او لبخندی میزند و میگوید: قطعا همین طور است. طرحها و برنامههای شهری کرج در حال حاضر بهصورت گسترده در دست اجراست و امیدواریم با اجرایی شدن برخی از آنها، کرج شهری بسیار دوستداشتنی شود. این شهر نمونه کامل یک باغ شهر ایرانی خواهد شد و این چشمانداز آیندهای دور نیست. بلکه طی چند سال آینده تحقق خواهد یافت.
گفتوگو با شهردار کرج در یک روز پاییزی انجام گرفت.
او خسته از جلسات متعدد روزانه هنگامی که روبهروی ما نشست از کرج تازهای سخن به میان آورد؛ کرج باغهای قدیمی، کرج دوباره احیا شده و کرجی که قرار است تا سال 1400 متحول شود. هرچند این شهر امروزه بهدلیل همسایگی با پایتخت خسارات گوناگونی دیده اما توانایی تغییر و تحولی جدی را دارد. کرج از زبان سید مهدی مقدسی، شهری است که قرار است نمونهای بارز باشد در میان کلانشهرهای ایران.
- براساس پیشبینی مرکز کنترل جمعیت سازمان ملل، کرج هشتاد و ششمین شهر سریعالرشد جهان است. این شهر تا سال 1400 رشدی سریع را تجربه خواهد کرد و به پایتخت پهلو میزند. آیا برنامهای برای این رشد فزایندهدارید؟
نرخ رشد جمعیتی کرج براساس آخرین سرشماری که در سال 1385 انجام شد، در حدود 1/4 درصد برآورد شدهاست. در طول سالهای گذشته و به ویژه دهه 75 تا 85این شهر مهمترین مقصد برای مهاجران بود. در واقع این شهر بهدلیل نزدیکی به پایتخت در حال حاضر مهاجر پذیرترین شهر کشور محسوب میشود. مرکز کنترل جمعیت سازمان ملل هم این شهر را در رده 86خود به لحاظ توسعه جمعیتی قرار دادهاست.
مسلما ما باید خودمان را برای این گسترش آماده کنیم. بخش عمدهای از جاذبههای کرج متأسفانه نزدیکی آن به تهران است. به همین دلیل جمعیت سرریز تهران وارد کرج میشوند و مسلما مشکلات و معضلات مختلفی نیز برای شهر به وجود میآید. این رشد که در حال حاضر در میان شهرهای بزرگ بسیار قابل توجه است در طول سالهای آینده روندی صعودی خواهد داشت. به همین دلیل شهرداری کرج بر آن شد تا طرحهای مختلفی برای شهر پیشبینی کند. جمعیت کرج تا سال 1400 چیزی در حدود 2 میلیون و 100 هزار نفر خواهد شد.
مسلما این رشد میتواند هزینههای بسیاری به شهر تحمیل کند. مدیریت شهری کرج نیز طرحهای مختلف شهری از جمله چشمانداز 20 ساله شهر کرج و همچنین طرحهای مختلف تفصیلی و 5 ساله برای شهر پیشبینی کردهاست که زیرساختهای شهر را بر آن اساس فراهم میآورد. اما اگر این رشد با سیاستهای دولت مهار نشود، شاید روند رشد از میزان پیشبینیهای ما نیز بگذرد و جمعیت بیشتری وارد شهر شوند.
آنچه وظیفه شهرداری برای طراحی ساخت و پیشبینی زیرساختهای شهری است در طرحها پیشبینی شدهاست که برخی از آنها نیز در حال حاضر در دست مطالعه و برنامهریزی است.
- کرج قرار است 13سال دیگر میزبان بیش از 2میلیون نفر باشد. بهعنوان مثال در حوزه حملونقل عمومی چه فعالیتهای انجام شدهاست؟
طرحهای مختلفی در تمامی بخشها در حال اجراست. ما هماکنون چند طرح بزرگ در زمینه توسعه زیرساختهای حملونقل داریم. از آن جمله توسعه خطوط متروی کرج است. سال گذشته توسعه خط مترو از 14 کیلومتر به 27کیلومتر را شاهد بودیم. با همت سازمان قطار شهری کرج هم اکنون برای خط متروی کمالشهر تا ملارد 9 جبهه کاری فعال شده است که با توسعه آن به 27 جبهه، در واقع ایستگاههای این خط کامل خواهد شد. انتظار میرود این خط که یکی از اصلیترین خطوط متروی شهری کرج است تا چند سال آینده به بهرهبرداری برسد. از طرفی هماکنون احداث 3 بزرگراه در کرج در دست مطالعه است. در واقع مطالعه یک بزرگراه به پایان رسیده و در سالجاری عملیات اجرایی آن آغاز خواهد شد.
