این در حالی است که براساس اصل 30 قانون اساسی، دولت موظف است امکانات تحصیل رایگان را تا پایان دوره متوسطه برای همه افراد واجب‌التعلیم فراهم کند.
اکنون که وزارت آموزش و پرورش با توجه به چالش‌های موجود از انجام وظایف ذاتی خود اظهار عجز و ناتوانی می‌کند، سعی دارد معضلات و چالش‌ها را متوجه سایر دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها کرده و وضعیت کنونی را حاصل کوتاهی آنها قلمداد کند.
وجود اراده قوی برای واگذاری مدارس دولتی به‌هر نحو ممکن، ماحصل چنین نگرشی است.
وزیر آموزش و پرورش با تاکید بر حمایت از توسعه مدارس غیردولتی در رشت، گفت: باید مالیات کارکنان دولت را صرف توسعه مدارس غیردولتی کنیم و مشارکت مردم را با تصویب ضوابط قانونی در امر تعلیم و تربیت افزایش دهیم.
علیرضا علی‌احمدی تاکید کرد: اگر زمینه‌ای فراهم شود تا از کارمندانی که فرزندانشان را به مدارس غیرانتفاعی می‌فرستند مالیات کسر شده از حقوقشان در صندوق پشتیبانی از مدارس غیردولتی ذخیره شود، قطعا از 3 میلیون کارمند دولت درصد بالایی از آنها از این مدارس استقبال می‌کنند.
به گفته وی، سهم مدارس غیردولتی در نظام آموزشی کشور 8/7 درصد است که نهایتا باید بتوانیم آن را به 15 درصد برسانیم. ولی به هر حال باید از مدارس غیردولتی حمایت کنیم تا سهم مردم در تربیت فرزندانشان افزایش یابد که این امر شدنی است و تنها باید از طریق قانونی بستر آن‌را فراهم کرد.
وزیر آموزش و پرورش بدون توجه به وظایف ذاتی این وزارتخانه تاکید کرد که باید سایر نهادها نیز در امور آموزش و پرورش دخیل باشند؛ شهرداری‌ها مدرسه بسازند، زیرا ساخت مدرسه توسط انبوه‌سازان در شهرک‌های بزرگ توسط مجلس لغو شده است.
وی با اشاره به افزایش 45 درصدی آموزش‌های فنی و حرفه‌ای در کشور اظهار کرد: در این زمینه نیز باید وزارتخانه‌های صنایع، نفت، کار و... وارد شوند و زیر ساخت‌‌ها و امکانات لازم را فراهم کنند.
علی احمدی به اینها اکتفا نکرد و درمورد مدارس شبانه‌روزی که در روستاها تشکیل می‌شود، مدعی شد: چه کسی گفته که آموزش و پرورش باید آنها را راه‌اندازی کند. چرا استانداری، بخشداری، کمیته امداد و بهزیستی در این زمینه نقشی نداشته باشند.
وی مشارکت وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها و همچنین پررنگ‌تر شدن نقش مردم در نظام آموزشی را پاره‌ای از راهکارهای حل مشکلات این وزارتخانه بزرگ عنوان کرد و افزود: ما در آموزش و پرورش هم‌اکنون در باره این مسائل چاره اندیشی می‌کنیم.
احیای تعاونی مدارس
در همین حال دفتر توسعه تشکل‌های وزارت تعاون نیز از تشکیل شرکت‌های تعاونی آموزشگاهی خبر داد. به گزارش دفتر توسعه تشکل‌های وزارت تعاون، به‌دنبال امضای یادداشت تفاهم بین وزارتخانه‌های تعاون و آموزش و پرورش، شرکت‌های تعاونی آموزشگاهی در مدارس احیا و تقویت می‌شود.
بنابر‌این گزارش، به‌منظور بهرهگیری از فرهنگ متعالی اسلام و در راستای سیاست‌های کلی اصل44 قانون اساسی و نیل به اهداف برنامه چهارم توسعه، تشکیل دوباره و تقویت شرکت‌های تعاونی آموزشگاهی در راستای مشارکت فرهنگیان دنبال می‌شود.
