حالا اگر متوجه شوند فرزندشیرخوارشان به اگزما و حساسیت پوستی هم مبتلاست ماجرا سختتر شده و نگرانی والدین چند برابر میشود. در این بین بهترین راهکار این است که علاوه بر درمانهای پزشکی مربوطه، دانش خود را در این زمینه افزایش دهیم و با اخبار جدید مربوط به آن آشنا شویم تا نگرانیهای بیمورد را حذف کنیم.
اگزما به گروهی از مشکلات پوستی میگویند که باعث تحریک و التهاب پوست میشوند. شایعترین آنها درماتیت یا اگزمای آتوپیک است. معمولا مبتلایان از نظر ارثی مستعد ابتلا به آسم و حساسیت تنفسی هستند. دراگزماقرمزی وخارش پوست وجود داردو هر قسمتی از پوست میتواند درگیر شود. پوست نواحی درگیر حالت خشک و پوسته پوسته پیدا میکند. علت اگزما مشخص نیست اما حدس میزنند در مبتلایان واکنش شدید سیستم ایمنی به محرکها وجود دارد. معمولا سابقه خانوادگی وجود دارد. هدف اصلی از درمان، تسکین و پیشگیری از خارش است که حالت عفونی پیدا نکند.
لوسیونها و کرمهای مخصوص برای مرطوب نگهداشتن پوست، توصیه میشود. کمپرس خنک هم مؤثر است. گاهی پزشک ناچار به تجویز کورتیکواستروئید (کورتن) بهصورت موضعی یا حتی خوراکی میشود. اگر عفونت رخ دهد آنتیبیوتیک نیز تجویز میشود. آنتیهیستامینها برای رفع خارش و استفاده از پرتوهای ماورای بنفش نیز از درمانها محسوب میشود.
جدیدا از داروی سورالن به همراه این پرتوها استفاده میشود تا تاثیر فوتودرمانی بیشتر شود. اخیرا سازمان دارو و غذای آمریکا 2 داروی جدید که از گروه میانجی گرهای ایمنی هستند را نیز تایید کرده است که تحت شرایط خاص مصرف میشود. برای تسکین اگزما باید پوست دائما مرطوب نگهداشته شود، از تغییرات ناگهانی دما و رطوبت خودداری شود، از گرمای زیاد و تغییر رطوبت هوا اجتناب کرده، استرس کاهش یافته، لباسهای محرک مثل پشم، نپوشیده، صابون، دترژانت و حلالهای قوی استفاده نکرده، عوامل محرک محیطی مثل گردو غبار، موی حیوانات و غذاهایی که ممکن است باعث شروع علائم شوند مصرف نشود.
در مورد تاثیر غذا روی اگزما اختلاف نظر وجود داشته و به تحقیقات بیشتر نیاز است اما بعضی غذاها در مبتلایان باعث شروع یا تشدید علائم میشود؛ تخممرغ، شیر گاو، بادام زمینی، سویا و جو از این دستهاند. گوشت گوسفند، برنج و هویج توصیه میشود.
ویتامینای و روی ممکن است در بهبود تاثیر داشته باشند، خوردن اسیدهای چرب ضروری مثل روغن ماهی، روغن گل پامچال، روغن کشمش بیدانه(مویز)وعصاره گل گاوزبان را هم مؤثر دانستهاند. این مواد حاوی امگا 3 و 5 هستند. البته شناخت کامل تاثیرات این مواد به بررسیهای بیشتر نیاز دارد.
جدیدا دانشمندان اعلام کردهاند افزودن ماهی به رژیم غذایی کودک قبل از 9 ماهگی، خطر ابتلا به اگزما را کاهش میدهد. محققان سوئدی معتقدند میزان ابتلای کودکان با مصرف ماهی حدود 25 درصدی کاهش پیدا میکند. دانشمندان معتقدند احتمالا وجود امگا 3 در ماهی در این زمینه مؤثر است.
دانشمندان در پی بررسی این موضوع هستند که آیا تجهیز دستگاه کاهنده سختی آب روی کاهش علائم اگزمای کودکان مؤثر است یا خیر؟دپارتمان سلامتی انگلستان در حال تحقیق تاثیرات مختلف آب سخت و نرم روی اگزماست. در این تحقیق 8 تیم دانشگاهی مختلف برای مدت 3 سال است که کار میکنند و مادران شرکتکننده در این تحقیق معتقدند تاثیر کاهش سختی آب روی کودکان مبتلا به اگزمای آنها باور نکردنی است و تا حد زیادی علائم را برطرف کرده است.
بعضی دانشمندان بر این باورند که دترژانتهایی (گند زداها) که حاوی آنزیمهایی بوده و به دترژنتهای بیولوژیک معروفند ممکن است کودکان مبتلا به اگزما را دچار مشکلات بیشتری کنند. البته نظر قطعی در این زمینه به تحقیقات بیشتری نیاز دارد.
در گذشته توصیه میشد برای این کودکان از باکتریهای دوستدار روده یا همان پروبیوتیک که در ماست فراوان است استفاده شود چون علائم را تخفیف میدهد اما جدیدا تحقیقات نشان داده است این باکتریها تاثیری در کاهش اگزما بهخصوص در بلندمدت ندارند.
