متأسفانه سیاستگذاری‌های ادوار گذشته مدیران موجب شده است که فضای متفاوتی از کل شهر تهران برای منطقه حاکم شود. وجود برج‌های مسکونی خالی، فضای بکر و ساخته نشده، فضاهای سبز و پارک، فضاهای گردشگری بزرگ مقیاس، کاربری‌های خدماتی فرامنطقه‌ای و فضاهای نظامی و... این منطقه را از سایر مناطق متمایز می‌کند. وجود چنین عناصری، سبک زندگی متفاوتی و چند تکه‌ای را برای منطقه رقم خواهد زد. البته با توجه به اینکه هنوز بسیاری از برج‌ها و مسکن‌های نوساخت خالی از سکنه هستند، هویت به نسبت ثابت و پایداری در محله‌هایی مانند راه‌آهن، دهکده المپیک، زیبادشت، شهرک چشمه و... دیده می‌شود و فضای زیست این ساکنان در آمیختگی بینابین سنت و مدرنیته است.
اما انتظار می‌رود در سال‌های آتی شاهد تسلط زندگی کاملاً مدرن بر منطقه باشیم. چراکه حضور اقشار مختلف ساکنان با هویت‌های چندپاره به همراه محیط کالبدی کاملاً مدرن، جایی برای خودنمایی سنت نخواهند گذاشت. قانونمند کردن ساخت‌وسازها، کاهش تراکم ساختمانی، افزایش عرصه‌ها و فضاهای عمومی شهری، توسعه حمل‌ونقل عمومی، دوچرخه و پیاده، شکل‌گیری بازارهای محلی با سبک و سیاق تاریخی‌ـ سنتی برای افزایش حس نوستالژیک در ساکنان و مهم‌تر از همه، توسعه مدیریت در مقیاس محله‌های شهری با حضور و مشارکت خود ساکنان، می‌تواند طی ۲ دهه آینده به شکل‌گیری هویت به نسبت پایداری در منطقه منجر شود. البته اینجا دیگر نمی‌توان از هویت تهران قدیم صحبت کرد، چراکه تهران قدیم بر اساس شرایط و عوامل دوره خود، شکل گرفته بود و با اقتضاعات زندگی شهری امروز فرق دارد. اگر منظور از هویت، هویت کالبدی و فیزیکی باشد، شاید بتوان محله‌هایی با سبک خانه‌ـ باغ‌های قدیمی ایجاد کرد که این سبک هم نمی‌تواند هویت فراگیر برای ساکنان و نماینده خواست کل ساکنان باشد، چراکه ایجاد شهرک‌های افراد ثروتمند به سبک «باستی هیلز» لواسان را تداعی می‌کند و به افزایش تنش‌های اجتماعی دامن می‌زند. هویت تهران قدیم در ترکیب با محیط‌های طبیعی و باغی پیرامونی بوده است. البته در اینجا بین خانه‌ـ باغ‌های حیاط‌دار که بیشتر جنبه‌خصوصی دارد و فضاهای سبز و پارکی که جنبه عمومی دارند، باید تفاوت قائل شد. باغ «راز هستی» و دیارگاه «تیناز»، هر ۲ عرصه‌ای برای نزدیک‌تر کردن انسان شهری به محیط طبیعی است.
این محیط‌ها موجب می‌شوند تا از خشونت محیط یکنواخت شهر کاشته شود و آرامش به محیط شهری بازگردد، چیزی که جزئی از هویت شهرهای قدیم ما بوده است. هرچه این نوع فضاها بیشتر شود، هویت عمومی شکل می‌گیرد، انسان‌ها از فردیت تک‌بعدی خارج می‌شوند و به کثرت‌گرایی اجتماعی روی می‌آورند. هویت جمعی، شاخصه تهران قدیم بوده است. که باید به سوی آن حرکت کنیم.
نظر شما