همشهری آنلاین_ سارا جعفرزاده: این مسجد حدود ۷۰ سال قبل در بخشی از این خیابان ساخته شده و مأمن و مأوای نمازگزاران محله است. کاسبان محله شوش از بلور فروش گرفته تا ضایعات فروش همه و همه در این مسجد نماز خوانده‌اند و در برنامه‌های دینی آن شرکت می‌کنند. از میدان شوش حدود ۵۰۰ قدم که به سمت جنوب خیابان فداییان اسلام برویم، ساختمان مسجد را می‌بینیم. زمین این مسجد حدود ۷۰ سال پیش توسط مرحوم حاج «محمدمهدی صبوحی» خریداری شده و بعد خودش به دستور «آیت‌الله بروجردی» مسجد مهدیه فعلی را ساخت و در نهایت طبق وصیتش او را در این مسجد به خاک سپردند. شنیدن ماجرای وقف این مسجد از زبان حجت‌الاسلام مصطفی قائنی، امام جماعت فعلی این مسجد خالی از لطف نیست.
با گذشت ۷۰ سال از قدمت ساختمان مسجد مهدیه، این مکان مذهبی ظاهر قدیمی خود را حفظ کرده است. ورودی مسجد در خیابان فداییان اسلام قرار دارد و هنگام اذان ظهر جمعیت کثیری از کاسبان و رهگذران محله شوش برای اقامه نماز در این مسجد حاضر می‌شوند. وارد مسجد که می‌شویم ابتدا از حیاط بزرگ و مسقفی که هوای مطبوع و خنکی دارد عبور می‌کنیم و در نهایت به سمت اتاق امام جماعت مسجد که در سمت چپ قرار دارد می‌رسیم. درست در مرکز اتاق دو سنگ قبر دیده می‌شود. نخستین سنگ قبر مربوط به مرحوم حاج شیخ «عبدالرزاق قائنی» و دیگری مربوط به مرحوم حاج «محمدمهدی صبوحی» است. بیشتر نمازگزارانی که به مسجد مهدیه می‌آیند تاریخچه این مسجد را می‌دانند اما محال است که شخصی برای نخستین بار وارد این مسجد شود و با دیدن سنگ مزار مرحوم «صبوحی» علت دفن او در این مسجد نپرسد.
- حاج مهدی زمین‌ها را خرید و وقف کرد
زمین این مسجد حدود ۷۰ سال قبل توسط حاج محمدمهدی صبوحی خریداری شده است. حجه الاسلام والمسلمین مصطفی قائنی، امام‌جماعت مسجد مهدیه با یادآوری این موضوع، می‌گوید: «حاج مهدی از انسان‌های نیک روزگار بود. او حدود ۷۰ سال پیش زمین مسجد مهدیه، دارالایتام مهدیه، مدرسه علوم دینی و درمانگاه مهدیه یا همان بیمارستان مهدیه فعلی را در محله شوش خریداری کرده و در وصیتنامه خودش قید کرده بود که در این زمین ۴ مجموعه ساخته شود. » قائنی در توضیح بیشتر موضوع می‌گوید: «زمین مسجد حدود ۱۵۰۰مترمربع و زمین درمانگاه مهدیه سابق که امروزه به زایشگاه مهدیه معروف است، حدود ۴۰ هزارمترمربع است. تمام زمین‌های این مجموعه را مرحوم صبوحی خریداری و وقف کرد. »
- تاجر پوست در میدان قیام
حاج «مهدی» از بازاریان بنام زمان خودش بود و از لحاط مالی اوضاع خوبی داشت. او به شغل پوست‌فروشی مشغول بود و در آن زمان صادرات پوست به خارج از کشور را انجام می‌داد. قائنی در این‌باره می‌گوید: «مرحوم صبوحی در حوالی میدان قیام سکونت داشت و در آن زمان به‌عنوان فردی بنام و متمکن شناخته می‌شد. او فرزندی نداشت و با توجه به این موضوع زمین ۴ مرکز درمانگاه، مدرسه علوم دینی، دارالایتام و مسجد را خودش خریداری کرد و مسجد را به دستور«آیت‌الله‌بروجردی» ساخت و در زمان حکومت وقت (پهلوی) وقف کرد. زمین درمانگاه مهدیه هم در آن زمان در اختیار سازمان بهداری (وزارت بهداشت فعلی) قرار گرفت. »
- آرام گرفتن در گوشه‌ای از مسجد
از همان روزهای ابتدایی که حاج مهدی مسجد را ساخته بود، گوشه‌ای از فضای آن را که خیلی هم بزرگ نبود به خودش اختصاص داده بود. وصیت کرده بود بعد از فوتش او را در همین مکان به خاک بسپارند. حجت‌الاسلام قائنی درباره فوت و دفن مرحوم صبوحی در گوشه‌ای از مسجد توضیح می‌دهد و می‌گوید: «سرانجام مرحوم صبوحی در ۱۴ دی ماه سال ۱۳۴۹ بر اثر کهولت سن در ۸۰ سالگی از دنیا رفت و طبق وصیت خودش در گوشه‌ای از مسجد به خاک سپرده شد. روزی نیست که نمازگزاران در این مسجد هنگام اقامه نماز یا برپایی مراسم از او یادی نکنند و برای او فاتحه‌ای نفرستند. خداوند توفیقی نصیب او کرد و آن مرحوم هم برای خود باقیات و صالحات باقی گذاشت.»
