در این باره که ضرورت وجود نیروی انتظامی چیست؟ گذشته آن چه بوده و امروز چه وضعیت و جایگاهی دارد؟ پلیس در کشور ما چه ویژگیهایی دارد؟ دستاوردهای آن چه بوده و در نبود آن، جامعه با چه آسیبها و مشکلاتی روبهرو خواهد شد؟
نظم و امنیت از ضروریات حیات اجتماعیاند. مرور واقعبینانه تاریخ تحولات جوامع به ما یادآور میشود که ایجاد و حفظ نظم و امنیت را نباید صرفا ً از یک سازمان توقع داشت بلکه باید آن را یک کارکرد فرابخشی و چندوجهی حکومتی و مردمی دانست.
در واقع برقراری نظم و امنیت و پایداری آن، وابسته به کارکرد نهادهای اجتماعی از جمله خانواده، آموزش و پرورش، رسانهها، نهادهای حقوقی، قضائی، انتظامی و... است.
در این میان، در یک نظام حکومتی ارزشمدار و مردمی که نظم امور در گرو حضور و مشارکت هوشیارانه مردم و تثبیت ارزشهاست، میتوان انتظار داشت سطح بالایی از نظم و امنیت مستقر و پابرجا باشد.
از سوی دیگر، برعکس در جوامعی که نظم و امنیت را یک وضعیت و نه یک فرایند میدانند و به نقش و کارکرد نهادهای مختلف اجتماعی در ایجاد و حفظ امنیت توجه ندارند و آن را فقط در سازوکارهای سازمانی و بیرونی جست و جو میکنند، نظم و امنیت خصلتی شکننده و ناپایدار مییابد.
با این مقدمه کوتاه، یادآور این واقعیت ارزشمند میشوم که امروزه در نظام جمهوری اسلامی، وجود پلیس خدمتگزار که برخاسته از ارزشهای مورد تأیید مردم، در کنار مردم و همسو با مطالبات آنان است، نعمتی است بزرگ که جا دارد شکرگزار آن باشیم.
چنانچه نگاهی ولو کوتاه به تاریخ شکلگیری و روند تحول پلیس ایران در پیش از انقلاب داشته باشیم، میبینیم که سازمان پلیس کشور بدینمنظور شکل گرفت که در وهله اول حافظ امنیت و منافع رژیمی غیرمردمی باشد.
در چنین ساختاری نظم و امنیت دولتمردان و حفظ منافع آنان اولویتی بیش از امنیت و منافع مردم داشت. از سوی دیگر دولتمردان رژیم ستمشاهی بهاشتباه تصور میکردند که با استقرار یک سازمان پلیسی متکی به مستشاران خارجی قادر به تامین نظم و امنیت برای خود خواهند بود.
وقوع انقلاب شکوهمند اسلامی و فروپاشی پایههای نظام طاغوت نشان داد که سازوکارهای پلیس غیرمردمی و خارجی تا چه اندازه شکننده و ناپایدار است.
اکنون با گذشت 3 دهه از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی، نیروی انتظامی در جامعه ما با اتخاذ رویکردی درست، با اتکا به ارزشهای بنیادین اسلامی و پایبندی به رعایت منافع مردم و مصالح جامعه، تجربهای موفق و ماندگار را در معرض داوری عموم قرار داده است.
پلیس خدمتگزار در کشور ما راهبرد «جامعهمحور» را مبنای عمل خود قرار داده است.
در این راهبرد، اساسیترین عامل در تولید امنیت، خواست و مشارکت مردم است و پلیس به امنیت مردم بها و اولویتی ویژه میدهد. در این راهبرد، امنیت، یک فرایند است و نه یک وضعیت و لذا پایدار بودن آن اهمیت دارد و نه برقرار بودن آن.
همچنین احساس امنیت، اولویتی بالا دارد و به آرامش روانی مردم توجه زیادی میشود. بدینمنظور نقش مردم در ایجاد و پایداری امنیت یک اصل مهم تلقی شده و همکاری پلیس و مردم برای تامین امنیت جامعه، یک ارتباط باارزش و اثرگذار ارزیابی میشود.
بنا بر این اگر اینک پلیس ایران را در استقرار نظم و امنیت موفق قلمداد میکنیم، جا دارد قدردان ذکاوت، هوشمندی و پایبندی نیروی انتظامی در اجرای اصول راهبرد «جامعهمحور» باشیم. همچنین جا دارد قدردان تلاش بیوقفه و بدون منت پلیس خدمتگزار در عرصههای عمل و رفتار باشیم؛
چرا که نتیجه حسن عملکرد پلیس، جلب اعتماد و مشارکت مردم و دستیابی بهسطحی بالا از امنیت فراگیر در کشور است.
در واقع اگر امروز هفته نیروی انتظامی فرصتی برای بازاندیشی درباره کارکردهای پلیس قلمداد میشود، نمیتوان نسبت به عملکرد موفق پلیس ایران در اتخاذ رویکردی درست و تعهد نسبت به اجرای صحیح آن بیتفاوت بود.
مسلما آحاد جامعه قدردان خدمتگزارانی هستند که به دور از شعار و هیاهو، عملگرایی و خدمت بدون منت را اساس کار خود قرار داده ، مردم را زیر سایه چتر فراگیر امنیت گرفته و زمینه بالندگی و شکوفایی را برای جامعه ایران اسلامی مهیا ساختهاند.
ضمن تبریک هفته نیروی انتظامی به فرماندهان سختکوش و کادر جان برکف نیروی انتظامی، از زحمات کارکنان این نیرو در سراسر میهن اسلامی، از پاسگاههای مرزی گرفته تا کلانتریها، پلیس راه و سایر مقرهای انتظامی تقدیر و تشکر میکنم و توفیق روزافزون آنان را از خداوند بزرگ خواستارم.