فردوسی در سالیان دراز رنج برد تا کاخی محکم پیریزد و زبان فارسی را بهعنوان عامل هویتساز و وحدتبخش مردم ایران زمین حفظ کند.
بزرگان ادب پارسی نیز طی سالیان دراز با ممارست در متون اصیل پارسی سعی در پاسداشت زبان پارسی داشتهاند.
دکتر میرجلالالدین کزازی که نه تنها در دانش نظری بلکه در رفتار عملی، با گویش زیبا، دقیق و اصیل، شنوندگان و شاگردانش را طی سالیان دراز مجذوب کرده؛ از مفاخر ادبی و فرهنگی این مرز و بوم است که با دلسوزی، صبوری و روی گشاده سعی بر استفاده از واژههای اصیل پارسی و ترغیب ایرانیان به حفظ زبان اجدادشان دارد.
دکتر میرجلالالدین کزازی تحصیلکرده زبان و ادب پارسی، متولد کرمانشاه و استاد ادبیات دانشگاه علامه طباطبایی، تاکنون به تربیت دانشجویان متعددی مبادرت ورزیده و برای حفظ گوهر زبان پارسی سالیان متمادی قلمفرسایی و پژوهش کرده است. آثار متعدد ایشان در شناساندن زبان و فرهنگ ایران باستان همواره چراغ راه حافظان فرهنگ این مرز و بوم بوده است.
تخصص استاد کزازی در شرح و گزارش شاهنامه فردوسی به خوبی در اثر چندین جلدی ایشان تحت عنوان نامه باستان آشکار است.
به سراغ دکتر کزازی رفتیم تا این بار از دریچه دیگر باب گفتوگو را بگشاییم که البته ایشان نیز با روی گشاده و خنده همیشگی در پس چهره محکم و استوارشان خواسته را ما پذیرفتند.
- زبان مهمترین و شاید یگانه عامل هویتساز برای افراد یک ملت است اما از آنجا که در زمان فعلی، زبان پارسی در معرض تهدید انواع خطرها و هجوم واژههای بیگانه از زبانهای مختلف و ساختن اصطلاحات و ترکیبات خودمانی است ما چگونه میتوانیم زبانمان را از آسیب این حملات حفظ کنیم و زبان پارسی اصیل را به میان تودهها ببریم؟
برای پاسداشت زبان پارسی از گزند و آسیب در این روزگار، کارآترین و اثرگذارترین شیوه این است که ما در رسانهها از هرگونه رسانه- خواندنی، نوشتاری یا دیداری و شنیداری- یا دیگر شیوههای پیامرسانی مانند هنرهای گوناگون، زبان پارسی را بهگونهای به آیین، درست و شیوا به کار بگیریم. هیچ راه و چارهای دیگر نیست زیرا به یاری این ابزارها و امکانهاست که میتوان زبان سخته و درست پارسی را به میان مردم برد. راه دیگر این است که در کتابهای درسی به ویژه کتابهایی که برای نوآموزان نوشته میشود ما زبان پارسی را پیراسته از لغزش، آشفتگی و نابهنجاری به کار بگیریم. با این شیوهها میتوان زبان پارسی را به میان تودههای مردم برد.
- سخن گفتن شما به زبان پارسی اصیل به چه زمانی برمیگردد؟
زمانی را نمیتوانم به درستی نشان بدهم و بگویم در آن روز، در آن ماه، در آن سال، من این شیوه را در گفتار و نوشتار به کار گرفتهام اما میتوانم گفت بیش از 2 دهه است که میکوشم از واژههای نژاده و ناب پارسی در گفتار و نوشتار بهره ببرم و زبان پارسی را به گونهای بسامان، بهنجار و به آیین به کار بگیرم.
- بهنظر میرسد در میان رفتارهای افراد در محیطهای اجتماعی با محیطهای خانوادگی بعضاً تفاوتهای چشمگیری وجود دارد. اما از آنجا که ماهیت رفتار شما با تمرکز بر محوریت زبان با دیگر افراد تفاوت دارد آیا شما در منزل هم از این شیوه گفتار پیروی میکنید،مثلاً در صحبت کردن با فرزندانتان؟
پیداست هرکس هر شیوهای را در گفتار به کار میگیرد بسته به اینکه در کجا و با چه کسی و چرا سخن میگوید دگرگونیهایی در آن شیوه روامیدارد، من هم بدانسان که در دانشگاه یا بزمی فرهنگی و ادبی سخن میرانم پیداست که در کوی و برزن یا با خانواده سخن نمیگویم؛ اما به هر روی این شیوه در آن گفتارها هم اثر نهاده است. درصد واژههای پارسی در این گفتارها نیز اگر بررسی شود و آماری بگیرند بیشتر از گفتاری است که دیگران بر زبان میرانند.
- آیا از طرف شما برای استفاده از واژگان زبان پارسی اصیل در بین اعضای خانواده و فرزندانتان الزامی وجود دارد و آیا آنها هم مانند شما صحبت میکنند؟
فرزندان من به هر شیوه که خوش میدارند سخن میگویند اما به هر روی این گرایش در گفتار و نوشتار آنها دیده میشود ولی اینکه به درستی من سخن بگویند، اینگونه نیست.