این جشنواره در حالی با عدد ۱۲ شروع میشود که سن آن نزدیک به ۲۴ سال است.
رحمتالله محرابی، دبیر این دوره هدف از برگزاری آن را کمک به رشد کمی و کیفی نمایشهای عروسکی و تبادلات و عرضه توانمندی گروههای ایرانی در عرصه بینالمللی ذکر کرد و گفت: «برخلاف سال گذشته جشنواره امسال به شکل رقابتی برگزار میشود.»
افسانههای کهن، مثلها و متلهای ایرانی، اعتقادات و آیینها از جمله مضامین اصلی برای آثار حاضر در جشنواره بوده است.
به گفته دبیر جشنواره یکی از ویژگیهای جشنواره دوازدهم 2 بخش مسابقه ایران و بینالملل است. در بخش مسابقه بینالملل 7 گروه نمایشی خارجی با 7 نمایش از 4 کشور هلند، ایتالیا، اتریش و بلاروس با 8 کار ایرانی به رقابت میپردازند.
محرابی اعلام کرد: « نمایشهای ایرانی که به بخش بینالملل میآیند باید از سطح قابلقبولی برخوردار باشند.»
دبیر جشنواره از برپایی ورکشاپهایی با حضور کارگردانها و گروههای خارجی، چاپ3 عنوان کتاب «مقدمهای بر فانتزی» نوشته شیوا مسعودی، « عروسک و نمایش عروسکی» ترجمه آزاده نوری و همایون فربد و «زبان عروسک» ترجمه شیوا مسعودی را از برنامههای جانبی این جشنواره ذکر کرد.
همچنین چاپ 2 اثر «اوسنه گم شده» نوشته طلا معتضدی و «علیبابا و چهل دزد بغداد» نوشته جواد ذوالفقاری و تقدیر از 3 نمایشنامه «مرد کوچک»، «ماه پیشونی» و «مشکل دردسرساز» که در بخش مسابقه نمایشنامهنویسی شرکت کردهاند، از دیگر بخشهای این جشنواره است.
فارغ از آمار کمی
امسال 296 اثر نمایشی به دبیرخانه جشنواره ارسال شد که 161 اثر متعلق به گروههای تهران و 135 اثر دیگر متعلق به گروههای شهرستانی بودهاند.
در بخش نمایشهای فضای باز، 27 اثر به دبیرخانه رسید که 9 اثر از تهران و 18 اثر از شهرستانها بود. محرابی گفت: « در مجموع 25 گروه شهرستانی در این 2 بخش تقاضا داده بودند که خود جای بررسی و مطالعه دارد. »
آثار راه یافته به مرحله بازبینی صحنهای 57 اثر است. 38اثر از تهران و 19 اثر از شهرستان هستند.
در بخش نمایشهای فضای باز تمامی آثار به بخش بازبینی راه یافتند.25 اثر در بخش مسابقه ایران، 13 اثر در بخش مسابقه بینالملل، 17 نمایش در بخش فضای باز، 5 نمایش در بخش مرور، یک نمایش در بخش ویژه بینالملل و یک نمایش در بخش جنبی حضور دارند که در مجموع 82 اجرای صحنهای و 68 اجرا در فضای باز را شامل میشود.
محرابی اظهار کرد: « در این دوره از جشنواره دستیابی به آمار کمی مد نظر نبوده و حتی درباره حضور آثار خارجی نیز کیفیت مناسب و استاندارد برگزاری رویدادهای بینالمللی مورد توجه قرار گرفته است.»
تفاوت با جشنوارههای قبلی
روال همیشگی انتخاب آثار در این دوره از جشنواره با جشنوارههای گذشته تفاوت داشت؛ به نمایشنامههایی که در مرحله انتخاب رد شدند، فرصت دوباره داده شد.
دلیل این موضوع را دبیر جشنواره ایجاد فرصت برای گروههای نمایشی دانست و گفت: « امسال در مرحله بازخوانی، آثار مردود شده نیز مورد بازبینی قرار گرفتند و تعدادی نمایش هم به جشنواره به این صورت را ه یافتند.»
