امانی در فضای محدود کاری خود در معاونت امور اجتماعی سازمان بهزیستی که از حدود 27سال پیش کارمند آنجا بوده پذیرای همشهری عصر شد. این نماینده مجلس ششم که به جاگذاشتن تصویر و خاطره‌خوش را جزء مهم‌ترین اصول فکری‌اش می‌خواند، بیش از آنکه از ردصلاحیت دو دوره اخیرش شکوه کند از علت ردصلاحیتش که عدم التزام عملی به اسلام خوانده شده است گلایه دارد و به زعم خود در این زمینه حرف‌های بسیاری برای گفتن دارد.
- دلایل و اهداف شکل‌گیری شورای هماهنگی جبهه اصلاحات چه بوده است؟
باتوجه به اینکه در کشور ما نهادینه کردن احزاب و کارهای مدنی و سیاسی و روند پروسه دمکراسی با سختی پیش می‌رود و همانطورکه مستحضرید احزاب متنوع و متعددی از هر دو جریان کشور از کمیسیون ماده 10 احزاب مجوز فعالیت دارند، طبیعتا جبهه اصلاحات و احزاب و تشکل‌های سیاسی اردوگاه اصلاح‌طلبان و به نوعی افراد مؤثر و کمک‌کنندگان در به وجود آمدن دوم خرداد و کاندیداتوری آقای خاتمی و موفقیت ایشان، قبل از انتخابات مجلس ششم و بعد از اولین دوره انتخابات آقای خاتمی به این فکر افتادند که بنشینند و تا جایی که می‌توانند با یک راهبرد واحد این جبهه را هماهنگ کنند، لذا شورای هماهنگی جبهه اصلاحات براین اساس تشکیل و براساس آیین‌نامه‌ای که به وسیله احزاب عضو به تصویب رسید ادامه فعالیت داد که مهم‌ترین ویژگی آن در برگزاری انتخاب‌ها نمود پیدا می‌کند.
ائتلاف حداکثری شورای هماهنگی جبهه اصلاحات در مجلس ششم به وجود آمد و در انتخابات گذشته هم با یک ائتلاف حداکثری و حداقلی حضور داشت، در واقع نماینده‌های عضو شورا تصمیماتی را که گرفته می‌شود در احزابشان مطرح می‌کنند که اگر شورای هماهنگی مصوبه‌ای را به تصویب رساند این مصوبه شورای هماهنگی در احزاب مورد قبول قرار می‌گیرد. لذا شورای هماهنگی همراهی بیشتر را درون احزاب همفکر به وجود می‌آورد که فراز و فرودهایی هم داشته است.
- آیا همراهی و هماهنگی بین احزاب عضو شورای هماهنگی به صورت واقعی وجود دارد یا این همراهی و هماهنگی صرفا راهبردی است؟
خانم امانی: یکی از نهادهایی که جلسات مستمر همیشگی‌اش را دارد شورای هماهنگی جبهه اصلاحات است که هر دو هفته یک‌بار تشکیل جلسه می‌دهد و تمام مصوباتش اگر با حدنصابی که در آیین‌نامه تعریف شده است و جلسه‌ای که رسمیت دارد رای بیاورد، اجرایی می‌شود. در انتخابات هم کمیته سیاسی، سیاست‌گذاری و تعریف راهبرد انتخابات و کمیته انتخابات چگونگی روند شرکت در انتخابات را تدوین می‌کنند و به شورای عمومی آورده می‌شود که اگر در شورای عمومی تصویب بشود، نمایندگان احزاب به احزاب منتقل می‌کنند.
هدف شورای هماهنگی فقط شرکت در انتخابات نیست که با هر فصل انتخابات شروع به کار کند ولی چون در ایام انتخابات اخبار سیاسی بیشتر می‌شود و حساسیت سیاسی افزایش می‌یابد و انتخابات محوریت بیشتری پیدا می‌کند، فعالیت شورا هم نمود بیشتری پیدا می‌کند و بعد از هر انتخابات تحلیل‌های آن انتخابات در دستور کار قرار می‌گیرد و طبیعتا انتخابات مجلس هشتم در شورای هماهنگی جبهه اصلاحات تجزیه و تحلیل خواهد شد.
