همشهری آنلاین - سمیرا باباجانپور: او موفق به دریافت نشان فدراسیون بین المللی هنر عکاسی (فیاپ) شده است. این لقب به هنرمندان عکاسی اعطا می‌شود که کیفیت و تکنیک‌های هنری و تولیدات هنری آنها از طریق شرکت در جشنواره‌های عکاسی بین‌المللی زیر نظر فیاپ تأیید شده باشد. غنی‌زاده معتقد است هنر عکاسی تأثیر زیادی بر زیباسازی شهر و القای فرهنگ شهرنشینی و اخلاق شهروندی دارد. گفت‌وگوی ما را با این عکاس خوش‌ذوق بخوانید.
چه شد که به عکاسی علاقه‌مند شدید؟
علاقه من به فرهنگ و هنر از کودکی شکل گرفت، ولی بیشتر به دلیل وجود دوربین عکاسی یاشیکایی بود که پدرم در یک سفر خریده بود. آن موقع برای ما دوربین عکاسی آنالوگ حکم یک جعبه جادویی را داشت؛ با علاقه دوست داشتیم دست بگیریم و منتظر تمام شدن حلقه فیلم باشیم و ببریم برای ظهور و چاپ. ثبت عکس‌های خانوادگی و گهگاه طبیعت پیرامون برای من لذت‌بخش بود.
بیشتر در چه زمینه‌ای عکاسی می‌کنید و موضوعات‌تان را چگونه انتخاب می‌کنید؟
زمینه عکاسی من میراث فرهنگی است که ممکن است به‌صورت مستند اجتماعی و یا عکاسی مستند هنری ثبت شود. بناهای تاریخی شهرها، مردمان سرزمینم، طبیعت و حیات وحش و... همگی در حوزه میراث فرهنگی جای می‌گیرد. همچنین میراث ناملموس تمام اقوام ایرانی هم بسیار مورد علاقه‌ام است. در مورد بخش دوم سؤال‌تان باید بگویم موضوعاتم را با توجه به علاقه یا نیاز شخصی و اجتماعی مخاطب ایرانی انتخاب می‌کنم. در حال حاضر، روی کتاب مصور شهر خوی با همکاری انجمن عکاسی میراث فرهنگی ایران کار می‌کنم. خوی شهری بسیار غنی از نظر فرهنگی و نگین آذربایجان و محل تلاقی گفت‌وگوهای فرهنگی است.
عکاسی شهری - اجتماعی را هم تجربه کرده‌اید؟
بله. عکاسی شهری و منظر را تجربه کرده‌ام. عکاسی مستند اجتماعی و همچنین عکاسی خیابانی هم بسیار مورد توجه‌ام بوده و انجام داده‌ام.
آیا عکاس و رشته عکاسی می‌تواند کمکی به شهر و مدیریت شهری کند؟
بله و سهم آن بسیار بالاست. برای این اتفاق ابتدا باید تلاش کرد سواد بصری مخاطبان را بالا برد، سپس از رسانه‌ای مثل عکاسی کمک گرفت تا آگاهی‌رسانی و فرهنگسازی از بستر این رسانه اتفاق بیفتد. ضمن اینکه هر هنرمند نگاه خاصی دارد. باید گفت هنرمند با رسانه‌ای که به کار می‌گیرد می‌تواند با مخاطبش ارتباط برقرار و مفهوم و منظور خود را به مخاطب منتقل کند. در این راه، همنوع نگاه عکاس و هم چگونگی ثبت عکس در فرایند عکاسی تعیین‌کننده است.
چه‌چیز در شهر و روابط شهرنشینان برای سوژه عکاسی مناسب است؟
برای من ارتباطات بین انسان‌ها و آثار و بقایای تاریخی خیلی اهمیت دارد.
اگر یک محله از تهران سوژه عکاسی‌تان باشد، کدام محله را انتخاب می‌کنید و علت این انتخاب چیست؟
شاید انتخاب یک محله بین محله‌های متفاوت تهران سخت باشد، ولی قطعاً محله‌های قدیمی و مکان‌هایی چون بازار تهران که بافت قدیمی دارند برای من پر از رمز و راز است و حرف برای گفتن دارد. مثلاً همیشه دوست داشتم از پرتره‌های گاریچی‌های بازار تهران یا مردمی که داخل پایانه‌ها مشغول رفت و آمدند عکاسی کنم. در کل، روابط اجتماعی بین انسان‌ها یا حتی تنهایی‌شان برای من جذبه دارد.
به نظرتان جای یک نگارخانه دائمی عکس محله در محله‌های تهران کم نیست؟
دقیقا. به نظر من، برای هویت‌بخشی به محله‌های تهران وجود این نگارخانه‌ها لازم است. سیر تحول تاریخی در محله‌ها، افراد مهم و تأثیرگذار محله‌ها و بسیاری از موارد دیگر بسیار نقش‌آفرین خواهد بود.
جایگاه عکاسی در زیباسازی تهران چگونه است؟
همان‌طور که قبلاً هم اشاره کردم استفاده از رسانه‌ای به نام عکاسی بسیار می‌تواند مؤثر باشد. هنر محیطی، کنارگذرهای هنری و حتی جلوه‌های بصری به‌صورت نامحسوس می‌تواند در نهادینه کردن اخلاق و فرهنگ بسیار مؤثر باشد. به نظر من، اخلاق حلقه گمشده جامعه کنونی ماست که می‌توان بیش از پیش در آن سرمایه‌گذاری کرد. اخلاق شهروندی، نوعدوستی و دیگر مفاهیم و مصادیق اخلاقی می‌تواند دستمایه عکاسان باشد.
کمی برایمان از نشان عکاسی فیاپ بگویید؟
به‌عنوان عضوی از انجمن عکاسی میراث فرهنگی در داخل کشور و کلوپ عکس فوکوس به‌صورت بین‌المللی فعالیت می‌کنم. فدراسیون بین‌المللی هنر عکاسی(فیاپ) نیز به‌عنوان تنها مؤسسه بین‌المللی در زمینه عکاسی که از طرف یونسکو به رسمیت شناخته شده است، سال ۱۹۴۶ پایه‌گذاری شده و از آن سال تاکنون واسطه‌ای برای برقراری ارتباط بین مؤسسات ملی عکاسی در کشورهای مختلف جهان است.
این فدراسیون به‌عنوان عضو اجرایی با مؤسسات ملی عکاسی در سراسر جهان همکاری نزدیک دارد که تعداد آنها به بیش از ۹۰ مؤسسه ملی در ۵ قاره می‌رسد و در حال حاضر، تنها نماینده رسمی فیاپ در ایران «کلوپ عکس فوکوس» وابسته به «مؤسسه هنر خیام» است. نشان فیاپ به هنرمندان عکاسی اعطا می‌شود که کیفیت و تکنیک‌های هنری و تولیدات هنری‌شان مورد تأیید این فدراسیون باشد و برای عکاس وجه بین‌المللی قابل قبولی است.
نظر شما