همشهری آنلاین: همچنین بسیاری بر این باورند که صدای وزوز گوش، ارتباط مستقیمی با ناشنوایی دارد. این صدا می‌تواند خش‌خش، وزوز، صدای غرش، زنگ یا سوت زدن باشد. علل این بیماری می‌تواند سالخوردگی، قرار گرفتن در معرض انفجار، عامل ارثی یا بیماری‌های خاص دیگری باشد که برای فرد به وجود آمده است. البته دلایل دیگری هم وجود دارد که از آن‌ها می‌توان به عفونت گوش اشاره کرد اما علت خطرناک و غیرشایع آن می‌تواند سرطان گوش باشد.
این عارضه یکی از اختلالات شنوایی است که فرد را هم از نظر روحی و روانی و هم جسمی درگیر می‌کند و درواقع اسم آن را سرطان دستگاه شنوایی گذاشته‌اند. وزوز صدایی است که به دلیل درگیری‌های راه‌های عصبی و قشر مغز اتفاق می‌افتد، زمانی که سلول‌ها و نورون‌های مغز فعالیت اضافه پیدا می‌کنند. از هر پنج نفر، یکی به وزوز گوش دچار می‌شود. وزوز گوش، می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای مانند کم‌شنوایی یا آسیب گوش هم باشد.
متخصص گوش
دکتر مجید کاظمی، متخصص گوش، حلق و بینی درباره‌ی این مشکل اظهارات دقیق‌تری دارد. وی با اشاره به این‌که این مشکل در ۲۰ تا ۲۵ درصد مردم در طول زندگی رخ می‌دهد، می‌گوید که این مسئله درمان قطعی ندارد ولی می‌توان آن را کنترل کرد.
دکتر کاظمی در این باره گفت: «مشکل شایعی که سال‌هاست بشر با آن روبه‌روست، درواقع علتی از یک بیماری است و نمی‌تواند به عنوان یک بیماری مستقل طبقه‌بندی شود.»
وی در گفت‌وگو با تندرستی گفت: «یکی از علل شنیدن صدای وزوز گوش، ایجاد مشکل در عصب شنوایی است که می‌تواند ریشه‌ی ویروسی داشته باشد یا ناشی از عفونت گوش باشد.»
کاظمی افزود: «وزوز گوش ممکن است همراه با کاهش شنوایی باشد یا بدون کاهش شنوایی ظاهر شود که در هر دو مورد راهکارهای مشخصی برای تشخیص دارد. البته در بسیاری از موارد، حتی با وجود عکس‌برداری‌های دقیق و مدرنی که امروزه در اختیار بشر قرار گرفته، نمی‌توان علت این عارضه را دریافت.» این متخصص گوش، حلق و بینی علل دیگری را هم برای این عارضه مطرح می‌کند و می‌گوید که برخی بیماری‌هایی که کل بدن را درگیر می‌کند می‌تواند در ایجاد وزوز موثر باشد.
به گفته‌ی وی برخی بیماری‌های تخصصی گوش این مشکل را ایجاد می‌کند اما می‌توان بیش از ۱۵۰ علت برای این علت بیماری برشمرد که هرکدام هم شرایط خاص خود را دارند.
وی با تأیید این‌که درگیر شدن عصب هشتم مغز می‌تواند از دلایل وزوز گوش باشد گفت: «گاهی فرد کاهش شنوایی یک‌طرفه دارد و صدای وزوز را احساس می‌کند که در این مورد باید نگاهی جدی‌تر به بیمار داشت چون امکان وجود تومور مغزی برای بیمار هست.»
کاظمی درباره‌ی طب سنتی و کمبود ویتامین (B۱۲) گفت: «نمی‌توان تجویز کلی برای وزوز گوش را به کمبود این ویتامین مرتبط دانست چون وزوز گوش می‌تواند نشانه‌ای از سرماخوردگی تا سرطان باشد.»
