سرودهایی که اغلبشان از سوی کسانی تولید شدهاند که امروز بزرگان موسیقی کشور هستند و حضورشان در هر محفلی به اعتبار آن محفل میافزاید؛ کسانی که آن روزها در کانون چاووش، مجموعه10 آلبوم موسیقی را با عنوان چاووش ارائه دادند و آن را به یکی از ماندگارترین و خاطره انگیزترین آثار موسیقی تبدیل کردند بهطوری که امروز آلبومهای چاووش، تنها مجموعهای از آثار موسیقی انقلابی نیست، بلکه یک پدیده اجتماعی، فرهنگی و سیاسی است که متأسفانه تأثیرات آن تا به حال مورد بررسی قرار نگرفته است.
امسال بیست و چهارمین دوره جشنواره موسیقی فجر، با سی سالگی انقلاب مقارن شده و همین بهانهای را برای بررسی سرودهای انقلابی که مجموعه چاووش بهترین آنهاست، فراهم کرده است؛ اگرچه از آن مجموعه هنرمندان، تنها محمدرضا لطفی در جشنواره حضور دارد. محمدرضا شجریان، پرویز مشکاتیان، صدیق تعریف، شهرام ناظری، حسین علیزاده و هوشنگ کامکار غایبان جشنواره و بهویژه بخش انقلاب آن هستند البته شاید حضور آنها در این بخش دیگر امکانپذیر هم نباشد، چرا که امروز از آن کانون چاووش و آن وقایع مؤثر بر آن خبری نیست و هر کدام از چاووشیها شاید مصداق همان پادشاهانیاند که دیگر در یک ملک نمیگنجند!
کامبیز روشن روان، دبیر جشنواره بیست و چهارم موسیقی فجر درباره این بخش معتقد است:«بخش سی سالگی پیروزی انقلاب اسلامی بخش نسبتا مفصلی است که شاخههای متعددی درخود دارد و به شکلهای مختلفی برگزار میشود. یک بخش آن به اجرای آثار منتخب دهه اول انقلاب مربوط است. این آثار برای مردم آشناست و چون همه با شنیدن آن یاد خاطرات دهه اول انقلاب میافتند، این بخش به شکل گستردهای و در تمام سالنها پخش میشود.»
روشن روان یکی دیگر از بخشهای سی سالگی انقلاب را آهنگسازی با موضوع انقلاب عنوان کرده و میافزاید:«پس از ارسال فراخوان، قطعات زیادی به دفتر جشنواره ارسال شد و استادان موسیقی تعدادی از کارها را انتخاب کردند و آثاری که امکان اجرای آنها از سوی گروههای موسیقی وجود داشت، به جشنواره راه یافتند.»
دبیر بیست و چهارمین جشنواره موسیقی فجر همچنین میگوید:« تعدادی از بهترین اجراهای آثار خاطره انگیز دوران انقلاب در سالنها پخش خواهند شد چون در حال حاضر تمام نوازندهها و ارکسترها درگیر برنامههای خودشان هستند و امکان اجرای زنده این آثار را ندارند، به همین دلیل بخشی از این موسیقیها را گلچین کردیم و بخشی از این موسیقیها را که میشد اجرا کرد، در اختیار گروههایی که خودشان در جشنواره هستند، قرار دادیم.
بهنظرم این بهترین تصمیم بود چون اگر میخواستیم گروهی تشکیل دهیم که این قطعات را بزنند به زمان بیشتر و نوازندههای متبحر نیاز بود که بتوانند دریک گروه متمرکز شوند.در نگارش این آثار در برگیری طیفهای متنوعی از گروههای موسیقی لحاظ شده است. از اجرا برای گروههای سنتی تا اجرا در ارکستر سمفونیک موسیقی ما این قدر ظرفیت و نوازنده متبحر ندارد که بتوانیم این کار را انجام بدهیم.بنا براین تنها راه این بوده است که از گروهی که در جشنواره اجرا دارد بخواهیم که حین تمریناتش این قطعات را هم تمرین کند. »
بابک رضایی نیز یکی از ویژگیهای جشنواره امسال را افزوده شدن بخش موسیقی انقلاب دانسته و میگوید:«حضور آقای محمدرضا لطفی در جشنواره هم یادآور موسیقی دوران انقلاب است و هم میتواند به تشویق سایر هنرمندان برای حضور در جشنواره کمک کند، تا از این به بعد موسیقیدانان نیز مانند فیلمسازان در طول یک سال تلاش کنند و حاصل کارشان را ابتدا در جشنواره موسیقی اجرا کنند. اضافه شدن بخش انقلاب و حضور بزرگان موسیقی در این بخش میتواند به مردمی شدن جشنواره موسیقی به اندازه جشنواره فیلم کمک کرده و انگیزه و نشاط بیشتری در جامعه موسیقی ایجاد کند.»
7 میز گرد در خانه هنرمندان و با حضور استادان مختلف موسیقی برگزار میشود تا موسیقی 30 سال پس از انقلاب در زمینهها و شاخههای مختلف کالبد شکافی و آسیب شناسی شود. این همایشها قرار است ساعت 15 روزهای 19 تا 25 آذر ماه در خانه هنرمندان ایران برگزار شود.
سید ابوالحسن مختاباد، دبیر همایش بررسی سه دهه موسیقی، تفاوت همایشهای این دوره جشنواره با سخنرانیها و همایشهای دورههای قبل را در فرم و محتوا میداند.در این بخش و به جای سخنرانی، میزگردهایی درباره موضوعات مبتلابه موسیقی برگزار میشود تا در این میزگردها امکان ارائه چند نظر و دیدگاه وجود داشته و فضای بحثها بتواند متنوع باشد و به جنبههای گوناگون یک مسئله پرداخته شود.
روشن روان نیز در گفتوگو با همشهری درباره همایشهای امسال جشنواره میگوید:«بهنظرم این بخش خیلی کارساز است چرا که زمانی میتوانیم برای یک موضوع برنامهریزی کنیم که نسبت به مشکلات ونقاط ضعف و قوت آن احاطه داشته و براساس آن برنامهریزی کنیم. در حقیقت هدف از برپایی این میزگردها همین نکته است که استادان موسیقی نقاط ضعف و مشکلات و نقاط قوت را بررسی کرده و تجربیاتشان را در اختیار ما بگذارند. همچنین بهدلیل اهمیت این موضوع نتایج همایشها را بهصورت کتاب منتشر میکنیم تا بهعنوان بهترین راهگشا برای مدیریت موسیقی، صداوسیما ومراکز مرتبط به موسیقی در اختیار آنها قرار گیرد.»
محمدرضا لطفی که در این بخش شرکت دارد درصدد است که قطعات و آثار اوایل انقلاب از جمله «سپیده» که بعدها به «بشارت» معروف شد و «بانگ نی» براساس شعری از سایه را اجرا کند تا خاطرات مردم از آن دوران را زنده کند و نسل جدید را با شنیدن آنها در حال و هوای زمان انقلاب قرار دهد. تمهایی که برگرفته از حضور این هنرمندان در شرایط انقلاب است، قرار است بهصورت تکنوازی اجرا شود.البته جشنواره آثاری نیز به آهنگسازان سفارش داده است که از جمله مهمترین آنها میتوان به اثر بزرگ دکترحسن ریاحی، سازنده سرود جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد که با ارکستر سمفونیک تهرا ن اجرا خواهد شد.