همشهری آنلاین _ رابعه تیموری: مجموعه‌های برگ «حسین توکلی» هم داستان‌ها و حکایت‌های زیادی دارند و هریک از برگ‌ها خاطره‌ای را برای او زنده می‌کند. برگ و تمبر، تنها وسایلی نیستند که توکلی جمع‌آوری می‌کند و در طول ۱۰ـ ۱۵ سال مجموعه‌های مختلف حبوبات، سکه، آبزیان و... را به وجود آورده است. این پدربزرگ خوش‌ذوق و پرحوصله از لوازم دورریز محصولات هنری زیبایی درست کرده که جالب و دیدنی هستند.
تعداد زیادی از دست سازه‌های «حسین توکلی» از شکل دادن مفتول‌های فلزی به وجود آمده‌اند که در میان آنها دوچرخه، برج ایفل، پنکه، جاشمعی، ماکت دروازه قرآن و ماکت میدان آزادی به چشم می‌خورد. کاغذ و مقوا از مواد اولیه اصلی آثار هنری او هستند، ولی تا وقتی دستاس، خرمنکوب، هاون، ماکت کعبه، ماکت منارجنبان اصفهان و شیردال اسطوره‌ای نماد پرسپولیس را از نزدیک وارسی نکنید، پی نمی‌برید که این آثار هنرمندانه از مقوا درست شده‌اند. توکلی آثار تاریخی شهرهای مختلف کشور مانند عمارت فرنگی شهر بیرجند و آرامگاه فردوسی را هم با زیبایی و ظرافت خاصی از کاغذ و مقوا ساخته و رنگ‌آمیزی کرده است. فاخرترین دست سازه‌های این شهروند خوش‌ذوق جنوب شهری از جنس چوب هستند. کشتی چوبی او که برای درست کردنش ۲ شبانه‌روز زحمت کشیده از زیباترین آثارش هستند. بدنه چوبی خوشرنگ این کشتی با توپک‌های کاغذی، صدف، سکه و لوازم دورریز فلزی کوچک تزیین شده‌اند و بار داخل آن تخم‌های درشت شترمرغ هستند که از رنگ‌آمیزی روزنامه‌های خیس مچاله شده به وجود آمده‌اند.
- آثار تاریخی چوبی و کاغذی
او سال‌های زیادی در شهرداری مناطق مشغول کار بوده و در مشاغلی مانند نجاری و هیزم شکنی تجربه ندارد، ولی تابلوها و وسایلی که از شاخه‌های خشکیده درختان خلق کرده، فاخر و هنرمندانه هستند. توکلی به آثار باستانی و تاریخ کشورمان علاقه زیادی دارد و سعی کرده با ساخت چوبینه‌هایی مانند آسیاب بادی تاریخی شهر کاشمر، درهای چوبی تاق هلالی قدیمی، اسب عصاری و شومینه هیزمی اهمیت حفظ فرهنگ و سنن اصیل ایرانی را یادآوری کند. این شهروند خلّاق جنوب شهر مطالعات و اطلاعات دینی زیادی دارد و در سخنرانی‌های مذهبی خود در هیئت‌های محله از دست سازه‌هایی مانند ماکت کعبه استفاده می‌کند تا آداب دینی را به روش‌های ساده‌تری توضیح دهد. بسیاری از آثار هنری توکلی اسباب‌بازی‌هایی هستند که برای نوه‌های شیرین زبانش درست کرده است. این پدربزرگ با کنده‌های درخت، دگمه‌های‌ریز و درشت و خرده‌های کاموا، بچه غول‌های بامزه و زیبایی خلق کرده و با پارچه‌های دورریز و خرده‌های فوم و پشم و شیشه آدمک‌ها و مارهایی دوخته که اسباب‌بازی‌های محبوب نوه‌هایش هستند.
- مواد اولیه ارزان و در دسترس
آقای هنرمند با چسباندن قسمتی از گلیم و تابلوفرش و آویختن گلوله‌های کاموای رنگارنگ روی نخ چله‌های پنبه‌ای دارهای قالی کوچک برپا کرده و آنها را به نوه‌های نازدانه‌اش هدیه داده تا با هنر گلیم‌بافی و فرش‌بافی ایرانی بیشتر آشنا شوند. پدربزرگ فقط اسباب‌بازی‌های دخترانه درست نکرده و پسربچه‌های خانواده توکلی هم می‌توانند با گرز، سپر، تبرزین، توپ جنگی، اسلحه و دیگر ادوات جنگی که او از وسایل دورریز ساخته است، یک جنگ و گریز کودکانه درست و حسابی راه بیندازند. توکلی می‌گوید: «مواد اولیه این وسایل ساده و ارزان‌قیمت هستند و معمولاً به‌عنوان دورریز راهی سطل‌های زباله می‌شوند، اما با کمی ذوق و سلیقه می‌توان آنها را برای ساخت وسایل هنری و پر کردن اوقات فراغت کودکان و نوجوانان استفاده کرد.» دست سازه‌ها و وسایل کار حسین آقا آنقدر زیاد شده که در اتاقش جای سوزن انداختن نیست، اما کدبانوی خانه از ریخت وپاش بودن اتاق گلایه و اعتراضی ندارد و ارزش هنر همسر خوش‌ذوقش را خوب می‌داند.
حسین آقا هروقت به مسافرت و گردش می‌رود، با دستی پر از شاخه‌های خشکیده یا صدف و سنگریزه‌های جورواجور به خانه برمی‌گردد. اطرافیان و اعضای خانواده هم دیگر هیچ وسیله‌ای را زائد و دورریز نمی‌دانند و این ضرب‌المثل معروف پدربزرگ را خوب به خاطر دارند که همیشه می‌گوید: «هرچیز که خوار آید، روزی به کار آید.»
