به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، از ابتدای امسال تاکنون بیش از ۳۶ هکتار از منابع طبیعی عمده استان کرمانشاه و بیش از ۳۰۰ هکتار از مناطق حفاظت شده محیطزیست طعمه آتش شده، حجم آتشسوزیهای امسال که پنج تا هشت فقره مهم در عرصههای منابع طبیعی استان را به دنبال داشته باتوجه به اینکه هنوز گرمترین فصل سال آغاز نشده نگرانیهای متعددی به همراه دارد و این دلواپسیها همواره از سوی سازمانهای مردمنهاد و نیروهای داوطلب مردمی اطفای حریق و دوستداران محیط زیست عنوان میشود.
حفاظت از منابع طبیعی وظیفه همگانی است اما گاه مشکلات کوچک و بزرگ سد راه مردمانی طبیعت دوست است که میخواهند به نجات جنگلی سوخته بشتابند، از کمبود امکانات و آموزش لازم تا نبود سامانه اطلاعرسانی برای اطفای بهموقع حریق تنها بخشی از مشکلات مطرحشده از سوی سازمانهای مردمنهاد است.
از نگاه دوستداران و کارشناسان زیستمحیطی، آتشسوزیهای گسترده و شاید زودهنگام امسال دلایل متعددی دارد، بارشهای خوب و رشد چشمگیر اراضی منابع طبیعی، جنگلها و مراتع در استان و از سوی دیگر استعداد بالای آتشسوزی و تخریب در این بخشها، اقدام کشاورزان در آتش زدن پس چَر محصولات کشاورزی، اپیدمی کرونا و تعطیلی مدارس و کسبوکارها و در نتیجه بالا رفتن جمعیت طبیعت گردان بیاحتیاط همه و همه ازجمله این عوامل است.
عواملی که آتشبهجان طبیعت میزند
همانطور که مدیرعامل پیامآوران اردیبهشت کرمانشاه گفت: به دلیل بارندگی در ۲ سال اخیر، خوشبختانه پوشش گیاهی منطقه تقویتشده اما متاسفانه همین موضوع هم موجب افزایش احتمال آتشسوزیها شده است.
«شیرین خوانساری» ادامه داد: هرساله با خشک شدن پوشش گیاهی، با آتشسوزی مواجه هستیم که امسال حجم آن بسیار گسترده است.
وی ادامه داد: دلایل آتشسوزی در جنگلها به چند دلیل کاملا رایج و شناختهشده است، آتش زدن درختان برای گسترش زمینهای کشاورزی، سوزاندن کاه و کُلش در مزارع که در صورت کنترل نشدن فاجعه به دنبال دارد و البته بیاحتیاطی طبیعت گردان از مهمترین عوامل است.
وی افزود: وجود یک بطری آب یا تکه شیشه، همچنین روشن کردن آتش برای تهیه غذا از دلایل بروز آتشسوزیهای سهوی است و چندین مورد هم آتشافروزی عمدی شنیدهشده که به دلیل خصومتهای شخصی رخداده است.
فرصت طلایی برای مهار آتش
مسئول آموزش شورای هماهنگی سمنهای محیط زیستی باتاکید براینکه امکانات کافی برای اطفا حریق وجود ندارد، افزود: در مهار آتشسوزی مهمترین مساله زمان هست، اگر در دقایق یا ساعات اولیه آتشسوزی، لحظات طلایی را از دست ندهیم، آتش با کمترین آسیب مهار میشود ولی اگر زمان بگذرد روند گسترش تصاعدی شده و خسارات جبرانناپذیری به بار خواهد آمد.
خوانساری یادآور شد، به همین دلیل برای مقابله و مهار آتشسوزی، باید نیروهای محلی تقویت شود، در سالهای اخیر تعداد سمنها افزایشیافته و آگاهی جوامع محلی هم بالا رفته به دلیل کمبود امکانات، حضور نیروهای مردمی با دستخالی کافی نخواهد بود.
نیروهای محلی باید ساماندهی شوند
وی معتقد است، سالهای زیادی است که تشکلهای مردمنهاد از اداره حفاظت محیط زیست و منابع طبیعی درخواست ساماندهی نیروهای مردمی چه عضو سمنها و چه نیروهای محلی روستایی را دارند، حتی لیستی از نیروهایی که هنگام آتشسوزی توانایی مقابله با آتش را دارند، تهیهشده نیروهای جانبرکف و عاشقی که بالباسهای معمولی خود به جنگ با آتش رفتهاند.
