برای آشنایی با اهداف نشر این کتاب با 2 نفر از نویسندگان این مجموعه، ابوالفضل محترمی و علی درخشی به گفت‌وگو نشستیم. محترمی که برگزیده بیش از 20 جشنواره بین‌المللی در زمینه کاریکاتور است اعتقاد دارد که «کتاب مترو» زمانی در دسترس مردم قرار می‌گیرد که آنها برنامه خاصی ندارند، بنابراین می‌توان تاثیرگذاری لازم را اعمال کرد. درخشی که کارگردانی انیمیشن‌های «شهر زندگی» و بازی‌های کامپیوتری سه‌بعدی و کسب جایزه سوم آخوتسک ژاپن را در سابقه خود دارد می‌گوید: حداقل فایده کتاب مترو، ایجاد عادت به مطالعه در میان عامه مردم است.
محترمی که داوری چندین جشنواره معتبر همچون مسابقات کاریکاتور را عهده‌دار بوده است می‌گوید: یکی از روش‌های بیان معضلات و انتقادات، استفاده از زبان طنز است.درخشی، «کتاب‌های مترو»، «تاریخچه رایانه»، «تعمیرکار خود باشیم»، «دربست مترو» و جدیدترین آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی را نوشته و محترمی، کتاب‌های «گداهای بارون‌دیده»، «مریض‌خونه»، «یه مسج بزن روشن شیم» و... را طراحی و تصویر‌سازی کرده است. این دو طنز پرداز متفق‌القول چنین تمهیدی را در شهر مثمرثمر ارزیابی می‌کنند.
- اصولا چقدر احساس نیاز می‌کنید که چنین تمهیداتی در شهر ضروری است؟
محترمی: شهر یک اجتماع انسانی در یک جغرافیای مشخص است که روابط عناصر این اجتماع به شکل‌های گوناگون به منظور اهداف خاص نمود پیدا می‌کند. ما در شهر نیازمند این روابط هستیم. رعایت یکسری اصول و مقررات برای پابرجایی این اجتماع ضروری و گریزناپذیر است که بخش عمده آن همین مسائل فرهنگ شهروندی است. با توجه به وضعیت پایتخت و هجوم مهاجرین از نقاط مختلف کشور به این نقطه، لزوم بیان این مسائل اهمیت خاص خود را می‌یابد. یکی از روش‌های بیان معضلات و انتقادات در حوزه‌های مختلف اجتماعی، بی‌تردید استفاده از زبان طنز و بیان خودمانی است.
- فارغ از اینکه پرداختن به این مقوله راهی برای کسب درآمد است، چقدر انتشار کتاب مترو در فضای اجتماعی و فرهنگی شهر می‌تواند مؤثر واقع شود؟
درخشی:حداقل تاثیر این چنین کاری، ایجاد عادت به مطالعه در میان عامه مردم خواهد بود. مشابه این کار در سطحی وسیع در کشورهای توسعه یافته منتشر می‌شود. این کتابها با قیمت ارزان در اختیار مردم قرار می‌گیرد و افراد از همان سنین کودکی یاد می‌گیرند که پول پرداخت کرده و محصولات فرهنگی خریداری کنند. این کار حتی اگر جنبه سرگرمی داشته باشد، در آینده تاثیر مثبت خود را به صورت عادت به مطالعه در میان مردم نشان خواهد داد؛ البته از جنبه‌های ایجاد سرگرمی نیز نباید غافل شد چرا که این کتابها می‌توانند زمان‌های طولانی و یکنواخت سوارشدن در قطار مترو را کوتاه‌تر و جذاب‌تر کنند.
- کتاب مترو چقدر می‌تواند به فرهنگ کتابخوانی کمک کند؟
محترمی:با توجه به اینکه کتاب مترو زمانی در دسترس مخاطب قرار می‌گیرد که وی برنامه خاصی برای خودش ندارد (طول مسیر حرکت مترو) و با توجه به حجم کم و قیمت بسیار مناسب این کتابها و با توجه به قالب طنز که اکثریت کتاب‌های مترو را در برمی‌گیرد، قطعا در این زمینه تاثیر خود را خواهد داشت. هرچند عقیده‌ام این است که با اظهار نظر افراد دست‌اندرکار می‌توان به میزان این تاثیر پی برد اما بهترین روش، آمارگیری و نظرسنجی از مخاطبان است.
