مژده رمضانی رئیس اداره امور بیمارستانهای وزارت بهداشت و درمان، گفت: ارزشیابی بیمارستانهای کشور در زمان حاضر براساس چک لیستهایی انجام میشود که بیشتر به منابع فیزیکی، تجهیزات و منابع انسانی توجه دارد، اما در روش جدید ارزشیابی بیمارستانها شاخص اصلی ارزشیابی بیمارستانها، جلب رضایت بیماران و مراجعهکنندگان خواهد بود و رتبه بیمارستان نیز بر همین اساس تعیین میشود.
آخرین چکلیستهایی که برای ارزشیابی بیمارستانها طراحی شده در سال 76 تنظیم شده است اما اکنون با توجه به استانداردهای جدیدی که مورد توجه وزارت بهداشت است و بهعنوان معیارهای جدید جهانی ارزشیابی بیمارستانها مورد توجه است بیشتر به کیفیت خدمات، نحوه ارائه خدمات و رفتار با بیماران و مراجعهکنندگان و بهطور کلی جلب رضایت مشتریان توجه میشود که البته وجود امکانات فیزیکی مناسب نیز در این زمینه بیتاثیر نیست و مورد توجه است.
او اظهار داشت: وزارت بهداشت برای روزآمدکردن نحوه ارزشیابی بیمارستانها از اوایل امسال، تلاش برای بومیسازی روش جدید ارزشیابی بیمارستانها را آغاز کرد.
اکنون شاخصهای ارزیابی کیفی خدمات و میزان رضایتمندی بیماران و مراجعان احصا و براساس آن چکلیستهای ارزشیابی بیمارستانها طراحی شده است.
قرار است پس از تأیید نهایی این فرمها در وزارت بهداشت بهزودی بهصورت آزمایشی، نحوه جدید ارزشیابی بیمارستانها در چند بیمارستان اجرایی شود تا بعد از رفع نقایص آن از نیمه اول سال آینده بهصورت یک برنامه کشوری به اجرا درآید و بعد از آن رتبهبندی بیمارستانها براساس میزان توانایی آنها در جلب رضایت بیماران انجام میشود.
خدمات فرسوده در بیمارستانهای دولتی
این درحالی است که دکتر مسعود مسلمی فرد، نایبرئیس انجمن پزشکان عمومی ایران، با تاکید بر کیفیت پایین خدماتی که در بیمارستانهای دولتی ارائه میشود، به همشهری گفت: بحث تکریم ارباب رجوع یکی از مباحث مهم در ارائه هر نوع خدمتی است اما اینکه ملاک ارزیابی بیمارستانها قرار بگیرد توجیه علمی و منطقی ندارد چرا که مردم در خصوص اینکه وضعیت تجهیزات بیمارستان چگونه است یا وضعیت کیتهای آزمایشگاهی یا کیفیت داروها، اتاق عمل استاندارد، ساختار فیزیکی بیمارستان و کادر جراحی و...اطلاعی ندارند.
دکتر مسلمی فرد، با اعلام اینکه منبع اصلی درآمد بیمارستانهای دولتی بودجهای است که به آنها اختصاص مییابد، از این قبیل مراکز درمانی بهعنوان بیمارستانهای بدهکار نام برد و مردم را بهعنوان گیرندگان خدمات، طلبکار واقعی دانست.
او با اشاره به طرح خودگردانی بیمارستانهای دولتی که باعث کاهش بودجه آنها شد، افزود: با اجرای این طرح، فشار بسیار سنگینی بر مردم تحمیل شد.
مسلمی فرد از انگیزه بسیار پایین پرسنل و کادر درمانی بیمارستانهای دولتی برای ارائه خدمت مطلوب به بیماران خبر داد و اظهار داشت: این وضعیت باعث شده خدمتی که مردم میگیرند، بسیار ضعیفتر از خدماتی باشد که از سوی همین پرسنل به بیماران در بخش خصوصی ارائه میشود.
نایب رئیس انجمن پزشکان عمومی ایران، پیامد این وضعیت را منجر به تحقیر شخصیت مردم در بیمارستانهای دولتی دانست و ادامه داد: وقت بیماران در بخش دولتی به آسانی هدر میرود و کسی هم پاسخگو نیست.
او با استفاده از کاربرد سیاست مشتری مداری، تصریح کرد: متأسفانه چنین سیاستی در بیمارستانهای دولتی وجود ندارد و جلب رضایت مردم در این بخش بسیار کمرنگ است.
نایب رئیس انجمن پزشکان عمومی ایران، ادامه داد: این وضعیت به جهت روانشناسی، شرایطی را پیش میآورد که بیمار دچار اضطرابهای مکرر شده و در نتیجه باعث تاخیر در روند درمان بیماری او میشود.
