همشهری آنلاین_سحر جعفریان: بر این باور است: «این از دست دادن، به دنیایی از به دست آوردنهای مالی و نقدی میارزد.» از حدود سال ۱۳۸۹ با توجه به تجربه و شناختی که از هممحلهایهای خود و شرایط زیستیشان پیدا کرده بود، تصمیم میگیرد کارگاههای مشاوره گروهی و جلسات روانشناسی بهصورت تخصصی و رایگان برگزار کند تا شاید به گونهای از بار فشار روحی افراد در این شرایط سخت، بکاهد و مهارتهای زندگی شاد را تعلیمشان دهد.
آن هم در روزگاری که افسردگی و بیماری، موضوع شماره یک بسیاری از کلانشهرنشینان شده است. این آغاز داستان شکلگیری انجمن خیریهایی با جامعه هدف «دختران و بانوان آسیب دیده اجتماعی» است که اکنون «بنفشه مهری»، ۴۰ ساله، کارشناس ارشد روانشناسی و ساکن محدوده «سیمتری جی»، آن را به امید روزهایی که دختران هممحلهایاش از آسیبهای فردی و اجتماعی با سلاح «آگاهی» و «حمایت» در امان بمانند، دنبال میکند. در گزارش پیش رو، ساعتی را مهمان این فعال اجتماعی و خیّر هممحلهای شدهایم تا ضمن گفتوگوی صمیمانه از فعالیتها و خدمات متنوع کارگاههای روانشناسی و انجمن مردمنهاد او مطلع شویم.
دیوار نوشتههای کاغذی، در همه قسمتهای سرای محله «امامزاده عبدالله» (ع) نصب شدهاند. مراجعهکنندگان بسیاری با دیدنش توقفی کوتاه میکنند. گویی که میخواهند چیزی به خاطر بسپارند. بر سطور آن دقیقتر میشوند. عقربههای ساعت به عدد ۱۰ صبح که نزدیک میشوند، رفت و آمدهای داخل سرای محله افزایش مییابد. در ورودی سالن جلسات که محل برگزاری کارگاهای خودشناسی، مهارتهای ارتباطی و اصول تربیتی و شخصیتی است به روی مراجعهکنندگان باز میشود. یک به یک یا ۲ به ۲ وارد میشوند. صندلیهایی را با حفظ فاصلهگذاریهای فیزیکی و بهداشتی انتخاب میکنند و مینشینند.
برخی دفتر و قلم آماده میکنند و برخی دیگر اما گوشیهای هوشمند خود را در حالت ضبط صدا قرار دادهاند. از نوجوان ۱۷ ساله تا بانوی ۶۰ ساله، مشتاقانه منتظر شروع کارگاه، به تخته سفید و فلزی روبهرویشان چشم دوختهاند. درست رأس ساعت ۱۰، مربی که همه او را «خانم مهری» صدا میزنند با لبخند وارد سالن میشود. به احترام بر میخیزند. دقایقی به خوشوبشهای کوتاه سپری میشود. خانم مهری با نوشتن عبارت «عزت نفس» روی تخته، کلاس را بهطور رسمی آغاز میکند. ابتدا از تفاوت روانشناسی معنایی و معنوی با روانشناسی زرد میگوید و سپس مصادیقی از این تفاوت عنوان میکند تا حاضران در کارگاه در انتخاب مسیر درست، با آگاهی قدم بردارند.
- شناسایی و دستهبندی آسیبهای منطقه
ساعت ۱۲، کلاس به پایان میرسد و بانوان برای پرسش سؤالهای خود، خانم مهری را دوره میکند. کمی کمتر از یک ساعت به همین منوال میگذرد. خانم مهری پس از فراغت از پرسش و پاسخها، به گرمی پذیرایم میشود. برای آغاز گفتوگو، خاطراتش در سالهای پیش را جستوجو میکند و میگوید: «از حدود ۲۵ سالگی به تدریس در دروس و مدارس مختلف پایتخت بهویژه منطقه ۹ مشغول بودم و چون اولویتم در تدریس تنها درس و تئوری نبود، بسیار در شخصیت و رفتار دانشآموزانم دقیق میشدم. مدتی گذشت تا توانستم به شناسایی و دستهبندی آسیبها و دلایل هنجارشکنیها در مقاطع مختلف تحصیلی، حتی مقطع ابتدایی برسم.
