نسل جدید رسانههای الکترونیکی و مجازی که از آغاز هزاره سوم بر محبوبیت آنها افزوده شد، امروزه به بزرگترین دغدغه برای صاحبان رسانههای سنتی تبدیل شده و آنها را بسیار نگران کرده است. [دنیای قدیم نو]
اگرچه برخی کارشناسان بر این باورند که هر یک از رسانههای دیجیتالی و سنتی جایگاه خود را دارند و برای مشتریان و مخاطبان خود اطلاع رسانی میکنند اما گروهی از دانشمندان به این نتیجه رسیدهاند که کمکم عمر رسانههای چاپی و کاغذی به سر رسیده و رسانه دیجیتال با انواع متنوع و کارآمد خود توانسته است تا گامهای عمیق تر و سریعتری را در جذب مخاطب و افزایش محبوبیت خود بردارد و در اصل رقیب اصلی خود که همان رسانههای سنتی است را شکست دهد اما با این توضیحات آیا واقعاً عمر روزنامههای کاغذی به سر رسیده است؟ [تغییر رفتار روزنامهها]
اگر چه صنعت روزنامهنگاری در جهان طی سالهای اخیر متحمل بزرگترین تغییر و تحولات شده است، شاید به جرات بتوان بیشترین تاثیرات در این جریان حوزه فناوری را مشاهده کرد. [روزنامهها و اینترنت]
محققان انگلیسی هم اکنون بر این باورند که هنوز روزنامه نگاری باکیفیت را باید در روزنامههای چاپی جست وجو کرد و حتی معتقدند، عمده آنچه در اینترنت به نام اخبار ارائه میشود روزنامهنگاری با کیفیت نیست بلکه روزنامهنگاری انگلی است که استقلال و هویت روزنامهنگاری موجود در روزنامههای پرمحتوا مثل گاردین، ایندیپندنت و دیلی میل را ندارد. [وجود روزنامهآنلاین، به معنای گسترش آگاهیدهی است]
یکی از جوانب دنیای فناوری که این روزها توانسته خود را به عنوان ابزار رسانهای مطرح کند، پادکست است. [روزنامهنگاری آنلاین مفهوم تیراژ در مطبوعات را دگرگون کرده است]
پادکست در اصل خلاصه اخبار مهم است که در یک فایل صوتی ذخیره شده و معمولاً روی یک پخش کننده موسیقی دیجیتال توسط کاربران دریافت و پخش میشود. به طور کلی اصطلاح پادکست مانند کلمه رادیو میتواند هم به معنای محتوا و هم به معنای شیوه ارائه اخبار و اطلاعات باشد. [چگونه پادکست بسازیم؟]
اگرچه هم اکنون رسانهای با نام رادیو اینترنتی وجود دارد و به انتشار اخبار به صورت صوتی مشغول است اما باید توجه داشت که پادکستها با رادیو اینترنتی متفاوت هستند.
در تفاوت پادکست با رادیو اینترنتی گفته میشود پادکستها علاوه بر اینکه همراه با خروجی RSS برای انتشار اخبار عرضه می شوند، قابلیت بارگذاری به وسیله کاربران و انتقال به دستگاههای دیجیتالی همراه از قبیل MP3 Playerها نیز برای آنها در نظر گرفته شده است.
واژه پادکست با الهام از عنوان دستگاههای پخش موسیقی شرکت اپل به نام iPod ساخته شده و در واقع، امکان بارگذاری برنامههای صوتی و انتقال آنها به دستگاه های iPod بود که منشاء شکلگیری پادکستها شد. این فایلهای صوتی که در ابتدا محدود و مربوط به برخی سایتهای اینترنتی میشدند امروزه به قدری گسترش یافتهاند که میتوان آنها را در تمام سایتهای خبری مشهور دنیا و حتی برخی سایتهای اطلاع رسانی کوچک و محدود مشاهده کرد.
