کودکان را با کتاب آشتی دهیم

همشهری آنلاین- علی الله سلیمی: بسیاری از ما در دوران کودکی و نوجوانی کتاب‌های ویژه این گروه سنی را خوانده و از آنها خاطرات زیادی داریم. کتاب‌های اغلب کم حجم اما با تصاویر رنگی و شعرها و قصه‌های خیال‌انگیز که روح کودکانه ما را به سرزمین‌های خیالی پر راز و رمز می‌برد تا رویاهای شیرین دوران کودکی در آن ایام حالمان را خوب کند. آن روزهای شیرین و خیال‌انگیز برای ما که به مرور از دوران کودکی و نوجوانی عبور می‌کردیم گذشت و بنابر اقتضای طبیعت، فرصت زیستن در آن دنیای شاد و رویاپردازی‌های شیرین آن ایام خاطره‌انگیز را به کودکان و نوجوانان خود واگذار کردیم و قدم به دنیای بزرگسالی گذاشتیم. حالا کودکان و نوجوانان ما وارث آن دوران شاد و خیال‌انگیز هستند و مطالعه کتاب‌های کودکان و نوجوانان پلی برای عبور آگاهانه از آن دنیای شیرین و خاطره‌انگیز به دنیای جدی بزرگسالی است.
اما آیا شرایط این روزهای جامعه ما به گونه‌ای هست که این کودکان و نوجوانان امروزی هم مانند هریک از ما در آن دورانی که سپری کرده‌ایم، لحظه‌های شاد و خیال‌انگیزی را با کتاب‌های مورد علاقه خود سپری کنند و مطالعه کتاب‌های غنی از تجربه‌های بکر زندگی، آگاهی‌های آنها درباره دنیای پیرامون‌شان را افزایش دهد؟ واقعیت این است که آن فرصت طلایی از اغلب کودکان و نوجوانان امروزی تا حدودی گرفته شده و بیشتر خانواده‌های امروزی ترجیح می‌دهند فرزندان‌شان لحظات و اوقات فراغت خود را در کلاس‌های مختلف زبان و برنامه‌های کمک آموزشی و در نهایت ورزشی سپری کنند تا سراغ ادبیات و کتاب‌های مورد علاقه‌شان بروند. در این میان، مهجوریت کتاب‌های ادبی که اساس و پایه ادبیات کودک و نوجوان را تشکیل می‌دهد، قابل توجه و تأمل است. کارشناسان این حوزه معتقدند به هر میزان کودکان و نوجوانان از مطالعه در سنین کودکی و نوجوانی دور نگه داشته شوند به همان میزان از اشتیاق و علاقه آنها به مطالعه در سنین بزرگسالی کاسته می‌شود و این خسران بزرگی در حوزه فرهنگ است که تبعات منفی آن دامن کل اجتماع را می‌گیرد و در مواردی جبران‌ناپذیر است. شاید برای جبران این نقیصه است که مسئولان و دلسوزان فرهنگ عمومی در جامعه ما، روزی را به نام ادبیات کودک و نوجوان نامگذاری کرده‌اند تا به خانواده‌ها یادآوری کنند که کودکان و نوجوانان هم به ادبیات خاص خود نیاز دارند تا به رشد فکری و اندیشه‌ای آنها کمک کند و دنیای این آینده‌سازان خالی از بار فرهنگی لازم نباشد. در این شماره از نشریه بخش ویژه‌ای به این موضوع اختصاص یافته و سه نفر از فعالان ادبیات کودک و نوجوانان که در همسایگی ما در مناطق شرقی تهران سکونت دارند، درباره ویژگی‌های ادبیات کودک و نوجوان و جایگاه آن در مراکز فرهنگی و هنری مناطق شرق پایتخت گفته‌اند که بسیاری از حرف‌هایشان قابل توجه و تأمل است.