نکته بهداشتی روز: دیابت شکننده

این نوسان‌های قند خون می‌تواند بر کیفیت زندگی شما تأثیر بگذارد و حتی منجر به بستری شدن در بیمارستان شود.

با توجه پیشرفت‌های به دست آمده در کنترل دیابت بروز این عارضه غیر معمول است. با این وجود، هنوز هم ممکن است در افراد مبتلا به دیابت رخ دهد. در برخی موارد، نشانه‌ای از این است که قند خون شما به خوبی کنترل نشده است. بهترین راه برای پیشگیری از دیابت شکننده پیروی از برنامه مراقبت از دیابت ایجاد شده توسط پزشک شما است.

عوامل خطرساز برای دیابت شکننده

بزرگترین عامل خطر برای دیابت شکننده، داشتن دیابت نوع ۱ است. دیابت شکننده به‌ندرت در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ رخ می‌دهد. برخی از پزشکان آن را به عنوان یک عارضه دیابت طبقه‌بندی می‌کنند، درحالی‌که دیگران آن را یک زیرگروه از دیابت نوع ۱ در نظر می‌گیرند.

در دیابت نوع ۱ میزان‌های قند خون ممکن است بین میزان‌های بالاتر از حد طبییعی (هیپرگلیسمی) و میزان‌های پایین‌تر از حد طبیعی (هیپوگلیسمی) نوسان کند و این نوسان‌های شدید به اصطلاح یک اثر خطرناک «رولر کاستر» (roller (caster ایجاد می‌کند. این نوسان‌های میزان گلوکز می‌توانند سریع و غیرقابل‌پیش‌بینی باشند و باعث علائم شدیدی شوند.

علاوه بر داشتن دیابت نوع ۱، خطر ابتلا به دیابت شکننده در این موارد بیشتر می‌شود:

- زن باشید

- اختلالات هورمونی داشته باشید

- اضافه‌وزن داشته باشید

- کم‌کاری تیروئید داشته باشید

- در ۲۰ یا ۳۰ سالگی باشید

- به طور مرتب تحت استرس شدید باشید

- افسردگی داشته باشید

- به گاستروپارزی (فلج معده) یا بیماری سلیاک مبتلا باشید

درمان دیابت شکننده

با متعادل کردن میزان قند خون می‌توان این عارضه را کنترل کرد. ابزارهایی که می‌توانند در این کار به شما کمک کنند عبارت‌اند از:

پمپ انسولین زیرپوستی: هدف اصلی برای افراد مبتلا به دیابت شکننده، هماهنگ کردن بهتر مقدار انسولین مصرفی با میزان نیاز فرد به این هورمون در هر زمان است. این پمپ، مؤثرترین ابزار برای کنترل دیابت شکننده است.

شما این پمپ کوچک را به کمربند یا جیبتان متصل می‌کنید. پمپ به وسیله لوله باریک پلاستیکی به سوزن متصل است. شما سوزن را زیر پوست فرو می‌کنید. با این کار این سیستم شبانه‌روزی بر روی بدنتان نصب می‌کنید و این پمپ به طور مداوم انسولین را وارد بدنتان می‌کند. استفاده از این پمپ نه‌تنها به حفظ سطح پایدار انسولین بلکه حفظ میزان متعادل قند خون کمک می‌کند.

پایش مداوم میزان قند خون: کنترل معمول دیابت شامل آزمایش مرتب خون برای بررسی میزان قند خون یا گلوکز، اغلب چند بار در هر روز است. در دیابت شکننده، این آزمایش‌ها ممکن است برای کنترل میزان قند خون کافی نباشد.

در پایش مداوم قند خون، یک حسگر یا سنسور زیر پوست قرار داده می‌شود. این حسگر به‌طور مداوم میزان گلوکز بافت‌ها را شناسایی می‌کند و وقتی این میزان‌ها خیلی بالا یا خیلی پایین می‌روند، شما را آگاه می‌کند. این وسیله به شما امکان می‌دهد مشکلات قند خون خود را سریعاً درمان کنید.

گزینه‌های درمانی دیگر:‌دیابت شکننده اغلب به کنترل دقیق خون پاسخ مثبت نشان می‌دهد. با این حال، برخی افراد مبتلا به این عارضه علی‌رغم درمان، همچنان دارای نوسان‌های شدید قند خون هستند. در موارد نادر، این افراد ممکن است نیاز به پیوند لوزالمعده داشته باشند.

لوزالمعده شما در پاسخ به میزان قند خون یا گلوکز هورمون انسولین ترشح می‌کند. انسولین به سلول‌های بدن دستور می‌دهد تا گلوکز را از خون بگیرند تا سلول‌ها بتوانند از آن به عنوان انرژی استفاده کنند.

اگر لوزالمعده شما به درستی کار نکند، بدنتان نمی‌تواند قند خون را به درستی سوخت‌وساز کند.

یک بررسی منتشرشده در ژورنال Diabetes Care نشان داد که پیوند لوزالمعده موفقیت بالایی در کنترل دیابت شکننده دارد.

درمان‌ها دیگری هم در حال ایجاد هستند. به عنوان مثال، یک لوزالمعده مصنوعی در حال حاضر در یک پروژه مشترک بین دانشکده مهندسی کاربردی هاروارد و دانشگاه ویرجینیا در حال آزمایش است. این لوزالمعده مصنوعی یک سیستم پزشکی است که نیاز به مدیریت دستی پایش گلوکز و تزریق انسولین را برطرف می‌کند.

سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) در سال ۲۰۱۶ یک لوزالمعده مصنوعی به صورت «یک سیستم حلقه بسته هیبریدی» را تأیید کرد که هر پنج دقیقه یک بار در طول شبانه‌روز میزان قند خون شما را آزمایش و به صورت خودکار انسولین مورد نیازتان را تزریق می‌کند.