- هنرمندی‌که شیفته مجموعه‌داری است
جمع‌آوری مجموعه‌های مختلف از سرگرمی‌های موردعلاقه «حسین توکلی» است. او علاوه بر ساخت وسایل هنری به گردآوری مجموعه‌های تمبر، سکه، حبوبات، آبزیان و برگ‌ها می‌پردازد. آقای مجموعه‌دار معتقد است نسل‌های آینده با تماشای مجموعه‌های مختلف به مرور گذشته می‌پردازند ودرباره فرهنگ، تاریخ و اقتصاد کشور خود اطلاعات علمی و مفیدی به دست می‌آورند.
مجموعه‌داری توکلی با جمع‌آوری تمبر شروع شده است. او تعریف می‌کند: «حدود ۲۵ سال پیش آلبوم تمبر کوچکی داشتم که خودم تمبرهای آن را جمع نکرده بودم. وقتی آن را به صاحبش بازگرداندم، احساس دلتنگی کردم و تصمیم گرفتم یک مجموعه تمبر شخصی گردآوری کنم. اوایل برایم این کار فقط یک سرگرمی بود و جنبه تفریحی داشت، اما کم‌کم علاقه‌مند شدم و هدفمند تمبرهای مختلفی جمع‌آوری کردم.» توکلی ۴ آلبوم تمبر ۳۰۰ برگی از تمبرهای مختلف جمع کرده است. او می‌گوید: «برای جمع‌آوری تمبر هر سال ۲ مرتبه به حساب اداره پست پول واریز می‌کنم تا برایم تمبرهای جدید ارسال کنند. سوره‌های قرآنی، تصاویر پیشکسوتان و بزرگان رشته‌های ادبی، مذهبی و ورزشی و آثار باستانی مهم‌ترین موضوعات تمبرهایم هستند.»
- سکه‌های کمیاب
اشتغال داماد خانواده توکلی در شرکت کشتیرانی باعث شده اسکناس کشورهای مختلف به دست پدربزرگ خانواده برسد. بسیاری از اسکناس‌های خارجی و ایرانی که او گردآوری کرده، هنوز رایج هستند، اما اغلب سکه‌های مجموعه‌اش کمیاب شده‌اند. توکلی می‌گوید: «جرقه جمع کردن سکه زمانی در ذهنم زده شد که چند سکه جدید به بازار آمد و سکه‌های قدیم تعدادشان کم شد. به همین دلیل تصمیم گرفتم برای حفظ سکه‌های قدیمی که بعد از مدتی کمیاب می‌شوند، مجموعه‌ای از سکه‌ها را جمع‌آوری کنم.» او برای نگهداری از سکه‌ها، آنها را به شکل ردیفی روی نوار چسب‌های ضخیم می‌چسباند. به اعتقاد توکلی تماشای مجموعه سکه و اسکناس کم ارزش بودن مادیات را به انسان یادآوری می‌کند.
- برگ درختان سبز
در مجموعه برگ‌های توکلی برگ انواع درختان میوه، چنار، رزماری، کاج و... یافت می‌شود. او در سخنرانی‌های مذهبی خود از این مجموعه برای یادآوری عظمت خداوند به نوجوانان و جوانان استفاده می‌کند. توکلی می‌گوید: «یک روز پاییزی که در حال پیاده‌روی در یکی از بوستان‌های محله بودم، با دیدن رنگ‌ها و شکل‌های متنوع برگ درختان به فکر افتادم مجموعه برگ‌ها را جمع‌آوری کنم.» آقای مجموعه‌دار برای جمع کردن برگ‌های مجموعه خود مسافت‌های طولانی را پیموده و از بوستان‌ها و بیابان‌های شهرهای مختلف برگ جمع‌آوری کرده است. او می‌گوید: «هر دوست و آشنایی به مسافرت می‌رود از آنها می‌خواهم برگ‌های آن شهر را برایم هدیه بیاورند و برگ‌های خاص شهرهای زیادی مانند مشهد، آمل، خوزستان و... را هدیه گرفته‌ام.»
- حبوبات تا حشرات و عکس‌ها
مجموعه حبوبات و هسته‌های حسین توکلی صفحه‌ای به طول یک‌متر و ۸۰ سانتیمتر است، اما روی آن از هسته انبه و بادام خاکی تا عدس و ماش پیدا می‌شود. او برای گردآوری این حبوبات و هسته‌ها بازارهای دور و نزدیک شهر را زیر پا گذاشته است. بسیاری از حشراتی که توکلی جمع‌آوری کرده از بین رفته‌اند و ۳ مجموعه او به تابلویی از حشرات مختلف تبدیل شده‌اند. در این تابلو صدف‌ها، ماهی‌های آکواریومی، حلزون، مار، لاک‌پشت، پروانه، سوسمار و... به چشم می‌خورد. توکلی این حشرات را که به دلایل مختلف از بین رفته‌اند، پس از ضدعفونی در آب نمک، خشک کرده و به تابلو چسبانده است. توکلی حتی عکس‌ها و تصاویر مختلف را هم جمع‌آوری کرده و در مجموعه عکس‌هایش، تصاویر شخصیت‌های مختلف و وقایع تاریخی به چشم می‌خورد. این شهروند خوش‌ذوق، محله‌اش را با هیچ جای دنیا عوض نمی‌کند و معتقد است خونگرمی و مهربانی مردم جنوب شهر را در هیچ جای دنیا نمی‌توان پیدا کرد.
۱ ریال قیمت قدیمی‌ترین تمبر مجموعه تمبر توکلی است.
۱۰ دینار بهای قدیمی‌ترین سکه از مجموعه اوست.
۵۰۰ برگ متنوع در مجموعه برگ‌های توکلی وجود دارد.
نظر شما