به گزارش همشهری آنلاین، شش داستان مجموعه دانوب خاکستری اثر غاده السمان، اغلب حول ماجراهای جنگ شش روزه کشورهای عربی و اسرائیل در سال ۱۹۶۷ و تاثیری است که بر مردم عرب گذاشت. نویسنده از تجربیات شخصی خود در همین دوره جنگ شش‌روزه در داستان‌ها استفاده کرده است.
غاده السمان در زمان جنگ، مجری رادیوی سوریه بود و اخبار فتوحات ارتش‌های عربی را گزارش می‌کرد؛ چیزی که بعدها متوجه شد دروغ بوده است. برادر او نیز در جبهه جنگید و در همین جنگ کشته شد و این اتفاق تاثیر عمیقی بر روح و روان او به جا گذاشت. در جنگ شش روزه کشورهای عربی سوریه، مصر و اردن در مقابل اسرائیل، کشورهای عربی شکست خوردند و اسرائیل بخشی از خاک آن‌ها را اشغال کرد که از جمله این مناطق اشغالی تمامی کشور فلسطین بود. چنین اتفاقی، تاثیر منفی زیادی بر روحیه مردم عرب گذاشت و در داستان‌های این کتاب نیز، هر چند گاه غیر مستقیم، می‌توان تاثیر اندوه‌بار و دردناک این شکست را مشاهده کرد.
دانوب خاکستری شش داستان را در برمی‌گیرد: دانوب خاکستری، حریق آن تابستان، ساعت دوزمانه و کلاغ، لکه‌ای نور بر صحنه، لیلا و گرگ و ای دمشق. راوی پنج داستان زن و راوی یکی از داستان‌ها مرد است و روایت‌ها، حال و هوایی زنانه دارند. هویت راویان او گاه مشخصا به یک کشوری عربی خاص برمی‌گردد و گاه در معرفی آن‌ها به عبارت کلی «کشوری عربی» بسنده می‌شود. دغدغه و دل‌مشغولی‌های آن‌ها مسئله هویت، وطن، عشق و تعلق و شکست در جنگ شش روزه ۱۹۶۷ است. قهرمانان داستان‌ها روایتگر زنانگی‌های سرکوب‌شده، در مرز خیال و واقعیت زندگی می‌کنند و لحن شاعرانه داستان، این را به خوبی نشان می‌دهد.
نویسنده در ۱۹۴۲ در دمشق به دنیا آمده است و پدر او، فارغ‌التحصیل مقطع دکتری در رشته اقتصاد از دانشگاه سوربن، رئیس دانشکده حقوق دانشگاه دمشق و مدتی هم وزیر آموزش و پرورش بود. غاده در کودکی زبان فرانسه آموخت و با قرآن مأنوس شد. در سوریه لیسانس زبان و ادبیات انگلیسی گرفت و برای ادامه تحصیل به دانشگاه امریکایی بیروت رفت. بعد برای مقطع دکتری راهی لندن شد ولی طبق قانون باید فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها برای خروج از کشور از دولت اجازه می‌گرفتند. السمان چنین اجازه‌ای نداشت و به طور غیابی به سه ماه زندان محکوم و سال‌ها بعد تبرئه شد. او تا سال ۱۹۶۹ میان لبنان و کشورهای دیگر عربی در رفت و آمد بود، در سال ۱۹۷۷ انتشارات غاده السمان را در بیروت تاسیس کرد و اواخر دهه هشتاد راهی پاریس شد و تا امروز در این شهر اقامت دارد.
سه داستان از این مجموعه، از کتاب کوچ لنگرهای قدیمی (۱۹۷۳) و سه داستان دیگر از کتاب شام غریبان (۱۹۶۶) این نویسنده انتخاب شده است. داستان‌های مجموعه دانوب خاکستری، از زبان عربی ترجمه شده‌اند و ترجمه خوبی دارند. برای کسانی که به داستان‌هایی با حال و هوایی عربی علاقمندند، این کتاب می‌تواند انتخاب خوبی باشد. هرچند برخی از این داستان‌ها دارای لحنی بی‌پروا هستند و نه چندان باب طبع فرهنگ مردسالار خاورمیانه.
این کتاب را نرگس قندیل‌زاده، دانش‌آموخته زبان و ادبیات عربی از دانشگاه‌های تهران و تربیت مدرس ترجمه و نشر ماهی منتشر کرده است.
نظر شما