به هر حال باید توجه داشت اگرچه پادکستها امروزه به عنوان رسانه شنیداری دیجیتالی محبوبیت فراوانی کسب کردهاند و جایگاه و موقعیت نسبتاً خوبی در بین دیگر رسانههای دیجیتالی دارند اما باید توجه داشت که صاحبان رسانههای دیجیتالی به این مرحله بسنده نکرده و پا را از این هم فراتر گذاشتهاند. [رسانههای ارتباطی و آزادی در عصر دیجیتال]
نسخه جدید پادکستها که این روزها روی بیشتر سایتهای اینترنتی یافت میشود، وادکست نام دارد که با نام ویدئو پادکست هم شناخته میشود. این رسانه دیجیتالی در اصل فایلهای تصویری و ویدئویی است که با شرایطی خاص در شبکه جهانی اینترنت منتشر میشود.
وادکست در واقع نوعی از ارائه محتوای ویدئویی در بستر وب است که از طریق RSS ارائه میشود. وادکستها هم نظیر پادکستها فایل های ویدئویی هستند که امکان بارگذاری آنها از طریق اینترنت برای کاربران فراهم است و همراه با فیدهای خروجی عرضه میشوند اما درباره این تعریف هم اختلاف نظر وجود دارد. این روزها میکروبلاگها و انواع دیگر رسانههای اجتماعی نیز روی کار آمدهاند و این حیطه را گستردهتر کردهاند.[چطور اینترنت کار میکند؟]
وادکستها هم در همین راستا به کار گرفته میشوند و شهروندان به کمک آنها علاوه بر امکانات قبلی امکان انتشار محتوا در قالب فایلهای ویدئویی را هم پیدا کردهاند اما عرضه و انتشار فایلهای ویدئویی در اینترنت تنها در قالب و تحت عنوان وادکست انجام نمیشود.
ایجاد سایت یا صفحهای مستقل و شخصی در اینترنت شبیه آنچه برای وبلاگها و پادکستها اتفاق میافتد برای وادکستها امر چندان مرسومی نیست. شاید به دلیل دشواری فنی و هزینه نسبتاً بالایی که ایجاد یک سایت - وادکست شخصی نسبت به یک سایت - وبلاگ شخصی دارد، بیشتر صفحات اینترنتی که با عنوان وادکست شناخته میشوند متعلق به نهادها و شرکتها باشند و نه متعلق به کاربران عادی اینترنت به همین دلیل شهروندان برای انتشار ویدئو های شخصی خود از کانالهای دیگری که در اینترنت فراهم است استفاده میکنند. [وبلاگ به مثابه یک رسانه]
مهمترین بستر برای عرضه ویدئوهای شهروندی سایتهای به اشتراک گذاری فایلهای ویدئویی هستند که YouTube معروفترین آنهاست.
مدل دیگر سایتهای شبکههای تلویزیونی هستند که بخشی را برای تصاویر ویدئویی شهروندان در نظر گرفتهاند و حتی برگزیدهای از آنها را در بخشهایی از برنامههای رسمی خود پخش میکنند، برای مثال سایت شبکه خبری CNN در بخشی تحت عنوان iReport این روند را دنبال میکند، هر چند شاید بنابر تعریفی این مدلها هم در مجموعه وادکستها قابل طبقهبندی باشند اما تحت این عنوان شناخته نمیشوند. از همین روست که واژه وادکست کمتر از پادکست شناخته شده و جست وجوی آن در موتورهای جست وجوگر اینترنتی نتایج به مراتب کمتری دارد. در واقع هر کدام از این شیوههای انتشار محصولات تصویری کاربران اینترنتی دنیای گستردهای دارند و در کنار وادکست امکان عرضه فایلهای ویدئویی در اینترنت را فراهم کردهاند.
