همشهری آنلاین- حمیدرضا رسولی: بیشتر مساجدی که در دروازه غار قدیم بنا شده ارزش تاریخی دارند. مسجد جوادالائمه(ع) که در دسته‌بندی محله‌های تهران در محله صابون‌پزخانه واقع شده چنین حکایتی دارد.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
ماجرای ساخت مسجد جوادالائمه(ع) به دوره قاجار و حـدود ۱۳۰ سال قبل مربوط می‌شود. در آن روزگار، فردی به نام حاج ذبیح‌الله‌باقری، از مردان عابد و زاهد دروازه غار، بانی اولیه ساخت مسجد می‌شود و با مشارکت خیّران و برخی لوطی‌های محله، آجر روی آجر می‌گذارد تا ساختمان مسجد شکل بگیرد.
علیرضا زمانی، تهران‌پژوه، درباره تاریخچه این مسجد می‌گوید: «مسجد جوادالائمه(ع) در دوره‌های مختلف چند بار مرمت و بازسازی شده است. بنای قدیمی مسجد، معماری و آجرکاری سنتی داشت و سقف‌های آن به‌صورت چهارطاقی بود. ساختمان قدیمی مسجد با گذشت زمان فرسوده شده بود و به همین دلیل در سال ۱۳۶۵ به‌طور کامل تخریب شد تا بنای جدید و بزرگ‌تری به جای آن ساخته شود.»
در کتیبه‌های داخل مسجد از حاج جواد و حاج رحیم عبدالعلی به‌عنوان قدیمی‌ترین متولی مسجد نام برده شده و از سال ۱۳۴۷ فردی به نام حـاج مهدی پروندی تولیت مسجد را برعهده دارد. زمانی کاشیکاری مسجد جوادالائمه(ع) را وجه تمایز آن با مساجد دیگر محله هرندی می‌داند: «حاج مهدی پروندی از هنرمندانی است که کاشیکاری این مسجد را انجام داده است. او کاشیکار چند مسجد دیگرتهران مثل مسجد قائمیه، مسجد خلخالی‌ها، مسجد حجتیه، مسجدالاقصی و مسجد الفاطمه(س) بوده است.»
مسجد جوادالائمه(ع) تنها مسجد تهران به حساب می‌آید که خادم آن یک زن بوده است. خانم زهرا نعمتی از سال ۱۳۷۷ به‌عنوان خادم در این مسجد فعالیت می‌کرده است.
محدوده اطراف مسجد قدیمی محله صابون‌پزخانه هم از گزند تغییر و تحولات اساسی و دگرگونی محله قدیمی دروازه غار در امان نبوده و مدام پوست انداخته است. بانیان مسجد جوادالائمه(ع) ۸ باب از مغازه‌های اطراف آن را برای تأمین مخارج مسجد، وقف کرده بودند که ۴ باب از مغازه‌ها با گذشت زمان و با اجرای طرح‌های مختلف شهری از بین رفته و ۴ باب دیگر باقی مانده است.
قدیمی‌های محله نقل می‌کنند که مسجد آقانور، نخستین و تنها مسجد دروازه غار بود که یک محوطه ۱۵متری داشت. وقتی جمعیت نمازگزاران زیاد می‌شود، مردان محله تصمیم می‌گیرند برای اقامه نماز به مسجد تازه تأسیس جوادالائمه(ع) در آن سال‌ها بروند تا مسجد آقانور صرفاً به زنان نمازگزار اختصاص داده شود.
نظر شما