درخواست لباس ضد آتش داریم
خوانساری ادامه داد: درخواست لباس و کفش ضد آتش و واترباکس داریم که متاسفانه بینتیجه مانده برای رسیدن به محل آتشسوزی نیاز به کمکهزینه تهیه سوخت موتورسیکلت وجود دارد که این نیروها را بیمه کنند تا درصورت بروز حوادث، هزینههایی پرداخت شود که هنوز هم بیثمر مانده است.
نیروهای محلی آموزش میخواهند
در ادامه مدیر اجرایی سازمان مردمنهاد ندای قاصدک کرمانشاه با تاکید براینکه درخواست داریم تا امکانات کافی اطفای حریق در اختیار نیروهای داوطلب مردمی قرار گیرد، افزود: اطفای حریق نیازمند امکانات اولیه همچون کفش، لباس و کولهپشتی است و هرساله به تشکیل نیروهای داوطلب اقدام میکنیم این در حالی است که از آموزش محروم ماندهاند.
«کاوه جوانشیر» معتقد است، نبود آموزش و امکانات موجب دلسردشدن مردم داوطلب میشود و خواهان برگزاری دورههای آموزشی منسجم از سوی مسئولان برای افراد داوطلب هستیم، وقتی آموزش نباشد نیروهای داوطلب از چگونگی اطفای حریق بیاطلاع هستند.
خبری از راهاندازی سامانه اطلاعرسانی نشده است
وی یادآور شد، چندین سال است که خواهان راهاندازی سامانه مشترک پیامرسانی هستیم تا به هنگام وقوع آتشسوزی، نیروهای داوطلب مردمی بهسرعت در جریان قرار گیرند.
نایب دبیر شورای هماهنگی شبکه سازمانهای مردمنهاد محیط زیستی و منابع طبیعی استان کرمانشاه گفت: نزدیک به ۲ سال است که سالی پربارش داریم، در این صورت رشد علفهای هرز بالا میرود و هنگامی که آتشبر نباشد و جارسوزی ها تداوم یابد زمان و حجم آتشسوزی بالا میرود و این احتمال که طبیعتی خودبهخود و بدون عوامل انسانی آتش بگیرد بسیار اندک است.
«افشین عبداللهی» افزود: رها کردن زباله و شیشههای آب در وقوع آتشسوزی نقش دارد و مردم باید در این زمینه کمکرسان باشند و تاهنگامی که کمک مردم نباشد نمیتوانیم در این زمینه موفق شویم.
پناه بردن به طبیعت در روزهای کرونایی
وی افزود: از لحاظ زمان وقوع و حجم آتشسوزی در جنگلهای زاگرس سالی متفاوتتر از سالیان گذشته مشاهدهشده، بعد از اتفاقات پیشآمده به دنبال کرونا و تعطیلی مدارس، رفتن به دل طبیعت و دامنه کوه بیشتر شده که موجب شده این آتشسوزیها زودتر اتفاق بیافتد.
وی ادامه داد: در سالهای گذشته به دلیل تقارن خرداد با ماه امتحانات شاهد استفاده کمتر مردم از طبیعت و کم بودن مسافرتها بودیم، رعایت نکردن برخی از هموطنان و ریختن زباله در طبیعت، از سوی دیگر آتش زدن مزارع و جارسوزی در این آتشسوزیها نقش داشته است.
عبداللهی جارسوزی را جرم دانست و افزود: نبود امکانات کافی برای آتشسوزی در افزایش زمان و حجم آتشسوزیها موثر است و جبران این کمبود، خواستهای است که سالها به اداره کل منابع طبیعی استان عنوانشده است.
این فعال محیط زیستی ادامه داد: یادمان نرود که برای سوختن جنگلهای بلوط و سپس بازسازی آن در حال پرداخت هزینهای بالا هستیم و پیشنهاد میشود دولت برنامهریزی مشخصی برای این موضوع داشته باشد و با در اختیاردادن امکانات کافی به هنگام آتشسوزی، از ظرفیت مردمی استفاده کند.