تلفن همراه از جمله رسانه دیجیتالی به شمار میرود که این روزها بیشتر مردم دنیا به آن دسترسی دارند. مردم این روزها به حذف واسطهها برای دسترسی به اخبار تمایل دارند که تلفن همراه دسترسی به دنیای پیرامونشان را سادهتر و راحتتر میکند. با وجود پیشرفت روشهای جست وجوی اینترنتی به وسیله تلفنهای اینترنتی، حجم و ظرفیت اینترنت ثابت نیاز به بازنگری مجدد دارد تا جست وجو از طریق تلفن همراه نیز امکانپذیر شود.[چطور قبوض تلفن همراه را الکترونیک پرداخت کنیم؟]
به طور کلی بهترین روش جست وجو از طریق تلفن همراه این است که با نوشتن و وارد کردن کمترین حروف، سریعترین نتیجه را به صورت طبقهبندی شده و با حجم زیادی از اطلاعات مناسب و مربوط به دست آورد. [مفاهیم: ادبیات موتورهای جستجو چیست؟]
هرچه حجم و میزان محتوا افزایش مییابد استفاده از اینترنت از طریق تلفن همراه برای دریافت اخبار و اطلاعات نیز بیشتر میشود. [مفاهیم: GPRS چیست؟]
مطالعات و بررسیها نشان میدهند کمی بیشتر از 30 درصد از صاحبان تلفن همراه به تازگی درباره موضوعی از طریق گوشی خود جست وجو کردهاند. هم اکنون نیمی از خریداران جدید تلفن همراه به دنبال گوشیهایی هستند که قابلیت اتصال به اینترنت و جست وجو در آن را دارند. [مفاهیم: WAP چیست؟]
همچنین بررسیها نشان میدهند که 84 درصد استفاده کنندگان از اینترنت از طریق تلفن همراه تمایل دارند سایتها برای نمایش روی نمایشگر تلفن همراه بهینهسازی شوند.
وبلاگ نیز یکی دیگر از نمودهای رسانههای دیجیتالی در دنیای امروز است. از بین رسانههای مختلفی که این روزها شناخته شده اند و در سراسر جهان به اطلاع رسانی مشغول هستند، وبلاگ و تلفن همراه بیشترین رشد را داشته اند. ارتباطات سیار از 16 میلیون مشترک در سال 1991به دو میلیارد مشترک در سال 2006 رسیده است. [دنیای مجازی وبلاگ]
تعداد وبلاگها نیز ابتدای سال 2006 تنها 26 میلیون بوده و در اکتبر همان سال تعداد آنها به 57 میلیون و 300 هزار وبلاگ رسید. در کل میتوان گفت هر شش ماه حجم فضای وب در جهان دو برابر میشود.
کارشناسان امروزه دریافتهاند وبلاگ مرزهای میان تولید کننده و استفاده کننده خبر را محو کرده است. وبلاگ نویسی به میلیونها نفر این توانایی را داده است که معادل یک مطبوعه چاپی را پیش روی خود داشته باشند. [رسانههای ارتباطی و آزادی در عصر دیجیتال]
افزایش دسترسی مردم به تلفن همراه در سالهای اخیر و رشد محبوبیت سرویس پیامک نیز باعث شده است تا این روزها محققان این ابزار ارتباطی نوشتاری را نوعی رسانه و ابزار اطلاع رسانی بدانند. [چطور SMS میفرستیم؟]
ماجرای تبدیل شدن پیامکها به جریان اطلاع رسانی و رسانهای از آنجا شروع شد که در ابتدا انبوهی از پیامکها به صورت یکنواخت ارسال میشد و به این نحو که هر کاربر پیامی را که دریافت میکرد به عنوان پیام خود برای دیگری میفرستاد اما این جریان این روزها با الهام از وقایع مهم در دنیای اخبار و اطلاع رسانی دنبال میشود و بر این اساس پیامک به ابزاری تبدیل شده است که به کمک آن میتوان به اطلاع رسانی پرداخت.
واحد مرکزی خبر