برای آنکه با این عدد و رقمها آشنا شویم باید نگاهی به اخبار نیمه نخست فروردین 1388 بیندازیم. نخستین عددی که توجه همگان را بهخود جلب کرد رقم روزانه مسافرت براساس سفر- نفر بود که ستاد تسهیلات سفر کشور از زبان قائممقام ارائه میکرد.
این عدد تا پایان دوازدهم فروردینماه امسال به 94 میلیون و 423هزار و 643 نفر- سفر رسید. دیگر عددی که ذهن هر مخاطبی را در این حوزه با سؤال مواجه میکرد درصد رضایتمندی مسافران نوروزی بود که اسفندیار رحیممشایی، رئیس سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری در گفتوگو با خبرگزاری مهر اعلام کرد و گفت: 90 درصد مسافران از خدمات ارائه شده راضی بودهاند.
دیگر عدد اعلام شده از سوی محمدحسین برزین، رئیس ستاد تبلیغات و نمایشگاههای سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری بود که گفت ورود گردشگر خارجی به ایران در5/3 سال گذشته 3 برابر شده است.
البته آمارهای دیگری هم ارائه شد که مربوط به بازدید از موزهها و اقامت در هتلها و مراکز اقامتی بود. این آمارها بهدلیل آنکه باید برای بازدید از موزه بلیت فروخت یا بابت اقامت در هتل یا میهمانسرا و... جا رزرو کرد و پول پرداخت قابل محاسبه بوده و در مجموع قابل اعتمادتر است.
آمارها از زبان رحیممشایی
رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری به خبرگزاری مهرگفت: باتوجه به رضایتمندی 90 درصد مسافران نوروزی براساس نتایج حاصله از فرمهای نظرسنجی این هدف با توسعه زیرساختهای گردشگری در مناطق مختلف، افزایش ظرفیت اسکان و تلاش اعضای ستاد تسهیلات نوروزی سراسر کشور برای رفاه و آسایش مسافران نوروزی محقق شده است.
اسفندیار رحیم مشایی همچنین در بازدید از ستاد تسهیلات سفرهای خراسان رضوی با اشاره به اعتراضات مردم از شرایط اسکان در منازل استیجاری در سالهای گذشته بر ضرورت این ساماندهی تاکید کرد و افزود: تاکنون 165 هزار و 75 نفر - روز اسکان در اقامتگاههای دولتی و خوابگاههای دانشجویی را داشتیم.
رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری همچنین در گفتوگو با خبرگزاری فارس گفته است: در نوروز امسال کارهای بسیار بزرگی انجام شد چرا که ما در سالهای گذشته دیدیم که علاقهمندی به سفر در مردم خیلی بالا رفته است.
رحیممشایی در بخش دیگری از سخنانش گفته است: امسال در نوروز 507 هزار و 114 نفر – روز میتوانستند از ظرفیت مدارس استفاده کنند و همینطور 165هزار و 75 نفر – روز میتوانستند از خوابگاههای دانشجویی و دولتی استفاده کنند.
قائممقام ستاد تسهیلات سفر و آمارهایش
محمدابراهیم لاریجانی، قائممقام ستاد تسهیلات سفر، در نوروز نامی آشنا در برنامههای خبری مختلف بود. او تقریبا از روز دوم فروردین در اخبار مختلف آمارهایی از سفر به مخاطبان برنامههای صدا و سیما ارائه داد. در آخرین خبری که او اعلام کرد عدد 94 میلیون و 423 هزار و 643 نفر – سفر برای مسافرتهای نوروزی اعلام شد.
او دراینباره گفت: آمارگیریهای انجامشده تا پایان 12 فروردینماه نشان میدهند که حجم جابهجایی مسافران نوروزی بین استانها نسبت به سال گذشته 40 درصد افزایش یافته است.
لاریجانی همچنین درباره سفرهای نوروزی افزود: از نظر تردد بین استانی (نفر- سفر) بهترتیب استانهای مازندران، اصفهان، فارس، خراسان رضوی، هرمزگان و قم پذیرای بیشترین تعداد مسافر بودهاند؛ اما در حوزه اقامتی (نفر- شب) بهترتیب استانهای مازندران، خراسان رضوی، هرمزگان، فارس، بوشهر و اصفهان بیشترین مسافران نوروزی را اسکان دادهاند.
قائممقام ستاد تسهیلات سفر با بیان اینکه سفرهای داخلی کشور از نظر تردد مسافران نوروزی نسبت بهمدت مشابه سال پیش 40 درصد افزایش یافته است، گفت: آمارهای بهدست آمده مورد تأیید استانداران بهعنوان رؤسای ستادهای سفرهای نوروزی در استانهای مختلفاست و با کمک دستگاههای ذیربط، بهویژه حملونقل پایانهها جمعآوری شدهاست.
25 درصد افزایش بازدید از موزهها
مدیرکل موزههای سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری کشورنیز از افزایش 25 درصدی بازدید از موزههای کشور در نوروز 88 نسبت به سال گذشته خبر داد.
محمد حسین فراهانی افزود: امسال تاکنون حدود 64 میلیون نفر گردشگر در کشور وجود داشته که از این تعداد حدود 10 میلیون گردشگر از موزههای کشور بازدید داشتهاند، در استان خراسان رضوی نیز در این مدت نزدیک به یک میلیون مسافر و گردشگر از موزههای این استان بازدید کردهاند.
مبنای این آمارها معلوم نیست
با وجود آنکه اینک 2 نوروز است که سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری در مورد سفرهای نوروزی چنین آمار و ارقامی ارائه میکند اما مبنای آمارگیریها مشخص نشده است. در درجه نخست اینکه تعریف گردشگر در فرمول ارائه شده از سوی این سازمان یعنی سفر – نفر چگونه فردی محسوب میشود.
دیگر اینکه ما هنوز نتوانستهایم سیستم آمارگیری جامعی برای گردشگران خارجی در کشور به کار ببندیم که تعداد این دسته از گردشگران بسیار کمتر از گردشگران داخلی است پس چگونه میتوانیم آمار گردشگران داخلی را محاسبه کنیم.
نکته دیگر سرعت ارائه آمارهاست که حتی اگر سیستم دیجیتال هم در خدمت استخراج این آمارها باشد باز هم نمیتوان به این سرعت اعدادی را از سفر مردم استخراج کرد.
مسئله دیگر تعطیلی ادارات مختلف دولتی و کاهش حضور پرسنل است که با وجود این کارکنان حضور و بعضا وجود کارکنان کشیک چگونه میتوان چنین آمارگیریهایی را رقم زد؟نکته دیگر اینکه سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری برای نوروز 1388 هیچ برنامه خاصی تدارک ندیده بود و مشخص نیست چگونه در نبود برنامه، چنین نتایجی به دست میآید که نسبت به عدد 71میلیون سفر – نفری نوروز 1387 افزایش را شاهد باشیم.