امکانات بیمهای لحاظ شود
عبداللهی یادآور شد، انجمنها و سازمانهای مردمنهاد و نیروهای خودجوش در این زمینه اعلام آمادگی کردهاند و اگر کمترین امکانات بیمهای برای این افراد به هنگام اطفای حریق در نظر گرفته شود امید و انگیزه بالاتر میرود ولی بازهم شاهد هستیم که در نبود این امکانات، افرادی هستند که بهویژه در منطقه اورامانات و گیلانغرب با دستان خالی و با جانودل به اطفای حریق میپردازند.
وی معتقد است، درست است که این اتفاقات مسرتبخش است ولی خواهان هزینه و توجه بیشتر مسئولان به این بخش هستیم که این توجه به نفع طبیعت خواهد بود و از هزینههای اضافی جلوگیری میکند.
خسارت سهدرصدی حریق به درختان
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کرمانشاه گفت: از ابتدای سال جاری تاکنون پنج مورد آتشسوزی عمده در سطح ۳۶ هکتار از مراتع زیر نظر منابع طبیعی استان رخداده است.
ماشالله کولانی، افزود: در این آتشسوزیها کمتر از سه درصد به درختان خسارت وارد شده است، در تمام آتشسوزیهای مراتع و جنگلها نقش نیروهای مردمی برای اطفا حریق بسیار چشمگیر است که جای قدردانی دارد.
کمک خیران برای اطفای حریق
وی از اهدای ۲۹ دستگاه دمنده اطفا حریق برای مهار آتشسوزی توسط خیران خبر داد و گفت: هرکدام از این دستگاههای دمنده بالغبر ۱۵ میلیون تومان توسط خیرین خریداریشده است.
وی افزود: علاوه بر خیرین برخی از سازمانهای مردمنهاد نیز با جمعآوری کمک از اعضای خود بهمنظور تهیه دستگاههای دمنده دست به اقدام زدهاند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کرمانشاه عنوان کرد: منابع طبیعی ضمن انجام تکلیف خود دست عزیزان همیار و همراه طبیعت را میفشارد و از هیچ کوششی برای پیشگیری و مقابله و اطفاء بهموقع حریق در سطح جنگلها و مراتع چشمپوشی نمیکند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کرمانشاه در بخش دیگری از صحبتهای خود گفت: ۹۵ درصد عامل اصلی این آتشسوزیها ناشی از خطاهای انسانی است، باوجود هشدارهای مکرر مسئولان در خصوص حفظ نکات بهداشتی و کاهش تردد در تفرجگاهها، متاسفانه بیتوجهی عدهای ناآگاه موجبات گسترش بیماری و ورود استان به مرحله هشدار را فراهم کرده است.
کولانی اضافه کرد: ادامه این بیاحتیاطی نهتنها گسترش و شیوع بیماری کرونا را به همراه خواهد داشت بلکه زمینهساز خطرات احتمالی برای طبیعتی است که با گرم شدن هوا مواد آتشزا در آن بهوفور یافت میشود.
وی خطاب به مردم گفت: برای حفظ سلامتی خود، خانواده و طبیعتی که سرمایه ملی است این روزها در خانه بمانید و اگر هم به طبیعت وارد شدید از بیمهری در حق آن خودداری کرده و با روشن کردن آتش عامل این خیانت بزرگ در حق جنگلها نباشید تا حریقی در آنها حادث نشود.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کرمانشاه همچنین از مردم خواست در صورت مشاهده هرگونه آتشسوزی در مراتع و جنگلهای استان با شماره تماس رایگان امداد جنگل به شماره ۱۵۰۴ مراتب را اطلاع دهند.
نقش سازمانهای مردمنهاد در بسیج نیروهای مردمی
در ادامه مدیرکل مدیریت بحران استان کرمانشاه، نقش سازمانهای مردمنهاد بهویژه در حوزههای محیط زیست منابع طبیعی و هیات های ورزشی را در بسیج نیروی انسانی جوان و توانمند حایز اهمیت دانست و از فرمانداران خواست تا با تشکیل جلسه با آنان برنامهریزی لازم بهمنظور مشارکت دقیقتر و هوشمندان تر به عملآورند.
«جلیل بالایی» از همکاری و همراهی یگانهای نظامی و انتظامی استان در تأمین تجهیزات بهویژه نیروی انسانی توانمند و موردنیاز در بحرانهای خبر داد و گفت در این خصوص پس از دستور استاندار و اخذ مصوبه ستاد بحران و همراهی فرماندهان ارشد نظامی منطقه شاهد همدلی و حضور موثر یگانهای تحت امر با درخواست فرمانداران هستیم.
