به گزارش همشهری آنلاین و به نقل از وبسایت iflscience، تصویری که جیمزوب با دوربین مادون قرمز خود از مشتری گرفته، جت استریم یا رودبادی را در جو این سیاره (بادهای نسبتا قوی متمرکز در یک جریان باریک در جو) نشان میدهد. در این تصویر، روشنایی نشاندهنده ارتفاع زیاد است. نقاط و رگههای سفید روشن متعدد احتمالا طوفانهای همرفتی متراکم در بالای ابرها هستند. شفقهای قطبی که در این تصویر به رنگ قرمز دیده میشوند، تا ارتفاعات بالاتر از قطب شمال و جنوب سیاره گسترش یافتهاند. در مقابل، نوارهای تیره در شمال منطقه استوایی، پوشش ابری کمی دارند.
مشتری یکی از سیارات منظومه شمسی است که روی آن بسیار مطالعه شده، اما وجود این هنوز شگفتیها و اسرار زیادی پیرامون آن وجود دارد. یکی از همین شگفتیها که به لطف دوربین مادون قرمز جیمزوب مشاهده شد، یک جریان طوفانی پرسرعت یا رودباد بر فراز این سیاره و در فاصله ۴۰ کیلومتری آن است.
این جت استریم بیش از ۴۸۰۰ کیلومتر وسعت دارد و بادهای آن با سرعت ۵۱۵ کیلومتر در ساعت در حال حرکت هستند. در واقع سرعت آن دو برابر طوفانهای شدید برخاسته از اقیانوس اطلس است. قبل از جیمزوب، ستارهشناسان از وجود آن اطلاع نداشتند.
ریکاردو هوئسو، نویسنده اصلی مقاله از دانشگاه باسک کانتری در اسپانیا، در بیانیهای گفت: «این مشاهده ما را بسیار شگفتزده کرد. آنچه ما همیشه به عنوان مههای تار در جو مشتری دیدهایم، اکنون به صورت ویژگیهای واضحی ظاهر میشود که میتوانیم آنها را همراه با چرخش سریع سیاره، ردیابی کنیم.
قابلیتهای مادون قرمز جیمزوب به ما کمک میکند مههایی را که بر فراز ابرهای سیاره شکل میگیرند، اندازهگیری و بررسی کنیم. تیم تحقیقاتی مشاهدات جیمزوب را با نماهای هابل که از اعماق جو گرفته شده، مقایسه کردند. با این مقایسه، آنها موفق شدند سرعت این جریان را محاسبه کنند.
البته این همه ماجرا نیست. ترکیب این دو مجموعه داده به محققان کمک کرد که توسعه طوفانهای همرفتی در اطراف استوای مشتری را دنبال کنند. اینها با جتاستریم یا رودباد ارتباطی ندارند، اما نشاندهنده قدرت ترکیب دادههای این دو تلسکوپ است. تیم تحقیقاتی قصد دارد این پدیدههای آب و هوایی را به طور دائم رصد کند.
لی فلچر، عضو تیم، از دانشگاه لستر در بریتانیا توضیح داد: «مشتری دارای یک الگوی پیچیده اما قابل تکرار از بادها و تغییرات دمایی در استراتوسفر استوایی است. اگر قدرت این جت استریم جدید با این الگوی نوسانی استراتوسفر بررسی شود، میتوان انتظار داشت که این رودباد طی دو تا چهار سال آینده به طور قابل توجهی تغییر کند. بررسی این نظریه در سالهای آینده واقعا هیجانانگیز خواهد بود.»
بیشتر بخوانید:
او ادامه داد: «برای من شگفتانگیز است که پس از سالها ردیابی ابرها و بادهای مشتری از رصدخانههای متعدد، امروز اطلاعات بیشتری در مورد این سیاره داریم. پدیدههایی مانند این جت استریم، در غیاب دوربین مادون قرمز جیمزوب، برای ما قابل رویت و شناسایی نیستند.»
این مقاله در مجله «Nature Astronomy» منتشر شده است.
نظر شما