- کمک به ساخت مسجد اعظم قم
حاج مهدی صبوحی علاوه بر وقف زمین مجموعه مسجد مهدیه، دارالایتام، مدرسه علوم دینی و درمانگاه در امور خیر دیگری هم مشارکت می‌کرد. امام جماعت مسجد مهدیه در خاطره‌ای به نقل از پدربزرگ خودش در این‌باره می‌گوید: «پدربزرگ مرحوم بنده رفاقت دیرینه‌ای با حاج‌مهدی داشت و در خاطره‌ای برایم تعریف می‌کرد که روزی همراه حاج مهدی نزد آیت‌الله بروجردی در قم رفتند. در گفت‌وگویی آیت‌الله بروجردی عنوان می‌کند که بابت ساخت مسجد اعظم قم بدهکار هستند. حاج مهدی با شنیدن این صحبت از آیت‌الله بروجردی، فوراً دسته چک خود را آماده می‌کند و مبلغ ۴۰ هزار تومان بابت مسجد اعظم قم پرداخت می‌کند. آن مرحوم اموال خود را ذخیره آخرت می‌کرد و این توفیقی بود که خداوند نصیب او کرده بود. »
- گوشه دنجی برای رهگذران
حال و هوای مسجد مهدیه کمی با سایر مساجد متفاوت است. درمسجد به حیاط بزرگی باز می‌شود که مسقف است و در گوشه‌ای از آن فرشی پهن شده و عده‌ای مشغول استراحت هستند. حجت‌الاسلام قائنی درباره تدارک این فضا برای رهگذران می‌گوید: «مسجد مهدیه پذیرای تمام رهگذران است. در این مسجد فضایی برای استراحت افراد تدارک دیده شده است. با توجه به اینکه کارگران باربر شاغل در بازار بلورفروشان شوش و سایر رهگذران هنگام ظهر نیاز به استراحت دارند، حیاط مسجد می‌تواند فضای مناسبی برای این افراد باشد. مسجد فقط مختص نمازگزاران نیست. مسجد خانه خداست و همه در آن، جایگاه خود را دارند. »
- مزار آیت‌الله عبدالرزاق قائنی
در کنار مزار حاج مهدی سنگ قبر دیگری دیده می‌شود که مربوط به آیت‌الله عبدالرزاق قائنی، نخستین امام جماعت مسجد مهدیه و پدربزرگ امام جماعت فعلی مسجد مهدیه، حاج مصطفی قائنی است. او درباره پدربزرگ خود می‌گوید: «پدربزرگ من در قائن متولد شد و در ۲۰ سالگی عازم مشهد شده و سپس به نجف اشرف رفته و در محضر حاج شیخ عبدالکریم حائری تلمذ کرده و به درجه اجتهاد می‌رسد. پس از خاتمه تحصیلاتش در شهر قم به تدریس طلاب مشغول شده و در نهایت به امر آیت‌الله بروجردی به تهران هجرت و به مسجد مهدیه می‌آید. او حدود ۴۰ سال اقامه نماز در این مسجد را برعهده داشت و سرانجام در سال ۱۳۵۹ بدرود حیات گفت. »
نظر شما