تردیدها درباره تغییر ساعت: مصرف انرژی کم نمی‌شود و سلامت برخی افراد به خطر می‌افتد

تغییر ساعت در بسیاری از کشورها  در اغلب کشورهای آمریکای شمالی و اروپا و بخش‌هایی از آفریقا و آسیا در نیمکره شمالی و بخش‌ها ی از آمریکای جنوبی و اقیانوسیه دو بار در سال در ابتدای بهار و پاییز انجام می‌شود.

بررسی‌های علمی نشان می‌دهند به خصوص تغییر ساعت تابستانی یعنی جلو کشیدن یکساعته ساعت‌ها در ابتدای بهار می‌تواند باعث اختلال در ریتم‌های شبانه‌روزی بدن یعنی چرخه‌های طبیعی ۲۴ ساعته فیزیولوژیکی بدن که کارکردهای مهمی مانند اشتها، خلق‌وخو و خواب را تنظیم می‌کنند، شود.

ریتم شبانه‌روزی بدن ما عمدتا به قرارگیری ما در معرض نور بستگی دارد. تغییر ساعت در ابتدای بهار در ابتدا باعث می‌شود که افراد برای رفتن به سر کار زودتر از خانه بیرون بیایند و زودتر هم از سر کار به خانه بازگردند، در نتیجه فرد صبح‌هایی تاریک‌تر و بعدازظهرهایی روشن‌تر خواهد داشت. نور کمتر بامدادی باعث کاهش میزان هورمون و واسطه عصبی سروتونین در مغز می‌شود. بر عکس، قرارگیری بیشتر در معرض نور در بعدازظهرها می‌تواند تولید هورمون ملاتونین را که در به خواب رفتن در شب کمک می‌کند، کاهش دهد.

بسیاری از افراد همچنین در تطبیق دادن برنامه خوابشان با ساعت جدید دچار مشکل می‌شوند. این افراد برای چند روز یا حتی چند هفته اول ممکن است دیرتر از حد معمول به خواب روند یا زودتر از معمول از خواب برخیزند که باعث محرومیت از خواب می‌شود. یک بررسی در آمریکا نشان داده است که یک فرد میانگین در دوشنبه (اول هفته) پس از تغییر ساعت تابستانی در مقایسه با سایر شب‌های سال ۴۰ دقیقه کمتر می‌خوابند.

اختلال خواب می‌تواند باعث شود افراد احساس خستگی، بیحالی کنند و در تمرکز دچار اشکال شوند. این تغییرات ممکن توضیح‌دهنده افزایش تصادفات ماشین به دنبال تغییر ساعت در ابتدای بهار باشد که یک بررسی منتشرشده در ژورنال Current Biology در سال ۲۰۲۰ نشان داد. اختلال خواب ناشی از تغییر ساعت همچنین می‌توانند مشکلات روانی مانند افسردگی، اضطراب و اختلال خلقی فصلی را تشدید کند.

همچنین بررسی‌ها همچنین افزایش موارد حمله قلبی و سکته مغزی را به دنبال تغییر ساعت نشان داده‌اند.

برخی از گروه‌های افراد آسیب‌پذیری بیشتری به تغییر ساعت دارند: افرادی که کنترل چندانی بر ساعات کاری‌شان ندارند مانند افرادی که باید در شیفت معینی کار کنند و مجبورند صبح زود به سوی محل کارشان بروند، بیشتر در معرض پیامدهای تغییر ساعت قرار می‌گیرند.

نوجوانانی که کمتر می‌خوابند، اغلب دچار مشکلات رفتاری، یادگیری و توجه می‌شوند و در معرض خطر بیشتر تصادفات، جراحات، فشار خون بالا، چاقی و دیابت و مشکلات سلامت روانی هستند.

• تغییر ساعت: کاهش مصرف انرژی یا حفظ سلامت مردم

تغییر ساعت از کی شروع شد؟

بنجامین فرانکلین، دانشمند و سیاست‌مدار آمریکایی در سال ۱۷۸۴ مفهوم تغییر ساعت را ابداع کرد. او اعتقاد داشت انجام چنین کاری باعث کاهش مصرف شمع‌های روشنایی و صرفه‌جویی مالی برای افراد می‌شود. بعدها جلو بردن ساعت در ابتدای بهار برای استفاده بیشتر از نور روز در طول ماه‌های گرم به طور رسمی در طول جنگ جهانی اول به عنوان بخشی از تلاش برای صرفه‌جویی در انرژی به کار گرفته شد.

صرفه‌جویی در انرژی همچنان یکی از دلایل تغییر ساعت است، هر چند که پژوهش‌های جدید درباره اثربخشی این اقدام در صرفه‌جویی انرژی تردید ایجاد کرده‌اند. در جوامع امروزی روشنایی میزان کمتری از مصرف برق را به خود اختصاص می‌دهد. در مقابل، جلو بردن ساعت برای افزایش استفاده از ساعت‌های روشنایی روز ممکن است باعث شود که افراد برق بیشتری را به علت استفاده بیشتر از تهویه مطبوع یا دستگاه‌های گرم‌کننده مصرف کنند.

یک استدلال دیگر طرفداران تغییر ساعت این است که قرار گرفتن بیشتر در معرض نور روزانه در ساعات بعدازظهر در طول بهار و تابستان برای سلامت روانی افرادی که در طول روز کار می‌کنند، سودمند است. اما همان طور که اشاره شد یک بررس در سال ۲۰۲۰ منتشرشده در ژورنال PLOS نشان داد که تغییر ساعت می‌تواند اختلالات خلقی، افسردگی و اضطراب را تشدید کند.

یک بررسی در سال ۲۰۱۵ که در ژورنال Clinical Sleep Medicine منتشر شد، نشان داد که دانش‌آموزان در روزهای مدرسه پس از تغییر ساعت خواب‌آلوده‌تر هستند، زمان واکنش کُندتری دارند و تمرکزشان کمتر است.