این متخصص فارغ‌التحصیل از دانشگاه تهران افزود: «برخی اقدام‌ها می‌تواند باعث وقوع این عارضه باشد مثل شنیدن بلند صدای موسیقی و مکالمات با هدفون، محیط‌های پرسروصدا و... شنیدن موسیقی از فاصله‌ی خیلی نزدیک و همچنین مصرف برخی داروها مثل اریترومایسین‌ها یا آسپرین‌ها می‌تواند عوارض بدی برای گوش داشته باشد و لازم است قبل از مصرف دارو حتماً با پزشک دراین‌باره مشورت کنیم.»
راهکار طب سنتی
طب سنتی، مهم‌ترین دلیل ابتلا به این بیماری را کمبود ویتامین (B۱۲) در بدن می‌داند. بر این اساس تلاش می‌کند تا در راهکارهای خودش، مصرف موادی را پیشنهاد کند که به افزایش این ماده‌ی حیاتی به بدن کمک کند.
مثلاً در حوزه‌ی طب سنتی می‌گویند درصورتی‌که دچار وزوز گوش شدید برای درمانش بهتر است کنجد، لوبیا، جو پرک‌شده، آب‌نبات نرم، انگور، چغندر، هویج، کنگر و لیمو بیشتر مصرف شود یا در برخی مقاله‌های این حوزه‌ی پزشکی، توصیه شده که غذاهای حساسیت‌زا و داغ، پرادویه یا چرب باید در رژیم غذایی این افراد کاهش یابد و مصرف قهوه، چای و نوشیدنی‌های دارای کافئین هم به‌شدت کم شود.
در مواقع گوش‌درد بهتر است از مصرف گوشت، تخم‌مرغ و پیاز خودداری شود و معده سبک باشد، همچنین جوشانده‌ی سرکه و گل‌سرخ را می‌توان هنگامی که در گوش صدای وزوز آمد چکاند. کمی روغن هسته‌ی هلو، روغن بادام یا آب بابونه هم برای رفع وزوز گوش مؤثر است و مکمل‌های غذایی که دارای ویتامین (A)، (B) و (E) برای درمان وزوز گوش توصیه می‌شود. همچنین روغن ماهی، سبزیجات فیبردار و میوه‌هایی مانند پرتقال، زردآلو، طالبی و هویج، سرشار از ویتامین (A ) هستند که برای رفع این عارضه توصیه می‌شوند.
نظر متخصص مغز و اعصاب
دکتر منصور صالحی، متخصص مغز و اعصاب هم درباره‌ی این بیماری می‌گوید: «شنیدن صدای وزوز در گوش می‌تواند از علائم نادر تومور مغزی باشد. این تومور عصب هشتم را درگیر کرده و برای جمجمه می‌تواند خطرساز باشد. نورومای آکوستیک (تومور عصب شنوایی) یا تومور خوش‌خیم عصب هشتم جمجمه‌ای است.
از علائم این بیماری، وزوز مداوم گوش و به‌تدریج کاهش شنوایی و عدم تعادل است. تومورهای زاویه‌ی مخچه – پل مغزی فشار به اعصاب جمجمه‌ای مخچه –ساقه مغز و بطن چهارم ایجاد می‌کنند. فراوان‌ترین علامت در نوروم آکوستیک، کاهش شنوایی بوده است (در ۸۷ درصد بیماران) و شمار قابل‌توجهی از این بیماران سردرد، سرگیجه و فلج فاسیال (چهره‌ای) داشته‌اند.
به گفته‌ی این متخصص جراحی، تومورهای مغزی که در قسمت‌های مربوط به سیستم شنوایی، اعصاب شنوایی، اعصاب تعادلی، قسمت‌های حفره‌ی پشتی پیاز مغز (بصل النخاع) یا کف حفره‌ی سر قرار دارند، نیازمند همکاری متخصصان گوش، حلق و بینی و جراحان مغز و اعصاب است.
