ذخیره و ۱۸۰ پایه چراغ وجود دارد. از سایت اسکان اضطراری خرگوش دره مانند سایت اسکان اضطراری بوستان چیتگر در مواقع عادی به‌عنوان یک مرکز تفریحی استفاده می‌شود و شهروندان از فضا و امکانات موجود در آن استفاده می‌کنند. » به این‌ترتیب در مجموع، سایت‌های اسکان اضطراری منطقه روی هم ۱۸۲۱ سکوی بتنی، ۸۱ سکوی آبخوری، ۷ سرویس بهداشتی ثابت (هرکدام ۲۰ چشمه)، ۲۶ سرویس بهداشتی پرتابل (هرکدام ۵ چشمه)، ۱۶ سکوی حمام، یک سکوی نانوایی، ۴ اتاق دیزل ژنراتور، یک میلیون و ۹۰ هزار لیتر منبع آب ذخیره و ۱۸۳۰ پایه چراغ دارند تا درمواقع اضطراری به‌عنوان محل اسکان شهرواندان تهرانی به‌ویژه اهالی غرب تهران که دسترسی سریع‌تر و آسان‌تری به آنها دارند، مورد استفاده قرار گیرند.
مدیرعامل سازمان ورزش شهرداری:
- سوله‌های بحران کاربرد دوگانه دارند
۲۱ سوله بحران در پهنه غربی پایتخت قرار دارد که از این تعداد ۱۵ سوله در اختیار سازمان ورزش شهرداری تهران است و به‌عنوان مجموعه‌های ورزشی فعالیت می‌کنند.
کارشناسان حوزه مدیریت بحران با شعار معروف «حادثه هیچ‌گاه خبر نمی‌کند»، نگاه انتقادی خود را مبنی بر کارکرد کنونی این سوله‌های بحران مطرح می‌کنند. نگاهی که انتظار دارد بخش بیشتری از سوله‌های بحران محله‌ها در اختیار ستاد مدیریت بحران منطقه قرار بگیرد. بر این اساس، مصوبه‌ای در ۱۱ اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۵ در شورای‌شهر وقت، تصویب شد که شهرداری تهران را ملزم می‌کند تا همه پایگاه‌های پشتیبانی مدیریت بحران مناطق ۲۲گانه را در اختیار سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران قرار دهد. در سال‌های گذشته، برخی از سوله‌های بحران برای ضبط برنامه‌های تلویزیونی و برخی دیگر برای فعالیت‌های ورزشی زنان (سوله‌های ورزشی‌الزهرا) استفاده شده است. به لرزه در آمدن گسل‌های تهران در سال‌های اخیر، هرچند خفیف بوده است، اما زنگ خطر را برای پایتخت‌نشینان به صدا درآورد و موجب شد تا ۵ سوله‌ای که در آن برنامه‌های تلویزیونی ضبط می‌شد، به سازمان مدیریت بحران شهر تهران بازگردانده شود و اعضای شورای پنجم شهر نیز بارها در تذکراتی جداگانه، خواهان بازگشت مدیریت همه سوله‌های مدیریت بحران به سازمان ذیربط شدند. «امیر محسنی»، مدیرعامل سازمان ورزش شهرداری تهران، در این‌باره به همشهری محله می‌گوید: «سوله‌های بحران برای مواقع بحرانی طراحی شده وتا زلزله ۸ ریشتری مقاومت دارند. از طرفی سازمان ورزش شهرداری تهران، نزدیک به ۳ میلیون مخاطب دارد که باید پاسخگوی آنها باشد. این سوله‌ها به سبب جانمایی و پراکندگی مناسب، شرایط خوبی دارند. بر همین اساس، تصمیم شهرداری تهران این است که ضمن حفظ آمادگی و شرایط سوله‌های بحران برای مواقع اضطراری، در شرایط عادی و معمولی از آنها برای ورزش بانوان استفاده شود. به محض اینکه شرایط بحرانی ایجاد شود، این سوله‌ها خیلی سریع تحویل ستاد بحران می‌شود تا مورد استفاده قرار بگیرد. در زلزله‌های اخیر تهران نیز این موضوع را شاهد بودیم و مشکلی هم وجود نداشت. استفاده ورزشی از این سوله‌ها در شرایط عادی، خللی در وظیفه ذاتی آنها ایجاد نمی‌کند و نگرانی در این‌باره وجود ندارد. »
نظر شما