او از نبودنظارت کافی بر کار درمان بیماران در بیمارستانهای دولتی انتقاد کرد و گفت: بعضا مشاهده شده که هر چند روز یک درمان روی بیمار صورت میگیرد و پس از آن یکباره با نظر پزشک این روند تغییر میکند.
این روند علاوه براینکه سلامت بیماران را دچار مخاطره میکند، ضربه شدید اقتصادی نیز بر پیکره نظام سلامت کشور میزند.
او با اشاره به پایین بودن سطح امکانات لجستیک در بیمارستانهای دولتی یادآور شد: وضعیت اتاق، تخت، آمبولانس و سایر امکانات در این قبیل بیمارستانها بسیار فرسوده است.
براساس این گزارش دکتر رمضانی، رئیس اداره نظارت بر بیمارستانهای وزارت بهداشت درخصوص وضعیت تجهیزات پزشکی درارزشیابی بیمارستانها به فارس گفت: نظارت بر وضعیت تجهیزات پزشکی و منابع فیزیکی و انسانی بیمارستانها در طول سال از طریق ادارات دیگری در وزارت بهداشت پیگیری میشود اما ارزیابی سالانه بیمارستانهای کشور که معیار تعیین رتبه بیمارستان است از سال آینده به شیوه جدید انجام خواهد شد.
آموزش پرسنل از نظر مهارت حرفهای و مهارت رفتار و ارتباط با مراجعان، ایمنی بیمار، وضعیت مراقبت از بیماران، بهبود کیفیت خدمات بیمارستانی، دسترسی بیمار به خدمات مورد نیاز، ارزیابی خود بیمار از کیفیت خدمات بیمارستان از جمله مواردی است که حتما در روش جدید ارزشیابی بیمارستانها به آن توجه میشود؛ البته موارد دیگری هم هست که هنوز نهایی نشده است.
در کنار این برنامه مرکز مدیریت بیماریهای وزارت بهداشت، پروتکل و روش درمان بیماریها را تدوین میکند که ملاک عمل همه مراکز بهداشتی- درمانی کشور در درمان بیماریهاست، این کار برای بیماریهای شایع که اهمیت بیشتری دارند و بار بیشتری را به جامعه تحمیل میکنند، شروع شده است و به مرور زمان پروتکل درمان سایر بیماریهای کمتر شایع و با اهمیت کمتر نیز تدوین میشود.
نارضایتی مردم از اورژانسها
کامران باقری لنکرانی، وزیر بهداشت و درمان پیش از این گفته بود: بیشترین عامل نارضایتی مردم از وضعیت اورژانسهای بیمارستانهاست که نقطه بحران ماست و تلاش میکنیم این مسئله اصلاح شود، بیشتر نارضایتیها به نحوه پذیرش، فضای فیزیکی و برخورد پرسنل غیرپزشکی در اورژانسها مربوط است که نقطه بحران نظام سلامت است و برای اصلاح این وضعیت باید برای بهبود فضای اورژانس، برخورد مناسبتر با بیماران و همراهان آنها، اصلاح در پذیرش بیماران، جا به جایی سریع و به موقع بیماران اقدام کنیم تا همراهان بیماران مداخله نکنند.
جذب نیروهای بیشتر در اورژانسها نیز از دیگر برنامههایی است که در این مسیر انجام میشود و با اعتباراتی که امسال برای این منظور پیشبینی میکنیم نیروهایی استخدام میکنیم که بیشتر در بیمارستانهای شلوغتر مشغول شوند.
ارزشیابی بیمارستانها
مهمترین شاخصهایی که در رتبه بندی و ارزشیابی بیمارستانها در نظر گرفته میشود شامل رعایت حقوق بیماران، رضایتمندی بیماران، نحوه ارائه خدمات در اورژانسهای بیمارستانی، نحوه دفع زبالههای عفونی، توجه به تعرفههای قانونی و وضعیت تجهیزات پزشکی و بیمارستانی و میزان آمار فوتی بیمارستانها است.
درحال حاضر 60درصد تختهای بیمارستانی فرسودهاند و از 700بیمارستان موجود در کشور 108 بیمارستان باید جایگزین شود.
کسری بودجه یک هزارو 600میلیارد تومانی وزارت بهداشت و پایین بودن کیفیت خدمات به بیماران، بیمارستانهای دولتی را به ساختمانی تبدیل کرده که فقط اسمش بیمارستان است. این در حالی است که 80درصد خدمات درمان بستری، در بیمارستانهای دولتی انجام میشود.