ولی از این واقعیت تلخ نمی‌توان غافل شد که اگر مهاجرت‌های غیرقانونی به کشور محدود شود، تعداد کودکان محروم از تحصیل شهرری به میزان قابل توجهی کاهش پیدا می‌کند و دیگر کودکان بی‌گناه مهاجر در زیر سقف‌های لرزان حاشیه شهرری چشم به راه دستانی معجزه‌گر نمی‌نشینند تا سرنوشت نامیمونی را که شرایط نامساعد وطن و پدران و مادران‌شان برای آنها رقم زده‌اند تغییر دهند. به گفته منوچهری در شهرری تعداد کودکان‌کار و کودکان محروم از تحصیل ایرانی بسیار اندکند و فرزندان اتباع مهاجر افغانستانی، بنگلادشی و پاکستانی که غیرقانونی وارد کشور شده‌اند، جمعیت قابل توجه کودکان‌کار و کودکان محروم از تحصیل شهرری را تشکیل می‌دهند. شهرری سکونتگاه جذابی برای مهاجران غیرقانونی است که همسایگی آنها با اهالی شهرری پیامدهای زیادی داشته است. در گزارش زیر به برخی ازدلایل رشد حاشیه‌نشینی در شهرری پرداخته شده است.
- چالش‌های جدی در راهند
بخش عمده‌ای از مهاجران غیرقانونی شهر تهران در حریم شهرری سکونت دارند. «انسیه اسماعیلی» دهیار روستاهای عمادآور، نسوز و هفت‌دستگاه بخش مرکزی شهرستان ری گستردگی حریم شهرری را از مهم‌ترین دلایل سرازیر شدن جمعیت مهاجر به این شهر می‌داند و معتقد است مدیریت چندگانه و نبود مدیریت و نظارت متمرکز بر حریم شهر ری، این محدوده را به مکان مناسبی برای زندگی زاغه‌نشینان و کپرنشینان تبدیل کرده است. اسماعیلی می‌گوید: «حریم شهرری هم فرصت است و هم تهدید.
حریم روستاها اراضی ذخیره و نقاط امن آینده شهرها محسوب می‌شوند. اگر حریم شهرها مدیریت شود به فرصتی برای بالندگی شهر تبدیل می‌شوند و اگر برنامه نظارتی قانونمندی برای آن لحاظ نشود، معضلی بزرگ برای کلانشهرها به شمار می‌رود.» اسماعیلی به رشد قابل توجه پدیده حاشیه‌نشینی در شهرری اشاره می‌کند و می‌گوید: «حریم شهرری مهم‌ترین و حساس‌ترین نقطه برای توسعه حاشیه‌نشینی و زاغه‌نشینی است و اگر مدیریت مناسب و منسجمی بر زاغه و کپرسازی در حریم شهرها و روستاها صورت نگیرد مشکلات کلانی به کالبد ری تحمیل می‌شود. حتی ممکن است در بخش‌هایی از حریم منطقه سکونتگاهی ایجاد شود که تخریب یا تأیید آن مدیران شهرستان ری را دچار چالش‌های جدی کند.»
- سکونتگاهی جذاب برای مهاجران غیرقانونی
«علیرضا رضوی» درباره دلایل مهاجرپذیری شهرری می‌گوید: «شهر ری به دلایل زیادی به محلی مناسب برای زندگی مهاجران داخلی و خارجی تبدیل شده است. زیارتی بودن و رونق بازارهای این منطقه، نزدیکی شهرری به پایتخت، پایین بودن هزینه‌های زندگی نسبت به تهران از عواملی است که حاشیه‌نشینی در این شهر را رونق داده است.» این جامعه‌شناس بر این باور است که تکدی‌گری و دستفروشی از مشاغل عمده مهاجران غیرقانونی و به‌ویژه کودکان‌کار است و رفت‌وآمد زائران و گردشگران به شهرری سبب شده این افراد شهرری را برای سکونت و کسب و کار انتخاب کنند. مهاجرت بومیان محله‌های همجوار زاغه‌نشینان و تغییر بافت جمعیتی محله‌ها، شلوغی و انباشت جمعیت در شماری از محله‌ها، کاهش سرانه‌های خدماتی و رشد آسیب‌های اجتماعی از اثرات افزایش بی‌قاعده مهاجرپذیری و حاشیه‌نشینی بی‌ضابطه در شهرری است.
- سازمان‌های مردم‌نهاد و کاهش آسیب‌های حاشیه‌نشینی
«حسین ایمانی جاجرمی» دانشیار گروه مطالعات توسعه دانشگاه تهران آلوده شدن معضل حاشیه‌نشینی به سیاست را از دلایل بغرنج و پیچیده شدن این مسئله عنوان می‌کند و دخالت سازمان‌های مردم‌نهاد را در حل معضلات حاشیه‌نشینی مؤثر می‌داند. ایمانی جاجرمی می‌گوید: «همه جای دنیا امور مربوط به اسکان‌های غیررسمی و حاشیه‌نشینی مربوط به نظام مدیریت شهری است که برای حل مسائل و مشکلات حاشیه شهرها برنامه‌ریزی می‌کنند، اما در کشور ما حاشیه‌نشینی به سیاست آلوده شده و تا به حال شهرداری‌ها و شوراها چنان که شایسته است نتوانستند این مسائل را حل کنند.» این استاد دانشگاه استفاده از ظرفیت نهادهای مردم‌نهاد را راهی برای کاهش آسیب‌های اجتماعی حاشیه‌نشینی عنوان می‌کند و معتقد است کثرت دستگاه‌های متولی حاشیه‌نشینی و نداشتن نگاه محلی به این موضوع از موانع ضابطه‌مند شدن و محدود کردن حاشیه‌نشینی است.
نظر شما