وزوز گوش و کم‌شنوایی یک‌طرفه، شایع‌ترین علامت تومورهای قاعده‌ی جمجمه، از جمله تومور عصب هشتم است.
چگونه صدای وزوز را تحمل‌کنیم؟
تمرین‌های تمرکز و استراحت به کنترل ماهیچه‌ها و گردش خون در بدن کمک می‌کند. با انجام این تمرینات و افزایش آرامش، شدت وزوز در بعضی بیماران کاهش می‌یابد. روش دیگر، پوشاندن یا ماسک کردن وزوز است، البته وزوز در محیط‌های کاملاً ساکت بیشتر آزاردهنده هست. یک صدای رقابتی با شدت ثابت و فرکانس بم مثل صدای تیک‌تاک ساعت یا خش‌خش رادیو ممکن است صدای وزوز را بپوشاند و باعث کاهش توجه به آن شود.
روش دیگر استفاده از سمعک است. در افرادی که افت شنوایی دارند هنگام استفاده از سمعک، ممکن است صدای وزوز کاهش یابد، حتی گاهی بعد از استفاده از سمعک هم ممکن است صدا به‌طور موقت کم شود.
تنظیم صدای سمعک شدتی بالاتر از آستانه ضرورت ندارد و گاهی حتی ممکن است صدای وزوز را افزایش دهد.
در هر صورت اگر استفاده از سمعک فقط به‌منظور رفع صدای وزوز باشد، باید قبل از خرید، تست شود.
استفاده از پوشاننده‌های وزوز یا ماسکر به همراه سمعک، روش دیگر کاهش وزوز است. این وسیله یک صدای رقابتی ایجاد می‌کند که مطبوع‌تر از صدای وزوز است و توجه به آن را کاهش می‌دهد.
در بعضی افراد چندین ساعت بعد از استفاده از پوشاننده‌ی وزوز صدای سر کاهش می‌یابد اما در تمام افراد این‌طور نیست. معاینات و ارزیابی کلی توسط پزشک متخصص قبل از هرگونه اقدام برای درمان وزوز گوش یا سر، اهمیت زیادی دارد.
قسمت اصلی درمان منوط به آگاهی از نوع و علت بروز وزوز است.
علائم هشداردهنده
برخی اوقات با دیدن برخی نشانه‌ها در وزوز گوش باید فوراً به پزشک مراجعه کرد
۱- وزوز فقط در یک گوش
۲- اسپاسم‌های شدید عضلانی در گردن
۳- سرگیجه
۴- عدم تعادل در راه رفتن
زمانی که صدای وزوز را به‌صورت مستمر و دائم در گوش خود می‌شنوید، باید بلافاصله به دکتر مراجعه کنید تا هرچه سریع‌تر، مورد درمان قرار بگیرید.
برخی علائم غیرشایع مصرف دارو
مصرف بسیاری از داروها به‌ویژه اگر در دوز بالا استفاده شود، وزوز گوش ایجاد می‌کند. این داروها شامل برخی آنتی‌بیوتیک‌ها، قرص‌های ضدافسردگی و آسپرین است و با قطع مصرف این داروها، وزوز گوش هم قطع می‌شود.
رشد استخوان
یک اختلال ارثی باعث می‌شود استخوان گوش میانی به‌طور غیرطبیعی رشد کند. این اختلال که از ۳۰ سالگی شروع می‌شود، به از دست دادن شنوایی و وزوز گوش منجر می‌شود.
سایر بیماری‌ها
وزوز گوش می‌تواند نشانه‌ی اختلالات یا بیماری‌های دیگری هم باشد؛ به‌عنوان نمونه‌ی فشار غیرطبیعی در گوش میانی، دیابت یا حتی حساسیت در ایجاد این مشکل نقش دارد. اگر علت اصلی ایجاد این صدا را در گوش خود تشخیص نمی‌دهید، به پزشک مراجعه کنید تا علت آن مشخص و درمان شود.