مثل انتخابات شوراها که نقاط ضعف و مثبتش ارزیابی شد، هرچند با روش‌هایی که ناظرین و مجریان در هر انتخابات تدوین می‌کنند گروه‌های سیاسی و مردم باید تغییرات جدی را در برنامه‌ها و استراتژی‌هایی که در فرآیند انتخابات دارند به وجود بیاورند، و این‌قدر قانون انتخابات در کشور ما سریع‌التغییر است که تا دقیقه آخر مجلس هفتم در حال اصلاح قانون انتخابات بود، لذا گروه‌های سیاسی هم براساس قانونی که ثبات 4ساله داشته باشد برای انتخاباتشان برنامه‌ریزی نمی‌کنند.
علاوه بر آن، شورای هماهنگی جبهه اصلاحات معمولا اخبارداخلی و خارجی و موقعیت کشور را رصد می‌کند و به‌عنوان یک نهاد سیاسی سعی می‌کند که احزاب عضوش را حساس‌تر کند و سعی می‌کند تا به نوعی دغدغه‌ها، نگرانی‌ها و نقدها نمود پیدا کند تا مسئولین امر کشور توجه ویژه به آن داشته باشند.
یکی دیگر از وظایف شورای هماهنگی ارتباط با مردم است که با بیانیه‌ها، موضع‌گیری‌ها در مقاطع حساس کشور و هر جا که لازم باشد به بحث گذاشته می‌شود؛ مثلا در رابطه با برخورد با تشکل‌های سیاسی، صنفی (دانشجویان، روزنامه‌نگاران، معلمان) و دیگر مشکلاتی که موجود است، شرایط کشور، ورود به انتخابات و بالاخره دغدغه‌های خود را با بیانیه و موضع‌گیری به افکار عمومی اعلام کند.
- آیا شورا برای ایجاد هماهنگی و همراهی بین اعضای عضو موفق عمل کرده؟
خانم امانی: در بعضی مقاطع خیلی موفق بود. در انتخابات گذشته هم بالاخره تمام تصمیماتی که گرفته شد، حتی حضور در ائتلاف، تصمیم‌شورا بوده چون اکثرا احزاب ما عضو ائتلاف بودند. لذا شورای هماهنگی اصلا ورود به انتخابات نکرد و به نوعی نظرات و مصوبات و سیاست‌های خود را باتوجه به هماهنگی که با شورای سیاست‌گذاری ستاد ائتلاف بود در آنجا اعمال می‌کرد.
چون اکثریت اعضای شورای هماهنگی عضو شورای سیاست‌گذاری ستاد ائتلاف هم بودند. لذا اتفاقا این از تشتت و شکاف بیشتر احزاب جلوگیری می‌کند که یکی از اهداف مهم شورا همین است و به نوعی می‌تواند در هماهنگی یک گام به جلو باشد و تا امروز هم تلاشش بر این بوده است.
- عوامل وفاق و افتراق گروه‌ها و احزاب عضو شورا چه هستند و آیا در شرایط حاضر عوامل وفاق بیشتر است یا افتراق؟
خانم امانی: در انتخابات مجلس دو نظر مهم بود. یک نظر این بود که ما باتوجه به ردصلاحیت‌های گسترده لیست ندهیم و یک نظر این بود که از کاندیداهای موجود که با فراخوان احزاب اصلاح‌طلب و شخصیت‌های مؤثر اصلاح‌طلبان به صحنه آمده‌اند، لیست بدهیم. به هر حال هر انتخاباتی در مقطع زمانی خود نقاط قوت و ضعفی دارد؛ شورای هماهنگی جبهه اصلاحات نیز نقاط قوت و ضعفی داشت که با بحث‌هایی که در آن ظرف زمانی شد به این نتیجه رسیدیم و الان باید باتوجه به اتفاقاتی که افتاده تجزیه و تحلیل روند انتخابات در جلسات رسمی و کارشناسی بحث و بررسی بشود و بعد ارزیابی کنیم که نقاط مثبت و منفی آن چه بود و روند آینده چه است.