این بزرگراه از کمال شهر شروع شده و پس از قطع فردیس به اتوبان تهران -کرج متصل خواهد شد. طول این بزرگراه در حدود 24 کیلومتر است و پس از تائید اعضای محترم شورای شهر کرج به اجرا درخواهد آمد. این طرح بهدلیل گستردگی منابع مالی قابل توجهی میخواهد. هماکنون نیز بهدنبال جذب سرمایههای مختلف برای آغاز عملیات اجرایی آن هستیم. تصمیم بر آن است تا با دادن زمین و مجوز ساخت برجهای بزرگ در اطراف آن منابع مالی مورد نیاز را تامین کنیم. حتی گروهی از سرمایهگذاران ایرانی مقیم ایتالیا برای تامین منابع مالی آن دعوت شدهاند که در حال مذاکره برای تامین منابع مالی هستیم.
2 بزرگراه دیگر نیز برای شهر طراحی شدهاست که هم اکنون در دست مطالعه است. بزرگراه شمالی شهر که در محور شرقی- غربی طراحی شده و هم اکنون مطالعات اولیه آن انجام شدهاست. بزرگراه دیگر که شریانی شمالی – جنوبی بوده و محمد شهر را به رجایی شهر متصل خواهد کرد نیز در دست مطالعه است و انتظار میرود که با پایان مطالعه آن سرمایه لازم برای اجرا آن نیز جذب شود و به اجر درآید.
از طرفی شهرداری کرج در حال حاضر طرح احداث 53 کیلومتر مونوریل را نیز در دست مطالعه دارد که دانشگاه امیرکبیر در حال مطالعه فنی این طرح است و درصورت موافقت و مثبت بودن، این طرح نیز به اجرا در خواهد آمد.
- سرمایهگذاری در شهرهای بزرگ کشور سابقه چندانی ندارد. بهنظر میرسد که در سالهای اخیر رشد جذب سرمایه در میان مدیران شهری بسیار قابل توجه بودهاست. برنامه شهرداری کرج در این زمینه چگونه بود؟
اولین اقدام شهرداری برای تسهیل سرمایهگذاری و امر مشارکت، بازنگری در طرح تفصیلی بود. این کار زمان زیادی برد و کار مطالعاتی بسیار سنگین بود. پس آن راه برای جذب سرمایههای مختلف در شهر هموار شد. اگرچه در طول سالجاری و حتی سالهای گذشته، سیاستهای انقباضی بانکها بیتاثیر نبود. اما با همه این موارد، توانستیم طرحهای مختلفی را بهصورت جذب سرمایههای مختلف به اجرا درآوریم. در حال حاضر راه برای جذب سرمایهگذاریها در شهر هموار شده و موانع آن نیز از بین رفتهاست.
طرحهای مختلفی مانند قطار شهری کرج، ساخت بزرگراه، احداث مجتمعهای پارکینگی، ساختمیادین بزرگ میوه و ترهبار، ساخت کارخانه هزار تنی بازیافت و بسیاری از طرحهای دیگر از طریق سرمایهگذاری بخش خصوصی در حال پیگیری است. شهرداری پس از تقویت ستاد سرمایهگذاری، کمیتهای به نام مشارکتها و سرمایهگذاری را تشکیل دادهاست که 3 نفر از اعضای شورای شهر در آن عضویت دارند و امیدواریم با توافقات انجام شده راههای تازهای برای جذب سرمایهگذاریهای مردمی و بخش خصوصی فراهم شود.