استرس
استرس می‌تواند به وزوز گوش منجر شود. البته باید دانست که استرس عاطفی نمی‌تواند علت باشد اما مانند تقویت‌کننده‌ی صدا عمل می‌کند. در پایان روز پراسترس معمولاً صدای وزوز گوش بلندتر می‌شود. کافئین هم اثر مشابهی دارد. در این راستا با کمک متخصص گوش می‌توان روشی اتخاذ کرد که این علائم کاهش یابد.
جهانی که ما امروزه در آن زندگی می‌کنیم مملو از صداهای مختلف و بعضاً آزاردهنده است اما صدای درون ذهن بیمارانِ مبتلا به وزوز گوش بسیار آزاردهنده‌تر از صداهای گوش‌خراشی است که گاهی در اطراف خود می‌شنویم.
روش‌های نوین درمان
عوامل مختلفی مانند استرس‌های روحی، برخی روش‌های شیمی‌درمانی و عفونت سینوس‌ها در ایجاد بیماری تینایتاس یا وزوز گوش نقش دارند اما این بیماری هنوز درمان قطعی ندارد. با این وجود، محققان علوم پزشکی طی سال‌های اخیر روش‌های نوینی را برای کاهش علائم بیماری و تسکین درد افراد مبتلا به آن ابداع کرده‌اند که برخی از آنان بسیار ثمربخش بوده است.
طبق اظهارات کارشناسان، اکثر روش‌های درمانی جدید مبتنی بر یافته‌های پنج سال اخیر دانشمندان درباره‌ی نحوه‌ی عملکرد مغز بیماران مبتلا به وزوز گوش است. پزشکان اروپایی و آمریکایی هم هریک به‌صورت جداگانه با استفاده از دستگاه‌های پیشرفته تصویربرداری از مغز دریافتند که در بیماران مبتلا به تینایتاس، آن بخش از مغز که مسئول تحلیل صوت و ایجاد واکنش حسی متناسب به آن است به‌مراتب فعال‌تر از بخش مشابه خود در افراد معمولی عمل می‌کند.
از میان روش‌های نوین درمان این بیماری می‌توان به استفاده از دستگاهی مشابه ام‌پی‌تری‌پلیر اشاره کرد که قادر است صوت‌های معینی را در حیطه‌ی دامنه‌ی شنوایی انسان تولید کند و آن را به همراه نوعی موسیقی آرامش‌بخش، پخش کند. بیماران باید به مدت شش ماه، روزانه به دو ساعت از این دستگاه استفاده کنند. قیمت این دستگاه پنج هزار دلار است و استفاده از آن برای بیماران مبتلا به وزوز گوش، تاکنون نتایج رضایت‌بخشی داشته است.
از دیگر روش‌های درمان بیماری می‌توان به کاشت الکترود و تحریک الکترومغناطیسی سلول‌های مغز اشاره کرد که به‌منظور جلوگیری از تولید پیام‌های عصبی نادرست و پایان دادن به صدای وزوز گوش صورت می‌گیرد. جراحان عصب‌شناس بلژیکی هم توانسته‌اند با استفاده از کاشت الکترود، برخی بیماران را درمان و علائم بیماری را کاملاً برطرف کنند.
درباره‌ی وزوز گوش سخنان زیادی گفته شده و توصیه‌های زیادی را توسط پزشکان گوش، مغز و اعصاب یا طب سنتی شنیده‌ایم. دلایل زیادی برای شنیدن صداهای متفاوت در گوش وجود دارد که بسته به نوع و محل آن متفاوت است و برای درمان آن باید راهکارهای متفاوتی اندیشید. بر این اساس باید نگاه و نوع راهکارهایی که برای رهایی از این صداها پیشنهاد می‌شود، به‌خوبی توسط پزشک متخصص بررسی شود تا بدانیم آنچه ما را از این مشکل نجات می‌دهد، درمان صحیح است نه صرفاً مسکن‌هایی که درد را پنهان می‌کنند.
نظر شما