خرداد ماه همواره با بحث اوقات فراغت میلیون‌ها دانش‌آموز شروع می‌شود و اینکه برای 3 ماه تعطیلی بیش از 14 میلیون دانش‌آموز چه کار کنیم و چه برنامه‌ای داشته باشیم؟
امروز اوقات فراغت دانش‌آموزان در فصل تابستان به معضلی جدی برای والدین تبدیل شده است. به همین علت علاوه بر آموزش و پرورش، ارگان‌ها و سازمان‌های دیگری نیز در این حوزه وارد شده و سعی کرده‌اند بخشی از اوقات فراغت دانش‌آموزان را پوشش دهند.
ولی تعدد مراکز تصمیم گیری و نداشتن برنامه مدون و منسجم در این زمینه موجب شده تا معضل اوقات فراغت همچنان حل نشده باقی بماند. البته معضل غنی سازی اوقات فراغت، در شهرها نمود بیشتری دارد.
اوقات فراغت کودکان، نوجوانان و جوانان، در تعطیلات تابستانی برای برخی والدین توام با نگرانی و دلهره است. برخی مسئولان و کارشناسان معتقدند در فصل تابستان و به دنبال تعطیلی مدارس، عوامل بزهکاری در نوجوانان گسترش بیشتری می‌یابد.
افزایش آمار بزهکاری در فصل تابستان، به‌ویژه در شهریور ماه گواهی بر این ادعاست. یکی از مشکلات عمده طرح اوقات فراغت در کشور ما، استقبال نکردن جوانان و نوجوانان از این طرح‌هاست.
رضا نصیری، دانشیار دانشگاه در این باره گفت: برنامه‌ریزان درباره نوع نیازهای فرهنگی، تفریحی آموزشی و ورزشی جوانان و نوجوانان، نیازسنجی نمی‌کنند. وی معتقد است طرح اوقات فراغت از نداشتن برنامه‌ریزی رنج می‌برد و برنامه‌ریزی‌ها، بدون استفاده از نظریات متخصصان امر و صاحب‌نظران دانشگاهی انجام می‌شود.
این امر باعث کاهش شرکت‌کنندگان در برنامه‌های اوقات فراغت می‌شود.به گفته برخی کارشناسان آموزش و پرورش، دانش‌آموزان تابستان را زمانی برای فرار از فشار یک سال درس خواندن می‌دانند.
در این شرایط، اگر والدین و دستگاه‌های متولی اوقات فراغت بتوانند برنامه‌های آموزشی مناسبی تدارک ببینند، اوقات فراغت از حالت کسالت بار خارج می‌شود و نوجوانان و جوانانی که به دلیل بیکاری به رفتارهای نابهنجار روی می‌آورند، جذب برنامه‌های متناسب با سلیقه و روحیه خود می‌شوند.
اکنون در آستانه تعطیلات مدارس و اوقات فراغت دانش‌آموزان توجه جدی به برنامه‌ریزی منسجم از سوی مسئولان دستگاه‌های فرهنگی، ضروری است. دستگاه‌های متولی باید طرح اوقات فراغت جوانان را جدی بگیرند.
5 میلیون از 14 میلیون
وزیر آموزش و پرورش گفت: بر اساس برآوردها، 5 میلیون نفر از دانش‌آموزان سراسر کشور، تابستان امسال زیر پوشش برنامه‌های اوقات فراغت قرار می‌گیرند.
به گفته علیرضا علی‌احمدی، طرح مشارکت دانش‌آموزان در فعالیت‌های عمرانی مدارس، یکی از برنامه‌های اوقات فراغت است که بیشتر جنبه پرورشی دارد.
در طرح مشارکت دانش‌آموزان در عمران فضاهای آموزشی و پرورشی، امسال حداقل 20هزار مدرسه نوسازی و بهسازی می‌شود. البته بر اساس برنامه ریزی 5ساله، همه مدارس کشور زیر پوشش این طرح قرار می‌گیرد.
علی‌احمدی معتقد است باید دست کم نیمی از دانش‌آموزان دبیرستانی زیرپوشش طرح مشارکت دانش‌آموزان در فعالیت‌های عمرانی قرار گیرند.
3 برنامه ویژه اوقات فراغت
معاون پرورشی و تربیت بدنی وزارت آموزش و پرورش نیز در این زمینه گفت: 3 برنامه ویژه برای غنی سازی اوقات فراغت دانش‌آموزان در تابستان امسال اجرا می‌شود.
مشارکت دانش‌آموزان در بهسازی و زیباسازی فضاهای آموزشی یکی از 3 برنامه ویژه ای است که آموزش و پرورش برای غنی سازی اوقات فراغت دانش‌آموزان در تابستان امسال در نظر گرفته است.
به گفته مهدی امینی، برگزاری جشنواره‌های کشوری فرهنگی، هنری و قرآنی دومین برنامه برای اوقات فراغت دانش‌آموزان است. وی افزود: راه اندازی پایگاه‌‌های تابستانی و ارائه برنامه‌های پرورشی، فرهنگی و هنری ازدیگر فعالیت های معاونت پرورشی در این زمینه است.
غنی سازی اوقات فراغت، از حرف تا عمل
هر ساله با فرارسیدن تعطیلات دانش‌آموزان،مسئولان صحبت از برنامه‌های مفصل سازمان متبوع خود برای غنی سازی اوقات فراغت دانش‌آموزان می‌کنند، ولی در عمل اغلب این برنامه‌ها اجرا نمی‌شود.
اکنون مدارس ابتدایی تعطیل شده و امتحانات مدارس راهنمایی و دبیرستان نیز تا چند روز دیگر تمام می‌شود ولی برنامه مدون و هدف‌داری از سوی مسئولان دستگاه‌های متولی برای غنی سازی اوقات فراغت دانش‌آموزان ارائه نشده است.
همان طور که انتظار می‌رفت امسال هم فصل اعلام برنامه و اظهار نظرها درباره اوقات فراغت از اوایل خرداد شروع شد، اما حکایت همچنان باقی است.
اوقات فراغت با 40 متولی
در کشور ما اوقات فراغت نوجوانان و جوانان۴۰ متولی دارد. از این تعداد، دست کم 16 سازمان و دستگاه اجرایی به‌طور رسمی در زمینه برنامه‌ریزی برای اوقات فراغت فعالیت می‌کنند.
وزارتخانه‌های آموزش و پرورش، علوم، بهداشت، جمعیت هلال احمر، جهاد دانشگاهی، کمیته امداد، سازمان ملی جوانان، حفاظت از محیط زیست، تبلیغات اسلامی، بسیج، تربیت بدنی، اتحادیه انجمن‌های اسلامی‌دانش آموزان، ستاد عالی کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد، سازمان دانش‌آموزی و شهرداری‌ها از جمله این دستگاه‌ها هستند.