تصمیم گرفتم به حوزه مشاوره و تربیت اخلاقی ورود کنم. بنابراین بهگونهایی از تدریس استعفا دادم و داوطلب مشاورههایی شدم که به خوبی میدانستم اغلب خانوادههای ساکن در منطقه از پرداخت هزینه آن با هدف رفع مشکلات خانوادگی و تربیتی ناتوان هستند. خدا را شکر که بسیاری از مدیران مدارس با توجه به سابقه فعالیتم، از طرح مشاورههای داوطلبانه حمایت کردند. ابتدا به شناسایی دانشآموزان و خانوادههایی که بهگونهایی درگیر مشکلات متعدد بودند، پرداختم. سپس کارگاههای آموزشی و روانشناسی برگزار کردم و پیگیر مشکلاتشان شدم.
افسردگی، پرخاشگری، کاهش سن استفاده از سیگار و موادمخدر و تمایلات جنسی زودهنگام و بیمارگونه از جمله مهمترین مشکلات و اختلالاتی بود که اغلب دانشآموزان و اهالی درگیر آنها بودند. کارگاهها و کلاسها هر بار با استقبال بیشتری مواجه میشدند. بهگونهایی که امروز پس از گذشته بیش از ۱۰ سال، همچنان استاد دانشگاه، مدرس حوزه، معلم، پرستار، خانهدار و کارمند با هزاران شوق و ذوق، متقاضی حضور در کارگاهها هستند.»
- مهربانی با پشتوانه پژوهشی
فعالیتهای داوطلبانه سنگ صبور همسایهها به همینجا ختم نمیشود. مهری ادامه میدهد: «گاه کارگاهها به قدری شلوغ از جمعیت میشوند که باید به فکر تأمین صندلیهای بیشتر بود. برگزاری جلسات کتابخوانی نیز از دیگر اقدامات ما در این کارگاههاست که بسیار مورد پسند اهالی قرار گرفته است. رسالت این کارگاهها از همان ابتدا ایجاد آرامش درونی و آموزش مهارتهایی بوده است که بسیاری گمان میکردند، میدانند و نیازی به یاگیری نیست.
در حالی که سواد حاصل از تحصیلات دانشگاهی یا جستوجوهای اینترنتی، بخش کوچکی از «دانایی» افراد به شمار میآید و آگاهی حاصل از تجربه و مطالعه، بخش اعظم و کیفیتی مطلوب و اثربخش است که جامعه تکنولوژی زده امروز بیش از هر زمان دیگری به آن نیاز دارد. این میان نباید از فرهنگ و سنت مهرورزی نیز غافل ماند. برای همین از شرکتکنندههای کارگاهها خواستیم تا در صورت امکان مبالغی هر چند اندک در سبد مهربانی قرار دهند تا به سبب این قطره قطرههای مهربانی، دختران و بانوان آسیب دیده منطقه را که در طول مدت فعالیتهای اجتماعی خود شناسایی کردهام، دریابیم.»
بانوی خیّر و جهادگر هممحلهای از تأثیر پژوهشها در کیفیت رفاه روانی محله میگوید: «اگر در هر محلهای گروهی پژوهشگر و روانشناس با مشاهده میدانی، نظرسنجی و انجام مشاورههای فرد به فرد، به شناسایی آسیبها و ضدهنجارهای دارای فراوانی در همان محله و محدوده جغرافیایی که متأثر از وضعیت اقتصادی، فرهنگی و آموزشی است، بپردازند، بهطور حتم شاهد اصلاح کیفیت زندگی در همه ابعاد خواهیم بود. چراکه پشتوانه پژوهشی و مطالعاتی در هر زمینهای میتواند سرعت و استاندارد نتیجه را بالا ببرد. بهویژه در مناطقی مانند منطقه ۹ که ساکنان آن، مشاوره را بهرغم مشکلاتی که برطرف شدن آنها در گرو همان مشاوره است جدی نمیگیرندو در اولویت قرار نمیدهند.»
- کتابهای پیشنهادی بنفشه مهری برای بهبود کیفیت مهارتهای ارتباطی و درونی
تئوری انتخاب
خودشناسی به زبان ساده
نیمه تاریک وجود
سرگذشت مشهورترین زنان کارآفرین
به سوی کامیابی
خودت را به فنا نده
نظر شما