- در حال حاضر بودجه شهر کرج چه مقدار است؟
بودجه خالص شهرداری کرج در حدود 400 میلیارد تومان است که با احتساب سازمانهای متبوع و بودجه سازمان قطار شهری کرج رقمی در حدود 680 میلیارد تومان برآورد میشود. این بودجه نمیتواند نیازهای مختلف شهر را رفع کند. به ویژه اینکه در سالجاری رکود پروانه ساخت بهدلیل سیاستهای انقباضی بانکها بر تحقق این بودجه تاثیرگذار بوده است.
مضاف بر این در سالجاری هیچ مصوبهای از طریق استانداری و وزارت کشور برای افزایش عوارض در اختیار شهرداریها گذاشته نشده است. همه این موارد باعث نگرانی برای تامین بودجه شهرهای بزرگ است. به همین دلیل بخش عمدهای از طرحهای عمرانی را با تکیه بر سرمایهگذاریهای بخش خصوصی آغاز کردهایم. تاکنون توانستهایم رقمی معادل
هزار و 200 میلیارد تومان سرمایه برای طرحهای مختلف عمرانی شهر جذب کنیم که برخی از قراردادهای آن امضا شده و برخی دیگر از قراردادها در دست انجام است.
- بهنظر میرسد کرج بهدلیل نزدیکی به تهران نتوانسته هویتی مستقل پیدا کند. در واقع عمده دلیل شکل گیری و توسعه این شهر بهدلیل نزدیکی به پایتخت کشور است. آیا شهرداری برای احیای هویت این شهر فعالیتی در دست دارد؟
هویت شهر کرج از روزگاران گذشته، باغشهر بودن آن است. وجود باغهای بزرگ و بسیار زیبا در آن، جلوهای از زیبایی و آرامش به آن، دادهبود. روزگاری کرج بیش از 4 هزار باغ داشت که عمده این باغات در طول چند دهه اخیر از میان رفت و آسیبی جدی دید. شهرداری کرج بهدنبال این است که این هویت شهر کرج را دوباره به آن ببخشد. توجه به این ویژگی میتواند کرج را دوباره به کانون توجه هموطنان تبدیل کند. در همین راستا شهرداری کرج طرح احداث 53 پارک بزرگ را در دست دارد. تنها یک پارک از این مجموعه مساحتی در حدود 480 هکتار دارد. همچنین پارک فردیس با 21 هکتار و پارک 6 هکتاری ابنسینای حصارک همگی در راستای بازیابی این هویت از دست رفته کرج است.
در واقع ما میخواهیم با افزایش سرانه فضای سبز احساس باغشهر بودن را دوباره به کرج بازگردانیم. در طول سال گذشته 2/2 متر مربع به سرانه فضای سبز شهر اضافه کردهایم. حتی طرحهای مختلفی برای ایجاد منطقه ویژه گردشگری در کرج در دست داریم. کاروانسرای شاهعباسی و پل تاریخی این شهر نیز در حال بازسازی است. حتی ما برای مرکز شهر یک منطقه ویژه گردشگری تعریف کردهایم و میخواهیم با تکیه بر این ویژگیها به کرج هویتی ببخشیم که پیش از این نیز آنرا داشت.
تصور بر این است که درصورت احیای هویت باغشهر بودن کرج و همچنین فعالیتهای مختلف شهری، کرج بتواند در آینده نزدیک یکی از مقاصد گردشگری کشور باشد. در این صورت بسیاری از هموطنان به جای سفر به تهران میتوانند در همان ورودی ابتدایی پایتخت وارد کرج شوند. ارتفاعات شهر کرج و وجود پیستهای اسکی در آن و همچنین باغات اطراف آن میتواند مرکزی برای گردشگری در نزدیکی پایتخت ایجاد کند.
در کنار این ویژگیها کرج بهدلیل داشتن موقعیت کشاورزی و صنعتی، نیز دارای اهمیت است. عمده تلاش شهرداری این است که در زمینه صنعتی توسعه و گسترشی صورت نگیرد و بخش کشاورزی آن با رویکردی تازه مورد توجه قرار گیرد و با هدف تولید گل و گیاه بتواند رشدی در این عرصه تجربه کند. هرچند حضور چند دانشگاه بزرگ و مراکز تحقیقاتی به این شهر جنبههای علمی و تحقیقی دادهاست. اما عمده رویکرد شهرداری بر احیای باغ شهرهای کرج است.