جشنواره عروسکی تا کنون به شکل غیررقابتی برگزار میشد اما امسال این روال تغییر کرده. جایزههای این جشنواره مانند دیگر جشنوارههای مرسوم شامل سکه، تندیس و لوح تقدیر خواهد بود.
اما نکته مهم حمایتی است که از گروه برگزیده خواهد شد که شامل حمایت از آثار تولید بعدی گروه خواهد بود. محرابی اضافه کرد: « گروههایی که برگزیده میشوند کمک هزینه خواهند گرفت تا در تولید بعدی از آن استفاده کنند.»
همچنین از کلیه نمایشهای شرکتکننده در جشنواره تصویربرداری شده و توسط مؤسسه رسانههای تصویری در اختیار خانوادهها قرار میگیرد. ضمنا کلیه درآمد فروش فیلمها نیز به گروهها تعلق میگیرد.
حل مشکل اجرا بعد از جشنواره
مشکل اجرا نشدن نمایشهای عروسکی که در جشنوارههای گذشته شرکت کردهاند، بهنظر غیرقابل حل میآید. سال گذشته 8 کار عروسکی برای اجرا در سالنهای تئاتر شهر برگزیده شدند که تنها نمایش «ماکاندو» در کارگاه نمایش به روی صحنه رفت.
بعد از این جشنواره هم نمایش «زمین و چرخ» اجرا خواهد شد. اما این موارد باعث دلگرمی خانواده عروسکی نیست. دبیر جشنواره با توجه به سمتش در سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران این وعده را داد که نمایشها به اجرای عمومی درآیند.
او گفت: «با سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران - تنها حامی برگزاری جشنواره تا این لحظه - مذاکراتی جهت اجرای عمومی آثار انجام گرفته و قرار شده تا سازمان در برنامههای اجرایی خود فرصتی برای اجرای این آثار فراهم نماید.»
برنامهریزی و اعمال مدیریت
برخلاف دبیران گذشته جشنواره نمایش عروسکی- که سابقه تئاتری، خصوصا در عرصه نمایشهای عروسکی داشتهاند- امسال دبیر جشنواره علاوه بر تجربه مدیریتی، بیشتر سابقه مدیریت در عرصه سینمایی دارد. درست برخلاف بهروز غریبپور و جواد ذوالفقاری دبیران دورههای قبلی جشنواره عروسکی.
این نکتهای است که محرابی برای آن چنین پاسخی داد: «دبیر جشنواره عروسکی بیشترین ماموریت و مسئولیتش برنامهریزی و اعمال مدیریت است. این اعمال هم به تجربه و تخصص و علایق فرد برمیگردد.»
تحصیلات او در زمینه ادبیات دراماتیک است ولی او تحصیل خود را در زمینه بازیگری و کارگردانی ادامه داده است.
دوازدهمین جشنواره بینالمللی تئاتر عروسکی مبارک از 19مرداد آغاز به کار میکند و 26 مرداد ماه طی مراسمی در فضای باز تالار وحدت به کار خود پایان میدهد.
داوران جشنواره عروسکی 12
9 تالار نمایشی شامل تالارهای اصلی، چهارسو، قشقایی، سایه، کارگاه نمایش مجموعه تئاتر شهر و تالارهای هنر، سنگلج، خانه نمایش و فردوسی میزبانان جشنواره هستند و هیأت داوران چنین معرفی شدهاند:
داوران بخش فضای باز: حمیدرضا افشار، علی پاکدست و سعید درویشنژاد
داوران بخش مسابقه بینالملل: یوسف صدیق، هما جدیکار از ایران و ژاک ترودو دبیر کل یونیما از کانادا، استفامو کیونچی از ایتالیا و یوری الکسی یویت سامایلوف از روسیه
داوران بخش مسابقه ایران: مسلم قاسمی، کریم سعیدیان، ایرج محمدی، داوود کیانیان، شادی پورمهدی، آزاده پورمختار، محمد نعمتیپور، اردشیر کشاورزی، محمد عاقبتی، محمد اعلمی و آذر مبارکی.