صدای ریزش قطرات ریز و درشت آب، یک لحظه تو را از هیاهوی شهر جدا می‌کند. دمی می‌آسایی و وقتی عزم رفتن می‌کنی، حس سبک شدن داری، خستگی‌ات را فراموش کرده‌ای و جانی تازه یافته ای. چنین تجربه‌هایی زند گی را برای ما شهرنشین‌ها شیرین می‌کنند، اما چه عواملی در زیبا بودن شهر ما دخیل هستند.
در روزگاری که در شهرداری هر یک از مناطق این شهر، اداره‌ای به نام زیباسازی فعالیت می‌کند، چرا هنوز هم جاهایی زشت و بد منظرند. در جریان این گزارش چند نفر از اهالی و مسئولان شهرداری به این پرسش پاسخ گفته‌اند. شاید برای همه ما پیش آمده باشد که برای یک بار هم که شده کوچه‌ای که در آن سکونت داریم، خیابانی که از آن می‌گذریم و محله‌ای که محل رفت‌وآمد هایمان است را به‌طور دلخواه تصورکنیم.
وقتی صحبت از زیباسازی شهر می‌کنیم در واقع به دو نکته اشاره کرده‌ایم؛ یکی ایجاد زیبایی و دیگری حذف و رفع تمام عواملی که موجب بد منظر شدن و نازیبایی شهر می‌شود.بسیاری عقیده دارند که مورد دوم مهم‌تر است زیرا با تحقق آن عامل اول می‌تواند کارساز باشد.
علی اکبر زاهدی نیا یکی از شهروندان در این باره می‌گوید: به‌نظر من شهرداری اقدامات لازم راانجام می‌دهد، زباله‌ها را انتقال می‌دهد، کوچه‌ها را آسفالت می‌کند، باجه‌ها‌ی تلفن را می‌شوید و خلاصه اینجا و آنجا نرده‌ای رنگ می‌کند، گلی می‌کارد و از اینجور کارها. اما یک بی‌مبالاتی کوچک کافی است تا همه این زحمات هدر رود. بعضی وقت‌ها در حال عبور از همین کوچه خودمان می‌بینیم یکی از خانم‌های خانه دار از پنجره واحد طبقه سوم فرش و زیر اندازی را آویزان می‌کند و می‌تکاند.
شاید به‌نظر خود این خانم و یک عده دیگر این کار تاثیر چندانی در کثیفی شهر نداشته باشد، اما صحبت سر این مسئله است که چطور بعضی از ما چیزی را که برای خودمان ناپسند می‌دانیم برای بقیه می‌پسندیم. اگر کسی در پنجره خانه این خانم را باز کند و مقداری خاکروبه به داخل خانه بریزد، چه حالی به او دست می‌دهد. مگر نمی‌گوییم شهر ما، خانه ما؟ آیا معنی این شعار این است که خانه را جارو کنی و خاکروبه را داخل کوچه بریزی.
به عقیده زاهدی‌نیا پاکیزه نگاه داشتن محیط خارج از خانه باید از کودکی به همه شهروندان آموزش داده شود: اگر به همه ما یاد می‌دادند همانطور که مراقب تمیزی و پاکیزگی خانه خودمان هستیم و هیچ آدم عاقلی در خانه خودش آشغال روی زمین نمی‌ریزد، در محیط بیرون از خانه همچنین رفتاری داشته باشیم، این همه پول، وقت و نیرو برای تمیز شدن لازم نبود.
تدابیر دیگری در راه است
با این حال سؤالی که برای بسیاری مطرح می‌شود، این است که در این میان اداره زیباسازی چه وظایفی را برعهده دارد؟
مهندس ذبیح‌الله حسینی، رئیس اداره زیباسازی در پاسخ به این سؤال می‌گوید:پاکسازی نماها و شست وشوی مبلمان شهری، نورپردازی، آذین بندی معابر و مساجد به‌ویژه در مناسبت‌ها، احداث آب نماها، پیاده رو‌سازی و تبلیغات محیطی از وظایف این معاونت است. البته به همه اینها باید موارد دیگری مانند نصب حجم‌های هنری و مجسمه‌ها و فعالیت‌های مشابه را هم اضافه کرد.