متخصصان انگلیسی نیز در مورد مصرف بادام زمینی در کودکان مبتلا به اگزما و مادران شیرده این کودکان هشدار دادند. احتمال میرود مواجهه پوست آسیب دیده از اگزما با بادام زمینی یا روغن آن نیز باعث شروع حساسیت میشود. به این دلیل در کل توصیه میشود تا 2 سالگی به کودکان بادام زمینی داده نشود چون حساسیت بهخود آن نیز وجود دارد.
متخصصان انگلیسی معتقدند افزایش مصرف انواع شویندهها باعث میشود خطر ابتلا به اگزما در کودکان بیشتر شود. شستوشوی بیش از حد بچهها با این مواد شوینده بهخصوص برای مبتلایان به اگزما خطرناک است، چون مواد شوینده و گندزدا چربی پوست را از بین برده و اگر بعد از شستوشوی کودکان از مواد نرمکننده پوست استفاده نشود خشکی، شکنندگی و آسیب پوست افزایش مییابد.
نتایج تحقیقات جدید نشان میدهد با مصرف روغن گل پامچال بهمدت 5 ماه در بیماران مبتلا به اگزما تا 96 درصد تسکین دیده شده است. روغن این گل حاوی مقادیر فراوان اسید چرب
امگا 6 است که جزء ضروری ساختار پوست است.
روغن درخت چای که بومی استرالیا است و در بسیاری از لوازم آرایشی و بهداشتی یافت میشود برای درمان اگزما مؤثر شناخته شده است. این روغن علاوه بر چرب کردن پوست اثرات ضدعفونیکننده ضدویروس و ضدقارچ هم دارد که البته باید زیر نظر پزشک مصرف شود.
درمانهای جایگزین
در مورد درمانهای جایگزین یا طب مکمل به تحقیقات بیشتری نیاز است و هنوز بعضی از آنها استانداردهای لازم را برای درمان کسب نکرده اند:
* داروهای گیاهی: انواع داروهای گیاهی که برای درمان یا تسکین اگزما به کار میرود به تحقیقات بیشتری نیاز دارد مگر اینکه توسط سازمانهای استاندارد بهداشتی تایید شود. فراموش نکنید داروهای گیاهی هم دارو هستند و عوارض جانبی دارند پس مصرف خود سرانه آنها اصلا صلاح نیست.
* ماساژ: در یک مطالعه مشخص شده است ماساژ به کودکان اگزمایی کمک میکند بهتر با مشکل کنار بیایند. ضمنا اضطراب آنها را هم کم میکند. دانشمندان در حال بررسی بیشتر این روش هستند.
* آروماتراپی: در این روش، پوست بدن فرد را با روغنهایی که به آنها روغن ضروری میگویند ماساژ میدهندو معمولا این روغنها را از گیاهان بودار بهدست میآورند. این روش باعث تسکین و آرامش بیمار میشود. با توجه به تاثیر استرس در مختل شدن ایمنی احتمال دارد استرس، با بههمزدن ایمنی، وضعیت بیماران اگزمایی را بدتر کند و ایجاد آرامش و رفع اضطراب در تسکین مؤثر باشد.
* هیپنوتراپی و بیوفیدبک: اگزما بیماری است که بهدلیل خارش مزمن میتواند بیمار را خسته و درمانده کند. ضمنا خارش مداوم پوست که باعث اختلال سطح آن میشود بهتدریج به یک عادت مبدل شده و اگزما را بدتر میکند. این دو روش در کاهش استرس و ترک عادت خاراندن مؤثر شناخته شدهاند.
هیپنوتراپی یک نوع صحبت درمانی است ودرمانگر کمک میکند فرد کاملا ریلکس شده و بعد از این مرحله پیشنهادهایی برای کنار آمدن با مشکل و رفع اضطراب ارائه میدهد. در روش بیوفیدبک، به بیمار یاد میدهند چطور سیگنالهایی که از بدنش به او میرسد را سنجش کرده و ازآنها برای رفع مشکل کمک بگیرند. بهعنوان مثال تغییر وضعیت و یا کنترل تنفس بسیار کمککننده است.
راهکارهای جدید برای درمان مبتلایان به اگزما
این راهکارها که توسط مؤسسه ملی سلامت انگلیس طراحی شده است توصیه میکند پزشکان و کادر درمان باید به این موضوع هم توجه کنند که این بیماری علاوه بر پوست بیمار، زندگی کودک را هم تحتتأثیر قرار میدهد بهخصوص اگر تا سنین بیشتری همراه او باشد. باید فعالیتهاو میزان خواب کودک بررسی شود.
به این ترتیب درمان باید براساس شرایط هر کودک طراحی شود و هر مرحله از درمان دائم بررسی شود تا تصمیم گرفته شودکه آیا ادامه پیدا کند یا تغییر یابد. مرطوب کنندههای تجویزی باید هر روز حتی اگر ضایعه پوستی برطرف شده باشد همچنان استفاده شوند. اگر پزشک کورتن تجویز کرد باید کاملا طبق دستور باشد و در زمانی که پزشک تعیین میکند قطع شود.
خانواده و تیم درمانی باید عوامل شروع یا تشدیدکننده اگزما را بشناسند:صابون، انواع شویندههای استحمام، حیوانات خانگی، گردو غبار خانگی، لباسهای پشمی، عفونت وبعضی غذاها از این دستهاند. ضمنا هیچ درمانی ازجمله درمانهای جایگزین و مکمل نباید بدون مشورت پزشک مورد استفاده قرار بگیرند.