شورای هماهنگی جبهه اصلاحات هم مثل احزاب عضوش و مثل گروه‌های سیاسی دیگر حتما باید نقاط قوت و ضعف تصمیم سال گذشته‌اش را بررسی و ارزیابی کند تا برای آینده برنامه‌ریزی داشته باشد و حتما باید یک بازسازی هم کند. به هرحال باید به این توجه بکند که اعضایی که هستند، چه تعدادی، همیشه حضور دارند و چه تعدادی، می‌خواهند این حضورشان را استمرار بدهند و درخواست تعدادی از احزاب را که می‌خواهند عضو شورا شوند براساس ضوابطی که هست در دستور کار قرارداده و یک برنامه کوتاه مدت برای سال 1387 داشته باشند.
- آیا عوامل وفاق اعضای شورا بیشتر بود یا عوامل افتراق؟
خانم امانی: فکر می‌کنم وفاقشان بیشتر از افتراقشان باشد. تعداد اعضایی که در بحث و بررسی‌ها مشارکت می‌کنند و بعد که به تصمیمی می‌رسند به آن تصمیم پایبند هستند. اینها نشان می‌دهد که وفاق احزاب عضو بیشتر است. در شورای هماهنگی جبهه اصلاحات در خصوص انتخابات مجلس هشتم از عدم شرکت تا شرکت همه‌جانبه از طرف اعضا بحث شد، اما وقتی که تصمیم گرفته شد و رای آورد با وجود اختلاف‌نظر روی تصمیمی که گرفته شده اعضا پایبندند و این نشان وفاق بیشتر است.
همانطور که دیدید لیست دادند.در انتخابات مجلس هشتم برای اصلاح‌طلبان مشکلات جدی به وجود آورند و حتی در بسیاری از شهرها کاندیدا نداشتیم یا کاندیدای ناشناخته داشتیم که اگرچه حمایت هم شدند ولی چون بین مردم شناخته شده نبودند رای نیاوردند.
- آیا حزب اعتمادملی عضو شورا است؟
خانم امانی: نخیر. عضو شورا نیست.
- آیا از طرف اعتمادملی درخواستی به شورا جهت عضویت ارائه شد؟
خانم امانی: نه نشد.
- از طرف شورا چطور؟
خانم امانی: البته در سال گذشته با دبیر کل حزب اعتماد ملی نشستی داشتیم و رفت و آمدها و نشست و برخاست‌ها هست، ارتباط هم هست ولی نه از این طرف تقاضایی شد و نه از طرف حزب اعتماد ملی.
- برخی دلیل عدم عضویت اعتماد ملی در شورای هماهنگی جبهه اصلاحات را عضویت بعضی از احزاب تندرو در شورا می‌دانند؛ آیا این تحلیل درست است؟
خانم امانی: تاریخ مصرف تندرو و کندرو در واقع گذشت و فکر می‌کنم الان این بحث‌ها به اردوگاه اصولگرایان منتقل می‌شود چون خودشان اتهاماتی به احزاب دیگر می‌‌زدند. یا تعدادی از دوستان یا همفکرهای ما فکر می‌کردند علل شکست اصلاح‌طلبان طرح مسائلی است که نباید در مقطع فعلی به آن ورود پیدا می‌کردند، در حالی که مردم از احزاب و اشخاص عبور کردند و امروز مطالبات بسیار جدی‌تری را پیگیری می‌کنند.
نمی‌دانم که اینها چطوری تندرو و کندرو بودن را تعریف می‌کنند. آیا دفاع از حق ملت و پیگیری از مطالبات مشروع مردم در چارچوب قانون اساسی تندروی است؟ مؤثرین در جبهه اصولگرایان در جلسات رسمی و عمومی نهادهای مملکت گفتند که اصلاح‌طلبان میانه‌رو از تندروها خطرناکترند.
در واقع اینها واژه‌هایی هستند که در کشور ما متداول است ولی باید ببینیم که در شرایطی که هست آیا الان رفتار جریان حاکم در چارچوب تندروی نیست؟ الان تندروی به جبهه اصولگرایان منتقل شده، در واقع می‌بینیم که با تندروی کشور را مخصوصاً در حوزه اقتصاد و عرصه سیاسی به چه روزی نشانده است. آنانی که احزاب را قبول نداشتند پس چطور در انتخابات شرکت می‌کنند درصورتی که شرکت در انتخابات فی‌نفسه یک رفتار سیاسی، اجتماعی است. لذا باید یک بار بنشینند و این واژگان سیاسی را بحث و بررسی کنند و تعریف کنند که ما ببینیم آیا مدام باید مرزبندی شود یا نشود.
