روستای جهانی سفال ایران کجاست؟ | سفالگری زنان بلوچ؛ جاذبه‌ای در زادگاه خورشید | تولید سفال در کلپورگان بدون چرخ

همشهری آنلاین - مریم ورشو: وقتی حرف از سفر به سیستان و بلوچستان می‌شود، بیشتر افراد در ذهنشان چابهار را تصور می‌کنند. اما این استان به جز چابهار دیدنی‌های بسیاری دارد. یکی از همین نقاط سراوان در شرقی‌ترین نقطه کشور است. اولین جایی که خورشید در آن طلوع می‌کند و برای همین به زادگاه خورشید ایران شهرت دارد.

اما در سراوان، سرزمین نخلستان‌های زیبا و سرسبز روستایی وجود دارد که نامش در دنیا درخشیده است. موزه زنده سفال کلپورگان تنها موزه زنده سفال در جهان است که قدمت آن به ۴ تا ۶ هزار سال پیش برمی‌گردد.

اگر به کلپورگان سفر کنید با کارگاه‌های سفال بسیاری مواجه می‌شوید که زنان بلوچ در آن مشغول کار هستند، اما نکته جالب این است که آنها این ظروف سفالی را بدون استفاده از چرخ سفالگری و کاملا به‌صورت دستی و سنتی تولید می‌کنند.

این روزها که خشکسالی هم در این استان جولان می‌دهد و کشاورزی تحت تاثیر این موضوع قرار گرفته است، زنان این روستا برای کمک به اقتصاد خانواده حتی بیش از گذشته به ساخت این سفالینه‌ها مشغولند.

وقتی وارد کارگاهشان می‌شوید با انبوهی از ظروف سفالی مانند کاسه، کوزه، قندان، پارچ و لیوان و ... مواجه می‌شوید؛ این سفال‌ها با طرح‌ها و نقش‌های هندسی که تداعی‌کننده نقش‌های باستانی هستند تزیین شده‌اند. هنری که نسل به نسل و سینه به سینه از مادران به دختران بلوچ به یادگار مانده است؛ تاجایی که آوازه این هنرشان سبب شد کلپورگان به‌عنوان میراث ارزشمند موزه زنده سفال ثبت جهانی شود.

پس شما هم بروید و ببینید چگونه زنان بلوچ با مهارت و بدون استفاده از چرخ سفالگری با دستان قدرتمندشان گل را ورز می‌دهند و آن را روی «بونو» یا همان سینی گردانشان می‌گذارند تا  با انگشتان دودستشان سفال تازه‌ای را خلق کنند.

چه لذتی دارد خریدن لیوانی سفالی از این کارگاه‌ها و نوشیدن آب از ظرفی که می‌دانی زنان هنرمند بلوچی اعتقادات و باورهایشان را به صورت ذهنی با نقش و نگارهای باستانی روی آن پیاده کرده‌اند.

مسیر دسترسی | چگونه به سراوان برویم؟

برای دیدن جاذبه‌های سراوان چنانچه از کرمان وارد سیستان و بلوچستان شوید، بعد از بازدید از بزم، بمپور، نیکشهر، کنارک، چابهار و گاندوهای باهوکلات در سرباز به سراوان می‌رسید. فاصله باهوکلات تا نزدیک‌ترین جای دیدنی سراوان یعنی مهرستان و زابلی ۲۵۷ کیلومتر است. این شهر که دارای مرزی ۳۸۴ کیلومتری با پاکستان است از شمال غرب به خاش، از غرب به ایرانشهر، از شرق و جنوب شرقی به کشور پاکستان و قسمتی از جنوب به شهرستان سرباز محدود می‌شود. روستای گردشگری کلپورگان نیز در ۲۰ کیلومتری شرق سراوان قرار دارد.