در این گزارش هدف از این طرح، تقویت و توسعه فعالیت‌های بخش تعاونی از طریق گسترش آن در نظام تعلیم و تربیت، بهرهگیری از خرد جمعی فرهنگیان و فرهیختگان در عرصه آموزش و پرورش، استفاده بهینه از امکانات و ظرفیت مادی، معنوی، آموزشی و تحقیقاتی جامعه فرهنگیان در قالب تشکیل تعاونی فرهنگیان و استفاده از ظرفیت‌های قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران در راستای ارتقای کیفیت فعالیت آموزش و پرورش ذکر شده است.
تبدیل مدارس به مجتمع‌های مسجد محور
از سوی دیگر، مشاور عالی وزیر آموزش و پرورش از ارائه طرح حذف ساختار سنتی مدارس و ایجاد مجتمع‌های آموزشی مسجد محور خبر داد.
مهدی امین‌منصور در گردهمایی معاونان آموزش و نوآوری گفت: در طرح حذف ساختار سنتی مدارس و ایجاد مجتمع‌های مسجد محور، مدارس را به شکل 2 شعبه دخترانه و پسرانه در اطراف مساجد با پوشش نمازخانه، آزمایشگاه، کارگاه و سایر مراکز مورد نیاز در محل مسجد طراحی می‌کنیم که البته در تلاش هستیم تا 30 مجتمع در 30 استان کشور تا دهه فجر آماده شود.
نقش فعال مساجد در گسترش فرهنگ و معارف و پیشرفت جامعه موضوعی نیست که بتوان آن‌را انکار کرد، ولی آیا بهتر نیست مساجد کارکردهای ارزشمندخود را داشته باشند و بار مشکلات آموزشی به مساجد تحمیل نشود.
اکنون در اغلب مساجد کشور کلاس‌ها و دوره‌های گوناگون کمک‌آموزشی و فوق‌برنامه برای کودکان و نوجوانان برگزار می‌شود که موفقیت‌آمیز نیز بوده است.
اما بار رسمی آموزش‌های موظف را به مساجد سپردن، هم مساجد را از کارکرد اصلی خود دور می‌کند و هم آموزش و پرورش و مدارس را بلاموضوع کرده و از گردونه حذف می‌کند.
ارائه طرح اداره مدارس به‌صورت‌های مختلف برای چندمین بار است که تجربه می‌شود ولی مسئله اساسی این است که متأسفانه هیچ‌کدام از این طرح‌ها نتوانسته‌اند ضعف سطح علمی دانش‌آموزان را بهبود بخشند.
بخشی از وظایف وزارت آموزش و پرورش براساس قانون اهداف و وظایف این وزارتخانه شامل برنامه‌ریزی، سازماندهی، هماهنگی و نظارت بر امور آموزشی و پرورشی دوره‌های
پیش دبستانی، راهنمایی، متوسطه و مراکز تربیت معلم در سراسر کشور است.
براساس قانون، برخورداری از آموزش‌های عمومی برای تمامی دانش‌آموزان کشور باید به‌گونه‌ای باشد که بر حسب استعداد و جنس بتوانند از تعلیمات مناسب جهت شکوفایی خلاقیت‌ها بهره‌مند شوند.
همچنین تأمین و تدارک نیازمندی‌های آموزشی و پرورشی(مکان تجهیزات، امکانات دیگر آموزشی و کمک آموزشی) برعهده آموزش و پرورش است. ازجمله دیگر وظایف آموزش و پرورش را چنین می‌توان فهرست کرد:
- همکاری و هماهنگی با دستگاه‌های ذیربط نسبت به ارتقای سطح آموزش علمی و عملی محصلان و مدرسان فنی و حرفه‌ای.
- تأمین آموزش و پرورش رایگان برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه.
- ایجاد و تقویت مدارس استثنایی برای افراد عقب‌مانده.
- توجه لازم به هنر و تلطیف ذوق و عواطف دانش‌آموزان و پرورش خلاقیت‌های هنری آنان و نیز استفاده از هنر در فعالیت‌های آموزشی و تربیتی.
- اهتمام بیشتر جهت تعلیم و تربیت دانش‌آموزان بی‌سرپرست بی‌بضاعت یا دانش‌آموزانی که اولیای آنها فاقد صلاحیت سرپرستی باشند با‌همکاری دستگاه‌های ذیربط.