در واقع خطهایی را که برای تندروی کشیدند، نامه‌هایی که در گذشته نوشته شده، همه‌اش موجود و مکتوب است؛ حرف نیست که بگوییم پرید و از بین رفت. باید یک بار آن نامه‌ها را مرور کنند تا ما ببینیم که آیا دغدغه‌هایی که در مجلس ششم بیان شده بود، همان احساس نگرانی‌هایی بود، که الان در حوزه اقتصاد و سیاست بین‌الملل اتفاق نیفتاده؟ ما هیچ‌گاه دوست نداریم آن دغدغه‌هایی که بود در کشور اتفاق بیفتد ولی آیا عدم حضور حداکثری مردم و دغدغه منفعل شدن مردم اتفاق نیفتاده؟ اگر اتفاق نیفتاده، بود که الان اصلاح‌طلبان بیشتری حتی از این لیست باقیمانده به مجلس راه پیدا می‌کردند.
همین نقدهایی که رئیس مجلس هفتم برای ریاست‌جمهوری مطرح می‌کند اگر قبل از انتخابات مجلس هشتم مطرح می‌کرد، آیا ردصلاحیت می‌شد یا نمی‌شد؟ تعدادی از نامزدهایی که نماینده مجلس هفتم بودند به خاطر طرح سؤال و تذکر به دولت و به خاطر نطق‌های پیش از دستوری که کرده بودند ردصلاحیت شدند.
- یعنی شما این را قبول ندارید که دلیل عدم عضویت اعتماد ملی در شورا عضویت احزاب تندرو در شورا است؟ به‌نظر شما دلیل چیست؟
خانم امانی: من که سخنگوی اعتماد ملی نیستم. ولی اعتماد ملی از اول معتقد بود که در انتخابات باید مستقل شرکت کند چون با صحبت‌هایی که هم دبیرکل محترم و هم قائم‌مقام حزب اعتماد ملی داشتند، شکست اصلاح‌طلبان را به این می‌دانستند و می‌خواستند مستقلاً شرکت کنند؛ منتها می‌بینیم که روند انتخابات در کشور ما ویژگی خاص خود را دارد و حزب اعتماد ملی هم مستقلاً برنامه‌ریزی کرد ولی می‌خواست یک شبکه ماهواره‌ای راه بیندازد که نشد و الان اعتماد ملی جز یک روزنامه مگر شبکه تلویزیونی دارد؟ احزاب در همه جای دنیا یک تریبون دارند و حزب اعتماد ملی تریبونی جز یک روزنامه ندارد.
احزاب اصلاح‌طلب تریبونی در اختیار ندارند. بالاخره یک تریبون مؤثر امروز جهان شبکه‌های گفتاری و شنیداری است که احزاب اصلاح‌طلب ندارند. حزب اعتماد ملی دقیقاً برنامه مستقلی را انجام داد، در شوراها دقایق آخر با اصلاح‌طلبان ائتلاف کرد و معتقد بود که باید در مجلس مستقلاً لیستش را بدهد و همچنان که آقای کروبی گفته بودند درصد بیشتری از آن لیست مشترک بود.
حزب اعتماد ملی در انتخابات مجلس تا دقایق 90 انرژی‌اش را در تأیید صلاحیت نامزدهای مطرح‌اش گذاشت و این دور از عدل و انصاف سیاسی است. مگر عدالت فقط در بحث اقتصاد است؟ عدالت سیاسی در انتخابات به هیچ‌وجه در دولتی که شعارش عدالت‌محوری بود وجود نداشت.
- آیا عضویت اعتماد ملی در شورا استقلال‌شان را تحت‌الشعاع قرار می‌داد؟
امانی: به هیچ‌وجه. در شورای هماهنگی اصلاً این‌طور نیست که حتماً عضو آنجا شدن استقلال‌شان را زیر سؤال ببرد. آنجا نهادی است که با هم بحث می‌کنند و با گفتمان مشترک و تصمیم‌گیری، با هماهنگی بیشتر به احزاب کمک می‌کنند.
- پس چرا تاکنون اعتماد ملی تمایل به عضویت نداشته است؟
امانی: باید این را از خودشان سؤال کنید.
