به گزارش خبرگزاری محیط زیست ایران (ایرن) واحد تصفیه پساب‌های صنعتی مبین در فاز یک پتروشیمی در عسلویه واقع شده است. مجتمع مبین در کنار بزرگ‌ترین پتروشیمی‌های دنیا (مجتمع پتروشیمی برزویه بزرگ‌ترین تولید‌کننده آروماتیک دنیا، مجتمع پتروشیمی جم بزرگ‌ترین تولید‌کننده الفین دنیا و مجتمع پتروشیمی زاگرس بزرگ‌ترین تولید‌کننده متانول دنیا) قرار دارد که پسماندهای مجتمع‌های مذکور آغشته به انواع مواد صنعتی خطرناک است.
اسماعیل کهرم، اکولوژیست و استاد دانشگاه در این مورد گفت: آلودگی‌های ناشی از رهاسازی پسماندهای صنعتی بدون خنثی‌سازی مواد خطرناک آن، فاجعه‌ای انسانی را به‌وجود خواهد آورد؛ در واقع با این روند چرنوبیلی تازه در کشور به وقوع می‌پیوندد.
وی با اشاره به اینکه عمده این پسماندها سرشار از مواد رادیواکتیو هستند، افزود: این مواد بی‌تردید موجب تغییر ژنتیک می‌شوند و معضلات فیزیکی و روانی بسیاری برای نسل‌های فعلی و آینده به‌وجود خواهند آورد.
به گزارش خبرگزاری محیط‌زیست ایران، وی از وجود فلزات سنگین در صنایع مرتبط با نفت و گاز و پتروشیمی خبر داد و اظهار داشت: واندیوم، جیوه و ترکیبات سمی خطرناک ارسنیک در پسماندهای این صنعت باعث بروز بیماری‌های خطرناک و مرگ آور می‌شود.
در کنار این موارد که بخشی از آلودگی‌های موجود در پسماندهاست، بدترین ماده سمی موجود روی کره زمین نیز در این پسماندها وجود دارد به نام آسکارول. این ماده سمی قادر است علاوه بر تغییرات ژنتیک در انسان، موجب تغییر ویژگی‌های اقلیمی در برخی مناطق شود.
اسماعیل کهرم همچنین اشاره کرد: مسلما با رهاسازی آب‌های سنگین در خلیج‌فارس بسیاری از ماهیان خلیج‌فارس آلوده می‌شوند و درصورت مصرف، این آلودگی به انسان‌ها نیز سرایت می‌کند و موجب بروز بیماری‌های لاعلاج می‌شود.
براساس این گزارش، واحد تصفیه پساب‌های صنعتی واحد مذکور مشتمل بر 3قسمت است؛ قسمت COC که وظیفه تصفیه پساب‌های تولید شده توسط مجتمع‌های منطقه را بر عهده دارد و قسمت POC با توجه به خطر بالای روان‌آب‌های منطقه و آلوده بودن این روان آب‌ها به انواع آلاینده‌های صنعتی این قسمت وظیفه تصفیه این روان آب‌ها را بر عهده دارد و قسمت زباله‌سوز که در آن لجن‌ها و پسماندهای حاصل از فرایند تصفیه یا به عبارت دیگر آلودگی‌های استحصال شده از پساب ورودی به واحد طی فرایند تصفیه سوزانده می‌شود.
همچنین لجن‌ها و پسماندهای استحصال شده طی این فرایند نیز باید در کوره‌های زباله‌سوز سوزانده شود و خاکستر حاصل از آن نیز با رعایت ضوابط زیست‌محیطی در محیط‌های ویژه و با ضریب ایمنی بالا دفن شود؛
به‌گونه‌ای که امکان نشت این مواد به محیط پیرامون به حداقل ممکن برسد. اما در طول 2 سال گذشته هیچ اقدامی در جهت تصفیه پسماندها صورت نگرفته است؛
به‌طوری که تمامی پسماندها و لجن‌های استحصال شده طی فرایند تصفیه که باید پس از آبگیری در زباله سوز این واحد سوزانده شود، به‌دلیل تاخیر در راه‌اندازی واحد زباله سوز در محیط پیرامون ساحل رهاسازی شده‌اند.
اگرچه مجتمع مبین موظف بود این پسماندهای فوق العاده خطرناک را تا راه‌اندازی زباله سوزهای صنعتی در محلی ایمن نگه دارد اما متأسفانه با عقد قرارداد با پیمانکاران مختلف تعداد بیش از 500 تانکر از این پسماندها را به‌صورت شبانه از واحد خارج کرده و در زیستبوم‌های منطقه و کوه‌های اطراف و دریا رها کرده است.
هشدارهای مختلف کارشناسان به مسئولان این مجتمع نیز تاثیری نداشته و سازمان محیط‌زیست تاکنون و در طول 2سال فعالیت این مجتمع هنوز نتوانسته است از این فاجعه زیست‌محیطی جلوگیری کند.
اسماعیل کهرم در ادامه سخنانش اظهار داشت: این فاجعه تنها مختص به نواحی جنوبی و مناطق نزدیک به عسلویه نخواهد بود؛ به‌طوری که در فاجعه چرنوبیل اثرات آن تا
6 هزار کیلومتر به سمت غرب دیده شد و در ایالت ولز انگلستان نیز اثرات مواد سمی مشاهده شد. مسلما در آینده شاهد فراگیر‌شدن بیماری‌های مختلف که ناشی از مواد سمی در مناطق نفتی است، خواهیم بود.
این اکولوژیست و استاد دانشگاه تاکید کرد: روزگاری رودخانه‌ها و سواحل دریاها، محل شکل‌گیری تمدن‌های جدید بودند، اما امروزه به محل‌هایی تبدیل شده‌اند تا کارخانه‌های آلاینده در کنار آنها ایجاد شوند و مواد سمی و خطرناک را به درون آنها بریزند.
وی گفت: امیدوارم که خیلی زود برای این فاجعه فکری شود، درغیراین‌صورت با توجه به مدارک مستند، ما باید منتظر بزرگ‌ترین فاجعه 5 دهه اخیر باشیم.
کهرم در پایان تصریح کرد: در این میان ، جالب است بدانیم که برخی مسئولان منطقه با افتخار اعلام می‌کنند که ما می‌خواهیم استان مربوط به‌خودمان را به عسلویه‌ای تبدیل کنیم؛ عسلویه‌ای که این روزها آلودگی‌های غیر قابل جبرانی دارد.
