شتاب‌دهی به حرکت کند فیبر نوری

درحالی‌که تعدادی از کارشناسان در همان موقع این عدد را غیرقابل تحقق می‌دانستند، اکنون بررسی‌های همشهری از سایت iranfttx.ir بیانگر آن است که امروز و درحالی‌که ۱۰ماه از کلید خوردن این پروژه می‌گذرد، آمار ارائه شده امیدوارکننده نیست. این وب سایت اگرچه ۲۰میلیون پورت مذکور را هدف سال ۱۴۰۳ اعلام کرده، اما آمار همین سایت نشان می‌دهد که تنها ۹درصد از این هدف‌گذاری محقق شده است. با این اوصاف، از آنجا که این پروژه، یک پروژه ملی و راهبردی محسوب می‌شود، همکاری و هماهنگی همه دستگاه‌ها برای اجرای کامل آن ضرورت دارد. مجلس شورای اسلامی در اواسط مهرماه با ارائه طرحی تلاش کرد این پروژه را به لحاظ مالی، توسعه متوازن و جلوگیری از انحصار فیبر نوری مدیریت کند. به همین‌خاطر طرح تاسیس صندوق توسعه شبکه دسترسی نهایی اینترنت ثابت مبتنی بر فیبر نوری از سوی فراکسیون راهبردی مجلس ارائه شد و در نهایت یک فوریت این طرح به تصویب نمایندگان رسید.
 
همکاری ۱۰ اپراتور ثابت و سیار
درحالی‌که با طرح جدید مجلس امیدواری‌ها برای تحقق ۲۰میلیون پورت فیبر نوری بیشتر شده است، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در یکی از شبکه‌های اجتماعی داخلی نوشت: «پروژه فیبرنوری منازل و کسب‌وکارها وارد فاز اجرایی شده است. این طرح با همکاری ۱۰ اپراتور ثابت و سیار در ۱۲استان آغاز شده و با سرعت پیش می‌رود. با تکمیل آن مردم تفاوت در کیفیت و سرعت دسترسی تکنولوژی فیبرنوری نسبت به وضعیت فعلی را تجربه می‌کنند.»
عیسی زارع پور در کانال خود به برنامه دیدار هفتگی با نمایندگان مجلس اشاره کرده و از بررسی وضعیت ارتباطات مناطق حوزه انتخابیه آنها سخن گفته است.
او که میزبان ۳نماینده از حوزه‌های ماکو، دورود و ازنا و همچنین ایلام بوده است، به صعب‌العبور بودن و بافت کوهستانی بیشتر این مناطق اشاره کرده و گفته است: طرح تامین ارتباطات این مناطق در دست اجراست و ان‌شاءالله تا پایان شهریور سال آینده، همه روستاهای بالای ۲۰خانوار ایران، تحت شبکه ارتباطی پایدار و با کیفیت قرار می‌گیرند.»
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات همچنین در دیدار با استاندار فارس با اشاره به اهمیت پروژه فیبرنوری منازل و کسب‌وکارها، از او خواست همه ظرفیت این استان را برای اجرای این پروژه به‌کار گیرد.
زارع پور در دیدار با محمدهادی ایمانیه اجرای پروژه فیبرنوری منازل و کسب‌وکارها را بستر رشد کشور در آینده دانست و از تامین منابع اجرای این پروژه خبر داد.
او با اشاره به اینکه همه ظرفیت‌های موجود برای اجرای این پروژه به‌کار گرفته‌ شده است، همکاری شهرداری‌ها و فرمانداری‌های سراسر کشور برای اجرای این پروژه را بسیار مهم و ضروری عنوان کرد.
 
طرحی برای توسعه متوازن فیبر نوری
هدف از طرح تاسیس صندوق توسعه شبکه دسترسی نهایی اینترنت ثابت مبتنی بر فیبر نوری مدیریت عادلانه مالی، توسعه عادلانه و متوازن شبکه فیبر نوری، استفاده حداکثری از ظرفیت‌های زیرساختی و جلوگیری از ایجاد انحصار در زمینه توسعه فیبر نوری عنوان شده است.
به همین منظور، نمایندگان مجلس شورای اسلامی با بررسی یک فوریتی طرح الحاق یک ماده به قانون وظایف و اختیارات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات که به جمع‌آوری متمرکز منابع مالی توسعه شبکه فیبر نوری باز می‌گشت، موافقت کردند.
سیدمحمدرضا میرتاج‌الدینی، نماینده مردم تبریز به‌عنوان نماینده متقاضیان بررسی فوریت طرح با اشاره به اینکه این طرح از سوی کمیته ارتباطات فراکسیون راهبردی مجلس شورای اسلامی در عرض ۶ ماه تهیه شده است، تصویب آن را پیام خوبی برای مردم دانست.
به‌گفته او «اکنون اپراتورهای کشور ۲۸ درصد سهم امتیاز دارند که باید آن را به دولت پرداخت کنند. برخی از اپراتورها نیز ۲۳ درصد باید به دولت بپردازند و مخابرات نیز باید ۳درصد به دولت پرداخت کند. هیأت وزیران هم ۸ درصد از سهم امتیاز پرداخت شده از سوی اپراتورها را به‌خود آنها واگذار می‌کند تا برای توسعه شبکه فیبر نوری در آن استفاده کنند».
میرتاج‌الدینی با اشاره به اینکه این ۸درصد از سوی هیأت وزیران به‌عنوان منابع مالی در یک صندوق متمرکز می‌شود که زیرنظر سازمان تنظیم مقررات و وزارت ارتباطات قرار دارد، گفت: «همه اپراتورها و شرکت‌هایی که می‌توانند در توسعه فیبر نوری نقش داشته باشند می‌توانند از این اعتبار متمرکز استفاده کنند. بدین‌ترتیب امکان نظارت مجلس شورای اسلامی مهیا می‌شود.»
 
