این پدیده در شهرها هنگامی رخ می‌دهد که زمین با پوشش طبیعی با تراکم بالای پیاده‌روها، ساختمان‌ها و سایر سطوحی که حرارت را جذب و نگهداری می‌کنند، جایگزین می‌شوند. اثر «جزیره گرمایی» هزینه‌های انرژی (برای تهویه مطبوع)، میزان آلودگی هوا و بیماری‌های مربوط به گرما و مرگ‌ومیر ناشی از آن را می‌افزاید.
در هنگام اوج گرمای تابستانی تا جایی که ممکن است در خانه دارای وسایل خنک‌کننده یا تهویه مطبوع بمانید. اگر واقعاً ضروری است از خانه خارج شوید، این توصیه‌ها را رعایت کنید:
- لباس مناسب هوا بپوشید: در هوای داغ تابستانی لباس سبک و گشاد بپوشید تا امکان خنک شدن بدنتان به وجود آید. بنابراین اگر به هر علتی باید فعالیتی در فضای خارج انجام دهید، پوشیدن لباس مناسب را در نظر داشته باشید.
- عجله نداشته باشید: اگر به کار یا ورزش در محیط داغ عادت ندارید، این فعالیت‌های جسمی را به آهستگی انجام دهید. اگر انجام فعالیت جسمی در دمای بالا باعث تپش قلب و به نفس‌نفس افتادن شما می‌شود، انجام آن را متوقف کنید. به یک جای خنک یا به درون سایه بروید و استراحت کنید، به‌خصوص اگر دچار سرگیجه، گیجی و ضعف شده باشید یا ازحال‌رفته باشید.
- آب بدنتان را تأمین کنید: بدون توجه به میزان فعالیتتان مقدار زیادی مایعات بنوشید و منتظر نمانید تا احساس تشنگی کنید. نوشیدن آب در این موارد گزینه خوبی است و نوشابه‌های ورزشی هم می‌توانند به بازیابی املاح و مواد معدنی ازدست‌رفته از راه عرق کمک کنند. از نوشیدن نوشابه‌های شیرین شده و دارای میزان قند بالا خودداری کنید این نوشیدنی‌ها باعث از دست رفتن بیشتر مایعات از بدن می‌شوند.
- کرم‌های ضد آفتاب بزنید: استفاده از کرم‌های ضد آفتاب را فراموش نکنید. آفتاب‌سوختگی بر توانایی بدن شما در خنک کردن خود تأثیر می‌گذارد و می‌تواند به کم‌آبی بدن بینجامد. یک کرم ضد آفتاب وسیع‌الطیف با SPF ۳۰ یا بیشتر بهترین دفاع شما در برابر پرتوهای زیان‌بار نور خورشید است.
علائم شایع بیماری‌های مربوط به گرما
بیماری‌های مربوط به گرما شامل طیفی از بیماری‌ها می‌شوند، ازجمله آفتاب‌سوختگی، عرق‌سوز شدن، کرمپ گرمایی، گرمازدگی و فرسودگی گرمایی.
- عرق‌سوز شدن: عرق‌سوز شدن به صورت لکه‌های قرمز و خارش‌دار و سوزنده در جاهایی از پوست که داغ و عرق‌آلود است، بروز می‌کند.
- کرمپ گرمایی یا گرفتگی عضلات ناشی از گرما: گرفتگی‌های دردناک عضلانی که ممکن است هنگام فعالیت جسمانی در هوای گرم ایجاد شود- به علت تعریق شدید در هوای گرم که به از دست رفتن املاح ضروری و مایعات از بدن منجر می‌شود، رخ می‌دهد.
- فرسودگی گرمایی که هنگامی رخ می‌دهد که بدن نمی‌تواند از طریق تعریق خودش را خنک کند و اگر درمان نشود، می‌تواند به گرمازدگی پیشرفت کند. هم فرسودگی گرمایی و هم گرمازدگی می‌توانند دمای بدن را تا حد خطرناکی بالا ببرند و باعث سرگیجه، تهوع و غش کردن و از حال رفتن شوند.
کودکان و سالمندان به‌خصوص به فرسودگی گرمایی حساس هستند و باید به‌طور خاص مورد مراقبت قرار گیرند.
تفاوت میان فرسودگی گرمایی و گرمازدگی
در فرد مبتلابه فرسودگی گرمایی دمای بدن ممکن است به ۳۸.۳ درجه سلسیوس برسد و به همراه آن علائمی مانند تعریق شدید؛ پوست سرد، رنگ‌پریده و مرطوب؛ خستگی یا ضعف؛ گرفتگی عضلات؛ سرگیجه؛ تهوع یا استفراغ و علائم دیگر بروز می‌کند.
اگر این علائم در شما بروز کرد، از زیر نور آفتاب خارج شوید و تلاش کنید دمای بدنتان را پایین بیاورید و اگر علائمتان دارد بدتر می‌شود، به پزشک مراجعه کنید.
هنگامی که فرسودگی گرمایی بدتر می‌شود و دمای بدن به ۴۰ درجه سلسیوس می‌رسد یا از آن بالاتر می‌رود، گرمازدگی رخ می‌دهد.
گرمازدگی شدیدترین عارضه مربوط به گرما است و یک وضعیت اضطراری پزشکی شمرده می‌شود. بروز گرمازدگی به این معنا است که سازوکارهایی در بدن که مسئول مقابله با گرما هستند، توانایی‌شان را از دست داده‌اند.
در فرد دچار گرمازدگی، ممکن است عرق کردن متوقف شود و این فرد احساس سرگیجه می‌کنید یا از حال می‌رود.
نکته مهم این است که نباید تنها برای تشخیص این عارضه به دمای بدن تکیه کنید. در فرد دچار فرسودگی گرمایی پوست سرد، رنگ‌پریده و مرطوب است (به‌اصطلاح فرد عرق سرد کرده است)، در حالیکه در گرمازدگی پوست قرمز، خشک یا اندکی مرطوب است.
در موارد گرمازدگی باید فوراً اورژانس را خبر کنید. فرد مبتلا را به مکانی خنک‌تر منتقل کنید، سعی کنید با کم کردن لباس‌هایش یا دوش آب سرد او را خنک کنید و به او مایعات اضافی ندهید (علت این است که اغلب فرد گرمازده دچار اُفت سطح هشیاری است و نمی‌تواند بدون خطر خفگی مایعات را به صورت خوراکی به او داد).
در مورد فرسودگی گرمایی پوشاندن لباس‌های خنک‌تر به‌علاوه نوشاندن آب سودمند است. اگر شخص شروع به بالا آوردن کرد، علائمش بدتر شد یا علائمش برای بیش از یک ساعت ادامه یافت، باید او را به پزشک رساند.
نظر شما