همشهری آنلاین _ رضا نیکنام: پیرزن افغانی که با پوشش محلی خودشان آمده و نان‌های داغ را داخل روسری گلدارش می‌گذارد با همان زبان نصفه نیمه فارسی و پشتویی(زبان بخشی از کشور افغانستان) به معترضان این مطلب را می‌رساند که تعدادشان در خانه زیاد است و یکی دوتا نان به جایی‌شان نمی‌رسد. هوشنگ خان، شاطر محله هم که خوشحال است از صف طولانی نان گفته بی‌بی نمیر را صحه می‌گذارد: «این بنده خداها که تقصیری ندارند. به خانه‌شان سر بزنید می‌بینید که ۱۰ تا ۲۰ نفر در یک گله‌جا زندگی می‌کنند و صبحانه، ناهار و شامشان یکی است.» جلال خوش سیما یکی از افرادی که درصف منتظر رسیدن نوبتش مانده چند نمونه از خانواده‌های افغانستانی پرجمعیت در محله فیروز بهرام را نام می‌برد که خودش در بنگاه املاکش اجاره نامه‌شان را نوشته است. خانواده‌های بهادرخان، بلتون، برکت و بیدارخان هرکدامشان بین ۱۵ تا ۲۵ نفر جمعیت دارندکه البته با نسبت‌های فامیلی نزدیک مثل عمو، عموزاده، دایی، دایی‌زاده و... به زندگی دورهمی خوگرفته‌اند.
- گرانی مهاجران را به جنوب شهر کشاند
وقتی با مشاوران املاک و مستغلات مناطق مختلف ۱۶، ۱۷، ۱۸، ۱۹ و ۲۰ حرف می‌زنم متوجه می‌شوم که طی یک تا ۲ سال گذشته تعداد خانه‌های اجاره شده توسط مهاجران افغانستانی رو به افزایش بوده است. «مصطفی قلی خسروی» رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران نیز این مطلب را تلویحا تأیید می‌کند: «بیشترکارگران بخش ساختمان‌سازی از شهروندان افغانستانی‌اند و بالطبع زمانی که ساخت‌وساز در مناطق جنوبی رونق بیشتری داشته باشد این افراد ترجیح می‌دهند که همانجا سکونت پیدا کنند. البته این نکته را هم باید گفت که گرانی‌های چند وقت اخیر در زمینه اجاره‌بها به‌ویژه در مناطق مرکزی و شرق، شمال و جنوب شهر این معادله را بر هم زده و سبب شده تا حتی کارگران افغانستانی شاغل در نقاط دیگر در مناطق جنوب شهر که نسبت به دیگر جاها، اجاره‌های پایین‌تری دارند خانه اجاره کنند؛ خانه‌هایی که عموماً به شکل مستغلاتی و ویلایی‌اند.»
- سکونت ۲۰ -۳۰ نفر در یک خانه
«نویدجعفریان» سال‌هاست که درجنوب شهر دفتر مشاور املاک دارد و به همین دلیل در این زمینه تجربه کسب کرده است. او نگاهی به فایل‌های اجاره می‌اندازد و از ارقام سنگین اجاره خانه و آپارتمان در گوشه و کنار محله‌های قدیمی منطقه ۱۶ از جمله نازی‌آباد حرف می‌زند: «مدتی قبل خانه‌مستغلاتی و ویلایی ۲ طبقه و نیمه با مبلغ ۴۰۰ میلیون تومان به‌صورت رهن کامل و بدون اجاره در اختیار خانواده آقا بشیرکه پرجمعیت و شلوغ است قرار گرفت. البته آقا بشیر هم یک طبقه آن را در اختیار یکی از خویشاوندان و اقوام نزدیکش گذاشته تا هزینه مسکن و خورد و خوراکشان نصف شود.» کارشناس املاک ۲۹ ساله عنوان می‌کند که در بین فایل‌هایی که ماه‌ها قبل اجاره‌نامه‌شان تهیه و تنظیم شده خانه‌های ویلایی وجود دارد که ۲۰ تا ۳۰ نفر از مهاجران افغانستانی با هم در آن زندگی می‌کنند. از آقا «بیدار» که کارگر بازار مبل یافت‌آباد است و یک خانه ویلایی در محله وصفنارد منطقه ۱۷ اجاره کرده می‌پرسم که چرا خودش و هم کیشانش به زندگی در خانه‌های ویلایی علاقه دارند و چرا آپارتمان اجاره نمی‌کنند: «یک‌سفره هست و همه از آن نان می‌خوریم؛ اینکه زندگی مستقل و بدون آقا بالاسر می‌خواهیم چه اشکالی دارد!»