شتابدهی به لاک‌پشت فیبر نوری
تعدادی از کارشناسان، واگذاری ۲۰میلیون پورت فیبر نوری را رؤیایی می‌دانند. این موضوع از همان ابتدا که وزیر ارتباطات وعده این پروژه بزرگ را داد با انتقاداتی همراه بود، اما آخرین اظهارنظر شاید مربوط به معاون فناوری شرکت مخابرات در گفت‌وگو با روزنامه جوان باشد.
اگرچه پس از اظهارات سیدمیثم سیدصالحی، مخابرات این اظهارات را براساس یک گفت‌وگوی دوستانه و غیررسمی دانست و آن را ناقص، مربوط به چند ماه پیش و نه برای انتشار در افکار عمومی اعلام کرد، اما اصل موضوع به قوت خود باقی ماند.
معاون فناوری مخابرات در واقع همان نظراتی را اعلام کرده بود که برخی کارشناسان پیش از او اظهار کرده بودند.
او در بخشی از صحبت‌های خود گفته بود: «روز اول باید می‌گفتیم آقای وزیر شما بر چه مبنایی داری می‌گویی به ۲۰میلیون پورت FTTH نیاز است؟ مبنای خودت را بگو. یا نمی‌دانی پورت چیست یا نمی‌دانی ۲۰میلیون چه مقدار است! کجای دنیا یک چنین سرویسی دارد؟! شما دارید در مورد کشوری که کوچک‌تر از یکی از استان‌های کوچک ماست صحبت می‌کنی یا درباره کشورهای صاحب فناوری صحبت می‌کنی؟ فرانسه ۶۰میلیون پورت ADSL دارد، به سمت FTTH هم حرکت کرده‌ است و ۱۰تا ۱۲درصد سرویس FTTH دارد. ما کلاً با ۱۰ میلیون کاربر می‌خواهیم به ۲۰میلیون FTTH برسیم.»
این در حالی است که نماینده تبریز هم به شکلی دیگر بر این موضوع تأکید کرده و برای شتاب بخشی به حرکت کند این پروژه، طرح تاسیس صندوق تامین مالی پروژه فیبر نوری را درمان آن دانسته است.
میرتاج‌الدینی با اشاره به اینکه ما تا سال ۱۴۰۳ باید ۲۰ میلیون مشترک خانگی را مشمول فیبر نوری کنیم، گفت: «در این طرح، فیبر نوری تا در منازل و خانه‌ها کشیده می‌شود. برای اینکه هر مشترک از فیبر نوری برخوردار شود، به‌طور متوسط بین ۳.۵ میلیون تا ۵میلیون تومان برای هر مشترک نیاز است که در مجموع بالغ بر ۷۰ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز است.»
او با تأکید بر اینکه با حرکت لاک‌پشتی این روزها نمی‌توان به این هدف تعیین شده دست یافت، هدف از ایجاد صندوق واحد را جمع‌آوری منابع مالی و تخصیص دقیق آن اعلام کرد.

آمارها چه می‌گویند؟
همزمان با کلید خوردن پروژه واگذاری ۲۰میلیون پورت فیبر نوری در ۲۵بهمن ۱۴۰۰، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات از راه‌اندازی وب‌سایتی خبر داد که لحظه به لحظه روند پیشرفت این پروژه را اعلام می‌کرد. اگرچه این وب سایت به‌طور لحظه‌ای آمار مربوطه را اعلام می‌کرد، اکنون تاریخ آخرین به روزرسانی آن مهرماه ۱۴۰۱درج شده است. با این حال، آمارهای وب سایت نشان می‌دهد که کل خانوارهای تحت پوشش طرح ملی فیبر نوری یک میلیون و ۸۶۵هزار و ۱۲۴کاربر است. همچنین، ۲شاخص دیگر در این وب‌سایت مشاهده می‌شود؛ تعداد سرویس گیرنده(کاربر) و تعداد پورت منصوبه. اگرچه این وب سایت تعداد پورت منصوبه را یک میلیون و ۶۹۳هزارو ۸۱۹اعلام می‌کند، اما تعداد سرویس گیرندگان یا همان کاربران که اکنون در حال استفاده از این سرویس هستند ۳۶۵هزار و ۳۲۹مشترک است. از سوی دیگر، از تعداد کل کاربران ۱۹۹هزار و ۴۸۰مشترک از FTTH و ۱۶۵هزار و ۸۴۹کاربر از سرویس VDSL استفاده می‌کنند.
همچنین از کل تعداد پورت‌های منصوبه، یک میلیون و ۳۵۷هزار و ۴۳۷ پورت مربوط به سرویس FTTH و ۳۳۴ هزار و ۳۸۲ پورت مربوط به سرویس VDSL است.