بالایی با اشاره به تنوع آب و هوایی و شروع آتشسوزیها در مناطق گرمسیر به هماهنگی برای انتقال ماشینآلات اطفای حریق بین مناطق سردسیر و گرمسیر اشاره کرد و بیان داشت: با این اقدام شاهد همافزایی توان مدیریت محلی در مدیریت بحران هستیم.
تدابیری برای بهرهمندی از ظرفیت پرواز بالگردها
بالایی تصمیمات ملی، استانی و تشکیل بهموقع ستاد بحران شهرستانها را در آمادگی دستگاهها و مردم در حضور بهموقع برای مدیریت بحران مثبت ارزیابی کرد و خواهان تسریع در تنظیم تفاهمنامه ملی بین سازمان جنگلها با وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح بهمنظور امکان بهرهمندی از ظرفیت پرواز بالگردها در مواقع ضروری شد.
بالایی با اشاره به ابلاغ قانون مدیریت بحران کشور تصریح کرد: متولی امر مهار آتش در شهرها شهرداری، در روستا دهیاری، در مراتع و جنگلها اداره منابع طبیعی و در مزارع کشاورزی جهاد کشاورزی و در مناطق حفاظت شده سازمان حفاظت از محیط زیست است که میبایست بهعنوان فرمانده میدان حادثه وارد عمل شده و در صورت کمبود امکانات یا تجهیزات از فرماندار برای دعوت به همکاری سایر دستگاهها درخواست کند.
مدیرکل مدیریت بحران کرمانشاه، ضرورت برخورد قانونی با عامل و مسببین آتشسوزی سهلانگاری دستگاهها در شناسایی را یادآور شد و معرفی متخلفین را غیرقابلگذشت و مستوجب تعقیب دانست.
وی نقش رسانهها را در امر اطلاعرسانی و پیشگیری بسیار مهم دانست و خواهان نشر توصیهها، اقدامات پیشگیرانه و فوری در اطفای حریق و سایر حوادث شد.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری کرمانشاه، اطلاعرسانی مردم در دقایق اولیه آتشسوزی و آسان بودن اطفای حریق قبل از گسترش آتش به سایر مزارع و منابع طبیعی را بسیار حیاتی دانست و از مردم خواست بهمحض مشاهده آتشسوزی مراتب را به نزدیکترین دستگاه متولی دهیاری، بخشداری، خدمات جهاد کشاورزی، فرمانداری، پلیس ۱۱۰، یگان حفاظت منابع طبیعی یا با شمارههای ۱۲۵ و ۱۵۰۴ اطلاع دهند.
براساس اعلام منابع طبیعی و آبخیزداری استان کرمانشاه، برای پیشگیری از وقوع حریق ۲۵۰ نفر را بهعنوان دیده بان در ۲۵۰ نقطه بحرانی و نیمه بحرانی سطح استان مستقرشدهاند، همچنین ۴۰ اکیپ واکنش سریع در ادارات منابع طبیعی شهرستانها تشکیلشده است.
مساحت جنگلهای زاگرس کرمانشاه ۵۲۷ هزار و ۴۰۳ هکتار است، گونه غالب جنگلهای زاگرس در این استان بلوط ایرانی نام دارد، بنه، زالزالک، گلابی جنگلی، ارزن، کیکم و آلبالوی جنگلی از دیگر گونههای جنگلهای زاگرس در کرمانشاه هستند.
استان کرمانشاه ۲ میلیون و ۴۹۹ هزار هکتار مساحت دارد که ۷۰ درصد آن را عرصههای منابع طبیعی با بیش از ۵۲۷ هزار هکتار جنگل و یکمیلیون و ۱۹۲ هزار هکتار مرتع تشکیل داده است.
۹۶۰ هزار هکتار زمین کشاورزی و باغ نیز در استان کرمانشاه وجود دارد.
در این استان همچنین سه منطقه حفاظت شده شامل منطقه حفاظت شده بیستون با ۵۴ هزار هکتار، بوزین و مرهخیل در پاوه با ۲۳ هزار هکتار و قلاجه هم با حدود ۴۳ هزار هکتار وجود دارد.
نظر شما