به گفته حسینی با وجود فعالیت‌های گسترده این معاونت عواملی وجود دارد که موجب بی‌اثر شدن این تلاش‌ها می‌شود.
او در این باره ادامه می‌دهد: درباره همین اولین وظیفه این اداره که پاکسازی نماهای شهری است، وقتی جایی را رنگ آمیزی و تمیز می‌کنیم یکی، دو روز بعد برچسب‌های تبلیغاتی در سطح این نماها مشاهده می‌شوند. بسیاری از مؤسسات و شرکت‌ها بدون توجه به آثار تخریبی چنین اقداماتی هر جا که دستشان برسد برچسب می‌چسبانند و دیــوارنــویسـی می‌کنند.
رئیـس اداره زیباسازی از اتخاذ تدابیر سختگیرانه‌تر در این باره خبر می‌دهد و می‌گوی د: با تهیه عکس و تصویر از آسیب‌های وارد شده به نماهای شهری توسط این مؤسسات گزارش مصوری تهیه و برای تنظیم شکواییه به اداره حقوقی ارسال می‌شود. علاوه بر جرایم نقدی، برای کسانی که اقدام به چنین کارهایی می‌کنند مجازات‌های دیگری مانند قطع تلفن نیز در نظر گرفته شده است.
به گفته او پدیده وندالیزم و آسیب رسانی به نماها و مبلمان شهری نیز از مشکلات جدی پیش روی پرسنل این اداره است.
حسینی در این باره می‌گوید: اثرات چنین پدیده‌ای شدت و ضعف دارد، با این همه می‌توان گفت در سال‌های اخیر به‌طور نسبی و تقریبی شاهد کاهش چنین صدماتی هستیم که نشان‌دهنده رشد آگاهی‌ها و ارتقای سطح فرهنگ شهروندی است. با این همه با اقدامات تبلیغی و اطلاع‌رسانی‌های بجا از طریق رسانه‌هایی مانند صدا و سیما و مطبوعات شهری می‌توان به برطرف شدن این مشکل امید وار بود.
رئیس اداره زیباسازی با مؤثر بودن اقدامات تشویقی مانند انتخاب شهروند نمونه که در سال‌های اخیر انجام می‌شود، خبر خوشی نیز برای اهالی دارد و می‌گوید: به تازگی با توجه به بودجه اختصاص یافته امسال امکانات خوبی در بعضی از پارک هابرای بازی بچه‌ها ایجاد شده است همچنین اقداماتی در همه حوزهای مربوط به این اداره انجام خواهد شد و در نظر داریم سال آینده با مشارکت اداره فضای سبز در بعضی محورها با اجرای فضاهای سبز عمودی، منظره زیبایی ایجاد کنیم.
به گفته رئیس اداره زیباسازی، معاونت‌های دیگری مانند: فضای سبز و معاونت عمرانی شهرداری در بهبود وضع ظاهری شهر دخالت دارند و با تلاش پیگیر و مستمر آنها چهره شهر روز به روز زیباتر می‌شود با این حال مردم در این زمینه نقش اساسی و اصلی را دارند. بسیاری دیگر نیز با او در این مورد هم عقیده‌اند. بـه گفته آنهـا اطلاع‌رسـانی و تبلیغات گسترده در این باره می‌تواند به ارتقای فرهنگ شهروندی و جذب مشارکت‌های عمومی برای زیباسازی شهر کمک کند.
از سوی دیگر با تحقق چنین هدفی عملا عمر مفید نماها و مبلمان شهری افزوده می‌شود و با کم شدن آسیب‌ها در این باره زیبایی و چشم نوازی آنها نیز برای مدتی طولانی‌تر حفظ می‌شود. هر چه هست داشتن شهری زیبا و پاکیزه حق همه شهروندان است؛ حقی که از سوی خود آنها تا مین می‌شود و برای حفظ آن نیز تلاش همه آنها ضروری است.
