خاورمیانه و شمال آفریقا یکی از مناطقی است که اکونومیست گزارش جداگانه‌ای از میزان هزینه زندگی در شهرهای بزرگ آن را منتشر می‌کند.
در این گزارش، هزینه زندگی در 17 شهر بزرگ منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا شامل استانبول، امان، کازابلانکا، دوبی، ابوظبی، دوحه، کویت، منامه، مسقط، ریاض، الخبر، قاهره، جده، دمشق، الجزیره، تونس و تهران از جنبه‌های مختلف مورد مقایسه قرار می‌گیرد. قیمت مواد غذایی، پوشاک، هزینه حمل‌ونقل و خدمات رفاهی مهم‌ترین شاخص‌های مقایسه هزینه زندگی در این گزارش هستند.
اکونومیست برای دستیابی به معیار مناسبی برای مقایسه هزینه زندگی در این 17 شهر، متوسط قیمت هر کدام از شاخص‌ها را در هر شهر با مورد مشابه در شهر نیویورک مقایسه کرده است. مثلاً این مقایسه نشان داده که متوسط قیمت مواد غذایی در تهران 40 درصد متوسط مواد غذایی در شهر نیویورک است. این در حالی است که در شهر دوبی، این نرخ 80 درصد است که بیانگر آن است که متوسط قیمت مواد غذایی در شهر دوبی 2برابر تهران است.
نکته مهم درباره نتیجه این مقایسه که تهران را در مجموع به‌عنوان ارزان‌ترین کلانشهر منطقه معرفی کرده این است که این نتیجه به معنای پایین‌تر بودن نرخ تورم در تهران نسبت به دیگر شهرها نیست،بلکه آمارها بیانگر آن است که نرخ تورم در ایران در سال‌های اخیر همواره یکی از بالاترین نرخ‌های تورم در سطح منطقه بوده است. در واقع این ارزانی برای شهروندان محسوس نیست چرا که گرانی مزمن به عنوان پاشنه آشیل اقتصاد ایران همواره مطرح بوده است.
از سوی دیگر نرخ متوسط دست‌مزدها در ایران و تهران بالا به نظر نمی‌رسد و شاید به این دلیل ارزانی‌های تهران برای شهروندان به چشم نمی‌آید، هر چند باید گفت، نرخ متوسط دست‌مزدها در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا تقریباً یکسان است.
شاید علت این که تهران توانسته رتبه آخر گران‌ترین‌ها و پرهزینه‌ترین‌ها را در این رتبه‌بندی به دست آورد، حجم بالای یارانه‌ای است که در کشورمان برای کالاهای اساسی پرداخت می‌شود. همین مسئله موجب ارزان‌تر بودن این اقلام در ایران شده است، اما همین ارزانی، مصرف بی‌رویه را به‌دنبال داشته و دارد. یکی از دلایلی که هدفمند کردن یارانه‌ها و آزادسازی قیمت‌ها را در دستور کار دولت قرار داده همین واقعیت است.گزارش جدید مؤسسه اکونومیست که حکایت از ارزان بودن تهران و کم‌هزینه بودن آن در مقایسه با سایر شهرهای بزرگ منطقه دارد، حسن مهمی در پی دارد: جذب گردشگر.
با انتشار چنین گزارش‌هایی مسلماً گردشگران خارجی علاقه‌مندی بیشتری به سفر به تهران و ایران پیدا می‌کنند، چون به هر حال در اینجا می‌توانند سفر ارزان‌تری داشته باشند.نکته مهم دیگر این گزارش، آن است که کلاً منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا در مقایسه بادیگر مناطق جهان، یک منطقه ارزان محسوب می‌شود. در تمامی 17 شهر منطقه که در این گزارش مورد بررسی قرار گرفته‌اند، هزینه خدمات رفاهی کمتر از یک سوم هزینه مشابه در شهر نیویورک است.
البته هرچند قیم ت همه کالاها و خدمات در شهرهای منطقه ارزان‌تر از دیگر مناطق جهان نیست، اما شهرهای بزرگ منطقه،عموماً برای زندگی کم‌هزینه‌تر از شهری مثل نیویورک هستند. در این بین، شهر استانبول یک استثناست که هزینه زندگی در آن اندکی بیشتر از
نیویورک است.
موادغذایی
گرانی در ترک‌ها و عرب‌ها از لحاظ متوسط قیمت مواد غذایی و اقلام خوراکی، استانبول، گرانترین شهر منطقه است. متوسط قیمت مواد غذایی در این شهر 85درصد نرخ مشابه در نیویورک است. پس از آن شهرهای عرب حاشیه خلیج‌فارس قراردارندکه نشان‌دهنده گران بودن مواد غذایی در این کشورهاست. در رتبه آخر هم تهران قرار دارد که ارزان‌ترین غذاها را در سطح منطقه دارد.
حمل ونقل
عاقبت بنزین ارزان هزینه حمل‌ونقل در تهران نسبت به سایر شهرهای منطقه، بسیار پایین است. متوسط کرایه حمل‌ونقل در تهران تقریباً یک‌پنجم استانبول و یک‌چهارم دمشق است که مطمئناً ارزان بودن بنزین مهم‌ترین علت آن است. مسقط پایتخت عمان دیگر شهر ارزان منطقه از جنبه قیمت حمل‌ونقل است و پس از آن 3 شهر از عربستان شامل ریاض، جده و الخبر قرار دارند. استانبول هم گرانترین کرایه‌ها را در سطح منطقه دارد.
خدمات رفاهی
وفور ارزانی در منطقه هزینه خدمات رفاهی (آب، برق، گاز، تلفن و ...) در تمامی کشورها و شهرهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، نسبت به سایر نقاط جهان، ارزان است. در شهر الخبر که گرانترین شهر منطقه از این لحاظ است، متوسط هزینه خدمات رفاهی 74 درصد هزینه مشابه در شهر نیویورک است. هزینه خدمات رفاهی در تهران به‌طور متوسط 85درصد ارزان‌تر از شهر نیویورک است.
پوشاک
لباس ارزان در دمشق ارزان‌ترین پوشاک را در سطح منطقه می‌توان در دمشق، پایتخت سوریه پیدا کرد. متوسط قیمت پوشاک و لباس در این شهر 40 درصد نرخ کالاهای مشابه در نیویورک است. بعد از دمشق تهران ارزان‌ترین شهر از لحاظ قیمت پوشاک محسوب می‌شود. در واقع تنها از لحاظ قیمت پوشاک است که تهران رتبه ارزان‌ترین را به‌خود اختصاص نداده و پشت سر دمشق قرار گرفته است.