- بافت اجتماعی محله‌ها دگرگون می‌شود
«بهروز مقیمی» از شهروندان ساکن محله نازی‌آباد در زمینه افزایش سکونتگاه‌های مهاجران خارجی درمناطق جنوب شهر به مسئله دگرگونی وگسست فرهنگی درمحله‌ها نکاتی را مطرح می‌کند: «محله‌های قدیمی مثل نازی‌آباد، باغ آذری و جوادیه در منطقه ۱۶، عبدل‌آباد و نعمت‌آباد در منطقه ۱۹، امامزاده حسن(ع) و صفنارد و جلیلی در منطقه ۱۷، صادقیه، فردوس و تولید دارو در منطقه ۱۸ وچشمه‌علی و نفرآباد در منطقه ۲۰ ساکنان بومی، فرهنگ و اصالت خودش را دارند؛ بنابراین می‌توان تصور که بافت اجتماعی این محله‌ها با افزایش جمعیت مهاجران افغانستانی تغییر پیدا کند.»
- مهاجران به آپارتمان‌نشینی تمایلی ندارند
«سامان استادرضایی» از دیگر شهروندان تهرانی از علاقه نداشتن این گروه از مهاجران افغانستانی به زندگی در آپارتمان و مجتمع‌های مسکونی حرف می‌زند. او توضیح می‌دهد که زندگی در خانه‌های ویلایی برای این افراد مقرون به‌صرفه‌تر است. این افراد از یک طرف هزینه کمتری را بابت رهن و اجاره ملک متحمل می‌شوند و از طرف دیگر هم‌سفرگی و زندگی اشتراکی با افراد همزبان و هم‌فرهنگ برایشان لذت‌بخش‌تر است و به این صورت غم دوری از وطن و دیارشان را راحت‌تر تحمل می‌کنند. به همین دلیل است که تمایل به اجاره خانه‌های ویلایی دارندو هر روز تعدادشان بیشتر می‌شود.
- سعید عزیزی/ کارشناس مسائل اجتماعی
اجاره دادن خانه‌ها به مهاجران ایرادی ندارد اما...
شهرنشینی مسائل و تبعات مختلفی به دنبال دارد که یکی از آنها بروز پدیده مهاجرت و افزایش جمعیت شهر و محله‌هاست. در جامعه با افراد دیگری مثل مهاجران افغانستانی نیز مواجهیم که به دلیل جنگ و مسائل داخلی کشورشان و همچنین فقر امکانات و خدمات به ایران مهاجرت کرده و به‌صورت پراکنده در هر گوشه از کشور به‌ویژه در تهران و محله‌های مختلف آن ساکن شده و روزگار می‌گذرانند. نکته مشترک بین این گروه‌ها پیدا کردن شغل مناسب و نیز سر و سامان دادن به زندگی‌شان با حداقل هزینه‌هاست. در هر محله‌ای که ساخت‌وساز رونق داشته باشد به تبع آن مهاجران فرصت یافتن کار و درآمد پیدا می‌کنند. اجاره دادن خانه‌ها به مهاجران خارجی هیچ ایرادی ندارد اما زمانی به تهدید تبدیل می‌شود که خارج از قانون باشد مثلاً اجاره دادن خانه‌ها به مهاجران معتاد و بزهکار یا افرادی که به شکل غیرقانونی و قاچاق وارد کشور شده‌اند.
نظر شما