- به‌نظر می‌رسد با یک نگاه اجمالی به مجموعه کتب منتشر شده، محتوا با نگاهی طنز و تصاویر کمیک مطرح شده است، چقدر جنابعالی به مثمرثمر واقع شدن کتاب‌هایی که خود نوشته‌اید فکر کرده‌اید؟
درخشی: وظیفه کاریکاتور بزرگنمایی مشکلات و ناهنجاری‌ها، با زبانی است که مخاطب را فراری ندهد و به دل او بنشیند. در مجموعه کارهای مترو، سعی کردیم با همین روش معضلات زندگی شهری امروز را به نحوی بیان کنیم که هم برای خواننده لذت‌بخش باشد و هم اندکی او را به فکر فرو برد. به‌نظرم اگر همه مردم فقط روزی یک دقیقه واقعا فکر کنند تمام مشکلات ما حل خواهد شد!
- برخی از صاحب‌نظران معتقدند که در موضوع کتابخوانی باید محتاطانه و پاستوریزه عمل کرد؛ نکته‌ای که در کتاب مترو کمتر دیده می‌شود. در این باره چه نظری دارید؟
محترمی: زبان طنز و بیان خودمانی‌تر این کتابها یکی از نکات بارز در جهت جذب مخاطب است، ضمن اینکه فکر نمی‌کنم تاکنون مطالب غیر پاستوریزه‌ای در این کتابها درج شده باشد مگر اینکه بخواهیم یک شیر پاستوریزه پاستوریزه تحویل بدهیم که می‌شود همان شیر بی‌یال و دم و اشکم و... .
- با استفاده از زبان طنز می‌توان بسیاری از موضوعاتی را بیان کرد که در حالت معمول نمی‌توان صریحا عنوان کرد اما آیا چنین نگاهی باعث نمی‌شود که مخاطب عبوری و مسافر مترو، پیام را جدی نپندارد؟
درخشی: اگر کار به صورت درست و فکرشده اجرا شود قطعا تاثیرش در مخاطب مثبت و سازنده خواهد بود. زبان طنز، یک زبان سازنده است. برخلاف هجو و هزل که تنها هدف مسخره کردن و گاهی انتقام شخصی را دارد.
- در مجموعه کتاب‌های «محترمی» کتابی با عنوان «از همین الان همتون سرکارید» به چشم می‌خورد؛ چه هدفی را از نوشتن این کتاب دنبال کردید؟
محترمی: در شرایط سنی و شرایط اجتماعی و اقتصادی که « محترمی» قرار دارد، قطعاً شهروندان بسیاری نیز در این شرایط مشابه قرار دارند. منظورم مشکل اشتغال برای جوانان و حتی نوجوانان است. انتقاد و بیان این مشکل اجتماعی به زبان طنز با تمام حواشی آن‌که در تجربیات شخصی خود سراغ داشتم، مدنظرم بود.
- تالیف کتاب «جدیدترین آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی» با آن همه ضد تبلیغ‌ها، فکر نمی‌‌کنید نتیجه منفی می‌دهد؟
درخشی: کتابچه آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی هم آینه ترافیک شده است. شاید ما به خاطر رودربایستی و مسائل دیگر، نخواهیم موضوعات را آن طور که هست ببینیم و بیان کنیم اما کاریکاتور باید همین‌طور صریح باشد و بی‌پرده مشکلات را ابراز کند. سعی کردیم در این کتاب ضمن خنداندن مخاطب، ذهن او را نسبت به ناهنجاری‌های موجود در سطح شهر، خصوصا در زمینه ترافیک روشن‌تر‌سازیم.
- از نظرات شهروندان چگونه مطلع می‌شوید و تا چه میزان در آثار بعدی مدنظر قرار می‌دهید؟
محترمی: تعداد محدودی از خوانندگان که اکثرا از دوستان و آشنایان هستند نظرات خود را به ما می‌گویند که البته آن هم با چاشنی تعارف، گمان نمی‌کنم که نظر دقیق و کارشناسانه‌ای باشد. اینجا لزوم یک آمارگیری و نظرسنجی احساس می‌شود؛ هرچند تا حدی می‌توان با توجه به میزان فروش و تیراژ کتابها استقبال مخاطب را ارزیابی کرد.
- به‌عنوان یک چهره هنرمند فرهنگی، حضور شهرداری در حوزه فرهنگ و هنر را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
درخشی: شهرداری تاکنون فراتر از وظایف خود عمل کرده است. شهرداری امروزه دریافته که باید برای فرهنگ‌سازی به حیطه فرهنگ و هنر وارد شود و انتظار می‌رود که دیگر سازمان‌ها هم به این سمت و سو حرکت کنند.
