آنان برای پنهان کردن شیوه عمل خود، با تاسیس رختشویخانه وانمود می کردند درآمد خویش را از این راه به دست میآورند، نه از راه نامشروع. اصطلاح پولشویی چنین شکل گرفت.پولشویی به مجموعه اعمالی گفته میشودکه طی آن معاملات و درآمدهای نامشروع شکلی کاملا قانونی میگیرند و از تعقیب و مجازات قانون رهایی مییابند.
پولشویی از جمله فعالیتهای ناسالم اقتصادی است که خود زاییده و در عین حال تکمیل کننده فعالیتهای مجرمانه دیگری به حساب میآید. چنین فعالیتی اقتصاد کشورها، روابط اجتماعی و سیاسی آنها را نیز تحت تأثیر منفی و زیانبار خود قرار میدهد.
به همین علت، بررسی اثرات منفی و نحوه مبارزه با آن در دستور کار سیاستگذاران اقتصادی و مورد توجه دستگاه قضایی کشورها قرار گرفته است. گرچه تلاش زیادی برای مبارزه با این جرم مالی انجام گرفته است اما به علت پیچیدگی عملیات پولشویی و گستردگی آثار و تبعات منفی اقتصادی و اجتماعی آن از یک سو، و فقدان تحقیق و پژوهشهای لازم برای شناسایی این پدیده، به خصوص در کشورهای در حال توسعه از سوی دیگر، توفیق چندانی به دست نیامده است.
عمدتاً ، پولشویی را به معنای قانونی کردن درآمدهای غیر قانونی، مشروع کردن پولهای نامشروع یا تطهیر پولهای حرام تعریف کردهاند. اما واقعیت این است که در عملیات پولشویی نه درآمدهای غیرقانونی ، قانونی میشود نه پول حرامی تطهیر میشود و نه پول نامشروعی به پول مشروع تبدیل می شود . قانونیشدن یا مشروعبودن درآمدی ( فارغ از بار ارزشی که این مفاهیم به دنبال دارند ) از نظر اقتصادی، نه تنها باید ضرری برای اقتصاد یک کشور نداشته باشد که به عنوان یک عنصر موثر در رشد و توسعه اقتصادی ایفای نقش کند.
در عملیات پولشویی، به عنوان یک فعالیت مجرمانه مالی، درآمدهایی که زاییده فعالیت های غیرقانونی است به گونهای با درآمدهای حاصل از فعالیتهای قانونی در میآمیزد که امکان
شناسایی و تفیک آنها از یکدیگر ممکن نیست و میتوان از این درآمدهای غیرقانونی با حداقل خطرپذیری برای فعالیتهای دیگری در آینده استفاده کرد . عملیات پولشویی به منظور تأمین منابع برای فعالیتهای مجرمانه بعدی در مقایسه با دیگر آثار منفی آن، از اهمیت بیشتری برخوردار است.
روشهای پولشویی
شیوههای تطهیر پول پیچیده و متنوع است. شیوههای پولشویی، به عواملی چون نوع خلاف انجام شده، نوع نظام اقتصادی و قوانین ومقررات کشوری که در آنجا خلاف صورت گرفته و نوع مقررات کشوری که درآنجا پول تطهیر میشود، بستگی دارد.
از معمولیترین و مهمترین روشهای پولشویی این است که پولشویان برای کاهش جلب توجه مجریان قانون به عملیات پولشویی، مقادیر زیادی پول نقد را به مقادیرکوچکی تبدیل میکنند، آن گاه یا به طور مستقیم در بانک سرمایهگذاری میکنندیا با استفاده از ابزارهای مالی دیگری چک، سفته و غیره خریده و در مکانهای دیگر سپردهگذاری میکنند.
از شیوههای دیگر تطهیر پول میتوان به سرمایهگذاری موقت در بنگاههای تولیدی - تجاری قانونی، سرمایهگذاری در بازار سهام و اوراق قرضه، ایجاد سازمانهای خیریه قلابی، سرمایه گذاری در بازار طلا و الماس، شرکت در مزایدههای اجناس هنری و کالاهای قدیمی و انتقال پول به کشورهای دارای مقررات بانکی آزاد مثل کشور سوئیس اشاره کرد.
پول کثیف زمانی که در فعالیتهای قانونی وارد و سرمایهگذاری شود، در طول گردش و دستبهدستشدن با پولهای تمیز مخلوط میشود، طوری که دیگر شناسایی آن ناممکن است. تاکنون روش قابل قبولی برای اندازهگیری حجم پولشویی ارائه نشده است.
تأثیر پولشویی بر اقتصاد
پولشویی به عنوان یک جرم مالی تأثیر منفی چشمگیری بر رشد و توسعه اقتصادی کشورها بر جای میگذارد. در قطعنامهای که در ژوئن سال ۱۹۹۸ در مجمع عمومی سازمان ملل متحد تصویب شد، تخمین زده شد که سالانه دست کم ۲ میلیارد دلار پول تطهیر میشود.
از جمله اثرات منفی پولشویی میتوان به این موارد اشاره کرد: تخریب بازارهای مالی، فرار سرمایه به صورت غیر قانونی از کشور، ورشکستگی بخش خصوصی، کاهش بهرهوری در بخش واقعی اقتصاد، افزایش خطرپذیری خصوصیسازی، تخریب بخش خارجی اقتصاد، بیثباتی در روند نرخهای ارز و بهره، توزیع نابرابر درآمدو ...